"وام اجاره" نیامده به فروش رفت!

پرداخت وام ودیعه هنوز به جریان نیفتاده خرید و فروش می‌شود.

روزنامه خراسان نوشت: «بالاخره اولین قدم برای کمک به مستاجران برداشته و قرار شد برای کمک به این قشر از جامعه که بیش از 40 درصد از خانواده‌های کشور را تشکیل می‌دهند وام ودیعه مسکن پرداخت شود تا بازار اجاره که در یکی از متفاوت‌ترین دورههای فعالیت خود است کمی آرام و قرار گیرد. اما به نظر می‌رسد با این که فردا آخرین روز ثبت نام پیامکی این وام است و هنوز از زمان ارائه مدارک لازم و پرداخت وام خبر دقیقی وجود ندارد حاشیه‌هایی درباره این وام به وجود آمده است. امروز در کنار بررسی این حواشی به شرایط دریافت و نحوه ثبت نام وام ودیعه مسکن پرداخته ایم که با خواندنش می‌توانید به خود یا دیگر عزیزانتان که هنوز مستاجر هستند کمک کنید.

قبل از آن که به فکر ثبت نام این تسهیلات باشید بهتر است درباره میزان این وام و مبلغ اقساط آن بدانید. در کل برای این طرح 20 هزار میلیارد تومان از محل منابع تخصیص داده شده برای کسب و کار‌های آسیب دیده از کرونا برای کمک هزینه اجاره‌بهای مستاجران در نظر گرفته شده است که مبلغ این تسهیلات در تهران 50 میلیون، کلان شهر‌ها 30 میلیون و شهر‌های دیگر 15 میلیون تومان خواهد بود و به حساب صاحبخانه واریز می‌شود. مستاجران فقط باید کارمزد 13 درصدی این مبلغ را به بانک پرداخت کنند یعنی تهرانی‌ها ماهی 540 هزار تومان، کلان شهر‌ها ماهانه 325 هزار تومان و دیگر شهر‌ها ماهی 160 هزار تومان پرداخت کنند.

قطعا برای دریافت وام ودیعه مسکن باید شرایطی را داشت. متاهل یا سرپرست خانوار بودن، نداشتن سابقه مالکیت از سال 1384 و داشتن اجاره‌نامه رسمی دارای کد رهگیری از اصلی‌ترین این شرایط است. البته خانه‌ای که اجاره کرده اید در تهران باید زیر 75 متر و در دیگر شهر‌ها کمتر از 90 متر باشد.

خب حالا اگر شرایط لازم را دارید، تلفن همراه سرپرست خانوار را بردارید و کد ملی او را به شماره 300073640 پیامک کنید. شما تا ساعت 24 پنج شنبه 9 مرداد مهلت ثبت نام دارید. این را هم در نظر داشته باشید که گروه‌هایی مانند افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی، زنان سرپرست خانوار، حقوق بگیران، کارگران، مستمری بگیران و بازنشستگان و خانواده‌های بیش از پنج نفر در اولویت قرار دارند.

یکی از شرایط دریافت این تسهیلات داشتن کد رهگیری است که به نظر می‌رسد بسیاری برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن اقدام به دریافت آن کرده اند؛ چرا که وزیر راه و شهرسازی خبر از 800 برابر شدن دریافت کد رهگیری در چند روز اخیر داده است. دریافت این کد از سال 87 برای خرید، فروش و اجاره الزامی شد، اما دیوان عدالت اداری برای متقاضیان رهن و اجاره آن را ملغی کرد. این کد برای این صادر می‌شود که فردی نتواند یک کدپستی را به چند نفر بفروشد یا اجاره دهد.

