هیچ آلودگی در حادثه بندر شهید رجایی وارد دریا نشد

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، صبح امروز، نشست خبری معاونت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت هفته محیط زیست برگزار شد.

سازمان شیلات در ورود گونه‌های مهاجم به آبراهه‌ها دخیل است

در این نشست، دکتر احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست، درباره گونه‌های مهاجم ماهی اظهار کرد: ورود این گونه‌ها به دو شکل انجام می‌شود. نخست، به‌صورت طبیعی؛ برای نمونه، گونه تیلاپیا از طریق اروندرود و کشور عراق وارد تالاب شادگان شد. شکل دیگر، از طریق پرورش گونه‌هاست؛ سازمان شیلات برای تأمین پروتئین کشور، گونه‌های غیربومی را وارد می‌کند که گاهی این گونه‌ها به آبراهه‌های کشور راه پیدا می‌کنند.

وی ادامه داد: در برخی موارد، فعالیت‌های بیولوژیکی برای مقابله با گونه‌های مهاجم مؤثر واقع می‌شود. برای مثال، در مورد تیلاپیا در جنوب کشور، تحقیقات شیلات نشان داد یک گونه بومی قادر است از تخم تیلاپیا تغذیه کند. این طرح وارد فاز عملیاتی شد و کاهش چشمگیری در جمعیت تیلاپیا در تالاب شادگان به وجود آمد. همچنین، اگر شرایط طبیعی تالاب‌ها بازگردد، گونه‌های بومی مجدداً رشد می‌کنند و با گونه‌های مهاجم مقابله خواهند کرد؛ نمونه‌ای از این بازگشت طبیعی را پس از سیل سال 1398 و احیای تالاب‌های کشور شاهد بودیم.

تدوین برنامه کاهش اثرات زیست‌محیطی آب‌شیرین‌کن‌ها

لاهیجان‌زاده در ادامه، درباره آب‌شیرین‌کن‌ها گفت: توسعه دریامحور به یکی از سیاست‌های رسمی کشور، از جمله در برنامه هفتم توسعه، تبدیل شده و مسیر توسعه به سمت سواحل، به‌ویژه سواحل جنوبی کشور، هدایت شده است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: یکی از شاخص‌های اصلی توسعه در این مناطق، تأمین آب برای شهرهای جدید و فعالیت‌های اقتصادی است؛ در این راستا، تأمین آب از دریا در دستور کار قرار گرفته است. هم‌زمان، در مناطق مرکزی کشور نیز به دلیل توسعه نامتوازن گذشته، با بحران شدید آب، حتی در تأمین آب شرب، مواجه هستیم.

وی اظهار داشت: سازمان حفاظت محیط زیست از حدود پنج سال پیش، با احساس خطر در این زمینه، به‌سرعت مطالعاتی درباره پهنه‌های استقرار آب‌شیرین‌کن‌ها آغاز کرد تا مکان‌هایی با کمترین آسیب به کیفیت آب دریا انتخاب شود. به‌عنوان نمونه، اجازه ایجاد پروژه‌های بزرگ‌مقیاس آب‌شیرین‌کن در دریا داده نشد؛ چرا که خلیج‌فارس یک دریای نیمه‌بسته است و تنها راه تبادل آن، تنگه هرمز است که ظرفیت محدودی برای پذیرش شورابه دارد.

لاهیجان‌زاده اضافه کرد: برای تخلیه شورابه‌های ناشی از فعالیت آب‌شیرین‌کن‌ها نیز استانداردهایی علمی، دقیق و سخت‌گیرانه تدوین شده که طبق آن‌ها، رهاسازی باید در اعماقی از دریا انجام شود که کمترین تأثیر را بر اکوسیستم داشته باشد. در حال حاضر، تخلیه شورابه در نقاط مشخص‌شده و کنترل‌شده صورت می‌گیرد.

وی تأکید کرد: تأثیر منفی آب‌شیرین‌کن‌ها بر کیفیت آب، امری اجتناب‌ناپذیر است و اقدامات ما نمی‌تواند این تأثیر را به صفر برساند، اما در تلاش هستیم تا آن را به حداقل ممکن کاهش دهیم.

