واسپاری نمایشگاه بین المللی کتاب در گرو تحقق پیش شرط‌ها
چندین سال کشمکش بر سر واسپاری امور اجرایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب به جایی نرسید، اما شنیده‌ها حاکی از تحقق واسپاری اصل نمایشگاه کتاب است.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان ، نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از مهمترین رویداد‌های ادبی است که پس از شیوع کرونا در کشور برگزار نشد. در شرایط کنونی با توجه به واکسیناسیون مردم و کاهش میزان شیوع کرونا در کشور گمانه‌زنی‌هایی شنیده می‌شود که نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال 1401 برگزار می‌شود. در این میان امری مهمتر از برگزاری این رویداد ادبی در کشور مطرح است که از آن می‌توان با عنوان واسپاری امور اجرایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به تشکل‌های نشر یاد کرد. امری که از دوره وزارت علی جنتی در رسانه‌ها مطرح شد. سید رضا صالحی امیری بر واگذاری کامل آن تأکید کرد و در زمان وزارت سید عباس صالحی هم مطرح شد.
در آخرین دوره‌ای که این رویداد ادبی برگزار شد، بخشی از امور اجرایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به تشکل‌های نشر واگذار شد، اما این امر به طور کامل محقق نشد. در دوره جدید دیگر بحث واسپاری امور اجرایی مطرح نیست با مسئله‌ای با عنوان واسپاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به تشکل‌های نشر روبه رو هستیم. مسئله‌ای که یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزیر ارشاد در دیدارش با تشکل‌های نشر از آن سخن به میان آورد. با توجه به ظرفیتی که در تشکل‌های نشر وجود دارد این امر امکان پذیر خواهد بود. به خصوص با شناختی که ناشران از یکدیگر دارند.
پیش از واسپاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به ناشران باید به یک امر مهم توجه کرد که در سی و دو دوره برگزاری آن همچنان بلاتکلیف مانده است. محل دائمی برای برپایی این رویداد مهم ادبی در نظر نگرفتند. نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هر چند سال یک بار از محلی به محل دیگر کوچ می‌کرد. در دوره‌ای محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی، میزبان این رویداد ادبی بود. پس از آن به مصلای تهران رفت. پس از برگزاری چندین دوره نمایشگاه کتاب در این مکان به شهرآفتاب منتقل شد.
در دو دوره برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در شهر آفتاب ناشران خسارت دیدند و در هر دو دوره برپایی ضعف‌های سازه‌های شهرآفتاب عامل این امر بود. شاهد بودیم سازه ضعیف شهر آفتاب نتوانست در برابر بارندگی‌های اردیبهشت ماه مقاومت کند و شاهد جاری شدن آب در بخش بین الملل نمایشگاه و حتی محل استقرار روابط عمومی نمایشگاه بودیم. پس از تجربه دو دوره حضور در شهرآفتاب ناشران دوباره به مصلای تهران رفتند و از خسارت‌های ناشی از بارندگی در شهرآفتاب در امان ماندند.
باغ کتاب هم که قرار بود محل برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران باشد، به رقیب کتابفروشان تبدیل شد همه این عوامل دست به دست هم داد تا نمایشگاه بین المللی کتاب تهران پس از سی و دو دوره برگزاری همچنان بی خانمان بماند و محل مشخصی نداشته باشد. حالا در حالی که سی و سومین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار نشده است، درباره واسپاری آن به تشکل‌های نشر سخن می‌گویند.
ناشران از توانایی تشکل های نشر برای برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران سخن گفتند
رضا حاجی آبادی، مدیرمسئول انتشارات هزاره ققنوس در گفت و گو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان درباره واسپاری برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب به تشکل‌های نشر گفت: ساختار وزارت ارشاد و مدیریت بحث‌های فرهنگی هنوز از تشکل‌های نشر در بحث‌های اجرایی استفاده نمی‌کنند و این تشکل‌ها هم هنوز نیاموختند چگونه کارهای اجرایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را انجام دهند. از سال‌های دور گفته بودند وزارت ارشاد به جای مباشرت در کارهای اجرایی، باید مدیریت، سیاستگذاری و حمایت کند. نه اینکه خودش برگزارکننده رویداد‌هایی مانند نمایشگاه بین المللی کتاب تهران باشد. سازمانی در کنار خودش احداث کند که کارهای اجرایی صنعت نشر را انجام دهد.
وی ادامه داد: اگر تشکل‌های نشر بتوانند با هم همکاری کنند و از تجربه دوستان برگزارکننده نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، اتحادیه آشنا استفاده کنند می‌توانند این رویداد فرهنگی را برگزارکنند. طبیعت امر این است که این تشکل‌ها برگزار کننده نمایشگاه کتاب باشند. در بیشتر کشور‌های مختلف دولت مجری برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب نیست. بیشتر این تشکل‌ها و مجموعه‌های نمایشگاهی هستند که این کار را به عهده می‌گیرد. در سال‌هایی که نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در چمران برگزار می‌شد موسسه نمایشگاه‌ها کارهای برگزاری نمایشگاه را مدیریت می‌کرد. امیدوارم یک روزی برسد که همه چیز سرجای خودش باشد. یک مجموعه نمایشگاهی که به تشکل‌های نشر وابسته باشد کارهای اجرایی نمایشگاه بین المللی کتاب را انجام دهد.
بیشتربخوانید
لزوم استفاده ناشران از سبک جدید در غرفه بندی
جلال صابری نژاد مدیرمسئول انتشارات آریترین، در گفت و گو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره مسئله واسپاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بیان کرد: قطع به یقین درصورتی که ناشران کارگروه تخصصی برای نمایشگاه بین المللی کتاب تهران تشکیل دهند و برگزاری نمایشگاه به آن ها به طور کامل واگذار شود، این رویداد فرهنگی بهتر برگزار می شود و در زمینه هایی مانند برنامه ریزی، زمانبندی انجام کارهای اجرایی نمایشگاه و تبلیغات بهتر از دوره های قبل عمل می کند.
وی ادامه داد: نیاز است برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به سمت جلو برود و ناشران سبک جدیدی در غرفه بندی هایشان استفاده کنند. اگر بتوانند سبک جدیدی در این زمینه طراحی کنند تا از آن مدیریت دولتی و سنتی اش خارج شود. به عبارت دیگر بهتر است نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هم سطح با نمایشگاه های بین المللی در سطح جهان برگزار شود. در دوره هایی که این رویداد فرهنگی برگزار می شد شاهد بودیم در تقسیم بندی غرفه ها مشکلاتی وجود داشت. از جمله اینکه مکان های خوب به برخی ناشران از روی دوستی یا رابطه اختصاص داده می شد یا اینکه غرفه های ناشران با سابقه در راهروهای بهتر قرار داشت و به ناشران دیگر در مکان های دورتر و راهروهای با دسترسی بدتر غرفه می دادند.
بیشتربخوانید
امر دیگری که باید به آن توجه کرد، کاهش قیمت کاغذ است. تا این امر محقق نشود، واسپاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به ناشران سودی ندارد و می‌تواند بزرگترین مانع بر سر راه فعالیت ناشران باشد. در غیر این صورت این رویداد فرهنگی محل عرضه کتاب‌هایی می‌شود که چندین سال پیش منتشرکردند و ردی از مولفان جدی در میان این کتاب‌ها دیده نمی‌شود.