در اصل کد رهگیری باید توسط مشاوران املاک رایگان در اختیار مستاجران قرار بگیرد، اما برخی از مشاوران املاک برای دریافت کد رهگیری مبالغی را از مشتریان شان دریافت می‌کنند. برخی از همین مشاوران املاک می‌گویند در صورتی که کد رهگیری صادر کنیم، مجبور به پرداخت 9 درصد مالیات بر ارزش‌افزوده خواهیم بود که این رقم را باید موجر و مستاجر پرداخت کنند. این در حالی است که از نظر قانونی دریافت وجهی بیش از رقم کمیسیون غیر قانونی است و مشاوران املاک ملزم به صدور کد رهگیری به صورت رایگان هستند.

برخی از کارشناسان معتقدند به دلیل این که کد رهگیری تطبیق کدپستی با یک کد ملی است به راحتی هر فردی می‌تواند با خرید یا سوءاستفاده از کد ملی و کدپستی دیگران به انعقاد قرارداد صوری و در نتیجه دریافت کد رهگیری صوری اقدام کند و بدون آن که واقعا در یک واحد مسکونی مستقر شود، وام ودیعه مسکن دریافت کند. برای این که در این باره بیشتر بدانیم با چند مشاور املاک در مشهد و تهران تماس گرفتیم که ما را به فروشندگان وام برسانند!

با این که هنوز «نه به بار است و نه به دار» و معلوم نیست به کدام ثبت نام کننده وام تعلق می‌گیرد آن هم با وجود اولویت‌ها و ثبت نام حدود 1.5 میلیون سرپرست خانواده یعنی بیش از 2 برابر بودجه در نظر گرفته شده، این وام‌ها توسط برخی در حال خرید و فروش است که دستگاه‌های نظارتی و مسئولان مربوط باید برای مقابله با آن چاره‌ای بیندیشند.

یکی از بنگاه‌های املاک که برای خرید کدپستی با او تماس گرفته و از او خواسته بودیم به ما کمک کند تا برای گرفتن وام یک کد رهگیری صوری بگیریم به خبرنگار ما گفت: «مشاوران املاک کمی هستند که از این کار‌ها می‌کنند بهتر است با فروشندگان وام صحبت کنید.» به همین دلیل در آگهی‌های مختلف به دنبال فروشندگان وام رفتیم تا شاید بتوانیم هزینه دورزدن قانون را پیدا کنیم.

در یکی از تماس‌ها یکی از فروشندگان وام در واتس اپ به سوالات ما پاسخ داد. او قیمت وام ودیعه مسکن در تهران را 8 میلیون تومان و در کلان شهر‌ها 5 میلیون تومان اعلام کرد. وقتی از او می‌پرسم که چطور این وام را که فقط به حساب صاحبخانه واریز می‌شود به فروش می‌رساند، می‌گوید: «یکی از شرایط فروش این وام همین است که شما مالک ساختمان باشید و ما با استفاده از کد ملی ثبت نام کننده‌های وام و کدپستی منزل شما کد رهگیری می‌گیریم و ضامن وام گیرنده را هم شما باید معرفی کنید.» وقتی از او پرسیدم که چطور اطمینان دارید که این وام به ثبت نام کننده شما تعلق می‌گیرد، گفت: «شما فقط مشخصات خود و کدپستی تان را در اختیار ما قرار دهید و هزینه خرید وام را بعد از اطمینان از شما دریافت می‌کنیم.» این اتفاق سوالات دیگری را هم در ذهنم ایجاد کرد که فروشنده وام پاسخ به آن‌ها را به بعد از ارسال مشخصات فردی و کدپستی موکول کرد.

به نظر می‌رسد فروشندگان وام با اجاره کارت ملی سرپرست خانوار‌هایی که در اولویت‌های دریافت وام ودیعه قرار دارند و ثبت نام آنها، احتمال دریافت وام شان را بالا برده اند و با زد و بند با برخی از مشاوران املاک بعد از محرز شدن نام دریافت کنندگان وام اقدام به تهیه کد رهگیری صوری خواهند کرد و با قیمت‌هایی که در بالا به آن اشاره کردیم وام را می‌فروشند.»