در حادثه بندر شهید رجایی، حتی یک قطره آلودگی وارد دریا نشد

وی درخصوص وضعیت محیط زیستی بندر شهید رجایی نیز گفت: پس از حادثه در همان دقایق اولیه، نیروهای محیط زیست استان و بعدها کارشناسان ما از تهران در محل حاضر شدند تا اجازه ندهد آلودگی وارد دریا شود. استاندار هرمزگان نیز پای کار بود. کانالی که انتقال دهنده پساب به دریا بود مسدود سد و خوشبخاانه یک قطره از آلودگی ایجاد شده وارد دریا نشد. پسماند‌های تولید شده نیز طبقه‌بندی شد. این اقدامات ما تقدیر رییس جمهور از اقدامات شبانه‌روزی سازمان حفاظت محیط زیست را در پی داشت.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این اقدامات باعث شد تا رئیس‌جمهور از تلاش‌های شبانه‌روزی سازمان حفاظت محیط زیست در این حادثه قدردانی کند.

لاهیجان‌زاده درباره تبدیل تالاب‌ها به کانون گرد و غبار نیز گفت: شاید اگر 30 سال قبل از توسعه کشاورزی و صنعت بی‌رویه که منجر به از دست شدن تالاب و تبدیل آن به کانون گردوغبار جلوگیری می‌کردیم، این حرف ما پذیرشی میان مردم و تصمیم‌گیران نداشت چرا که در آن زمان منابع آبی به ویژه آب‌های زیرزمینی را یک منبع نامحدود می‌دانستند.

وی افزود: منابع آب زیرزمینی وابستگی زیادی به تالاب دارند و اکنون همزمان با خشکی تالاب‌ها افت سفرهای زیرزمینی را نیز داریم. به عنوان مثال در بازدید اخیری که از تالاب پریشان داشتم، متوجه شدم که 490 چاه غیرمجاز داریم که باعث خشکی تالاب و افت آبخوان ها شده بود. ما اراضی دیم را به اراضی آبی تبدیل کردیم و این جدای از برداشت آب‌های سطحی است. اگر می‌خواهیم مدیریت آب در یک حوضه آبی را بسنجیم؛ اگر تالابی خشک بود یعنی مدیریت آب صحیح نبوده است.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: بر اساس مطالعات سال 1389، حدود یک میلیون و 450 هزارهکتار از مساحت تالاب های ما یا تبدیل به کانون گردوغبار و یا مستعد غبارخیزی شده است. تالاب هامون و جازموریان بالاترین درصد تبدیل شدن به کانون های گرد و غبار را به خود اختصاص داده‌اند.

شهادت محیط‌بانان و ردیف‌های پستی خالی سازمان حفاظت محیط زیست

لاهیجان‌زاده با اشاره به شهادت محیط‌بانان هدایت‌الله دیده‌بان و یاسر مصدق بیان کرد: بهترین نیروهای زبده ما که تربیت چنین نیروهایی تا 20 سال زمان می‌برد شهید می‌شوند و این درحال است که 50 درصد ردیف‌های پستی سازمان حفاظت محیط زیست خالی است. این موضوع باعث افزایش تبعات حقوقی نیروهای ما و کار طاقت‌فرسای آنها شده و حفظ نیرو چه کارشناس و چه محیط‌بان را دشوار کرده است.

وی افزود: درحال کارشناسان ما تنها به عشق محیط زیست در سازمان مشغول به کار هستند که در شرکت‌های خصوصی چندین برابر حقوق می‌گیرند.

لزوم استخدام 2 هزار نیرو تا سال 1405

وی با بیان اینکه اکنون در کشور با بحران محیط زیست روبه‌رو هستیم گفت: در شرایط بحرانی کرونا دولت مجوز جذب 20 هزار نیرو را داد و اخیرا نیز مجوز استخدام 7 هزار نیرو آموزش و پرورش را داده است. در چنین شرایطی توقع داریم که از طریق دولت لایحه‌ای ویژه‌ای مبنی بر استخدام 500 نیروی کارشناس محیط زیست و 1500 نیروی محیط‌بان به مجلس رفته و تصویب شد. در صورتی که چنین اتفاقی که ضروری است تا سال 1405 نیفتد، کار حفاظت بسیار دشوارتر خواهد شد.

معاون محیط زیست دریایی گفت: متاسفانه با خبر شدیم که خواهر محیط‌بان دیده‌بان نیز داغ برادر را طاقت نیاورد و به واسطه فشار وارده، فوت شد.

برگزاری اجلاس خزر به میزبانی ایران

لاهیجان‌زاده از برگزاری کنوانسیون خزر در پاییز خبر داد و گفت: در این اجلاس که به میزبانی ایران برگزار خواهد شد، اهتمام کشورها برای کاهش پسروی خزر، رهاسازی آب از ولگا و حفاظت از فوک خزری بررسی خواهد شد.