واکنش به راه‌اندازی سامانه هشدار سریع زلزله در تهران

به گزارش مشرق، معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران روز یکشنبه 11 شهریور در یک برنامه تلویزیونی گفت: زمستان امسال سامانه هشدار سریع زلزله و سیل تهران را راه اندازی می‌کنیم، با این سامانه حدود 12 ثانیه قبل از زلزله پیامک هشدار اعلام می‌شود تا اقداماتی صورت گیرد. در همین رابطه فریبرز ناطقی الهی، استاد پژوهشکده مهندسی سازه بیان کرد: تا جایی که مطلع هستم چنین امکانی وجود ندارد. موج‌هایی از زلزله ساطع می‌شود که می‌تواند با سرعت‌های مختلف به حسگری که توانایی حس کردن این امواج را دارد، برسد، اما عموما تفاوت بین وقوع زلزله و رسیدن این امواج به حسگر 5 ثانیه است و بر اساس هیچ مبنای علمی این امکان وجود ندارد که بتوان 12 ثانیه قبل از اینکه زلزله به نقطه‌ای برسد حسگرهای ما بتوانند آن را تشخیص دهند. وی ادامه داد: دومین مسئله‌ای که در این مورد وجود دارد این است که در جای خاصی از دنیا چنین اقدامی انجام نشده و کشور ژاپن که بر روی این مسائل بسیار پژوهش کرده است نیز نتواسته چنین اقدامی را انجام دهد. البته با توجه به اینکه دنیای الکترونیک در حال پیشرفت بسیار وسیعی است، هر روز دستگاه‌ها و حسگرها دقیق‌تر و حساس‌تر می‌شوند و قابلیت‌هایشان افزایش پیدا می‌کند، اما امروز با توجه به آنچه در دنیای علمی مطرح است دستگاهی را نداریم که بتواند زلزله را 12 ثانیه زودتر تشخیص دهد. بنیان‌گذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران با بیان اینکه به نظر می‌رسد مطرح کردن اینگونه مباحث برای پر کردن فضای خالی کم‌کاری‌های گذشته است، عنوان کرد: متاسفانه با وجود اینکه علم بسیار خوبی در رابطه با زلزله داریم، اما تاکنون فعالیت‌های خوبی را در این زمینه نداشتیم و در قسمت اجرایی بسیار ضعیف بودیم.

تشخیص زلزله 12 ثانیه زودتر در حال حاضر تقریبا ممکن نیست

این کارشناس زلزله شناسی ضمن اشاره به اینکه اگر 5 یا 8 ثانیه برای این مسئله مطرح می‌شد می‌توان این تصور را داشت که درباره حرکت و سرعت موج‌هایی که از زلزله ساطع می‌شود صحبت می‌کنند، افزود: تشخیص زلزله 12 ثانیه زودتر در حال حاضر تقریبا ممکن نیست و شاید منظور سازمان مدیریت بحران از 12 ثانیه مطلب دیگری بوده و اطلاع رسانی در این مورد به خوبی انجام نشده است. ناطقی الهی توضیح داد: در شهر تهران که بخشی از آن کوهستانی، بخشی آبرفتی و جنوبش روی آب‌های وسیع زیر زمینی قرار دارد اعلام کردن یک عدد واحد برای هشدار زلزله 100 درصد غیرممکن است. اگر به فرض محال تصور کنیم در دنیای امروز دستگاهی اختراع شده که می‌تواند در شمال تهران که روی کوه‌ها است 12 ثانیه قبل از وقوع زلزله را تشخیص دهد اینکه در مرکز این شهر که زیرش 50 متر آبرفت است و در جنوب تهران که حدود 300 آبرفت وجود دارد نیز زلزله را طی همین مدت اعلام کند بسیار عجیب و حیرت آور است و در هیچ کجای دنیای چنین امکانی از نظر علمی وجود ندارد. وی با اشاره به اینکه با توجه به پیشرفت روز افزون حسگرها این امید وجود دارد که حدود 30 تا 40 سال آینده بتوان زلزله را چند ثانیه قبل از وقوع تشخیص داد، گفت: این امکان به درد مردم نمی‌خورد و بیشتر برای سیستم‌های حیاتی نظیر گاز، برق و آب به شرط آنکه دارای قطع کننده‌ها اتوماتیک باشند و بلافاصله پس از دریافت اطلاعات سیستم‌ها را قطع کنند، مناسب است. استاد پژوهشکده مهندسی سازه بیان کرد: یک هشدار جدی برای افرادی که این سامانه را راه‌اندازی می‌کنند این است که اگر بر فرض چنین سامانه‌ای راه اندازی شود و هشدار اشتباه دهد مسئولیت جان تعداد زیادی از افراد به عهده آن‌ها است چرا که اگر هشداری در رابطه با وقوع زلزله اعلام شود و درست نباشد ممکن است مردم برای خروج از ساختمان‌ها هجوم بیاوردند و این احتمال وجود دارد که تعدادی از افراد زیر دست و پا آسیب ببینند و می‌تواند منجر به فجایع انسانی شود.