وضعیت سفر به مشهد در تعطیلات ماه صفر
پیش‌بینی شده تا حدود هشت میلیون مسافر و زائر در تعطیلات پایانی ماه صفر راهی شهر مشهد شوند، جمعیتی که با ظرفیت اقامتگاه‌ها و ناوگان حمل و نقل این شهر چندان هخموانی ندارد.
به گزارش ایسنا، تعطیلات پایانی ماه صفر که با شهادت امام رضا (ع) مصادف است، پرازدحام‌ترین زمان سفر به مشهد به شمار می‌آید. درحال حاضر بلیت هواپیما و قطار به سمت مشهد، یا ناموجود شده و یا محدود است. این احتمال نیز داده شده که با توجه به ظرفیت محدود ناوگان حمل و نقل عمومی، بسیاری از زائران در برگشت به شهرهای خود با مشکلاتی مواجه شوند، چه بسا که از همین حالا ظرفیت قطار و هواپیما در مسیر برگشت از مشهد به بیشتر شهرها، کامل تکمیل شده و بلیت هواپیما و قطار هم ناموجود است.
استانداری خراسان رضوی همانطور که پیش‌بینی کرده این استان و شهر مشهد در دهه پایانی ماه صفر میزبان شش تا هشت میلیون زائر باشد، این احتمال را هم داده که دست‌کم 600 هزار نفر از مسافران این شهر، زائرانی پیاده باشند. سخنگوی جمعیت خدمتگزاران زائران پیاده امام رضا (ع) نیز روز جمعه اول مهرماه خبر داد که پنج هزار زائر پیاده امام رضا (ع) به مشهد وارد شده و زائران پیاده زیادی در مسیر رسیدن به این کلانشهر هستند.
معاون گردشگری استان خراسان رضوی هم اعلام کرده که ظرفیت اقامتی در اطراف حرم امام رضا (ع) تکمیل شده و محل‌های اقامتی در مسافت دورتر از حرم هم‌چنان امکان پذیرش زائران و مسافران را دارند.
یوسف بیدخوری همچنین گفته که ظرفیت‌های واحدهای اقامتی رسمی شامل هتل، هتل‌آپارتمان، مهمانپذیر و خانه‌مسافر در مشهد به 135 هزار نفر می‌رسد.
معاون گردشگری خراسان رضوی همچنین از هماهنگی‌ها برای استفاده از ظرفیت 802 مدرسه و 10 سالن ورزشی آموزش و پرورش با ظرفیت 150 هزارنفرشب خبر داده و گفته که با اختصاص تمام سالن‌های ورزشی شهر مشهد بیش از 14هزار و 300 نفر اداره کل ورزش و جوانان و بیش از 70 هزار نفر شب ظرفیت از سوی شهرداری مشهد تامین شده است که در تمام بخش‌ها امسال ظرفیت‌ها سه برابر شده است.
معاون زیارت و گردشگری سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد نیز با این یادآوری که در سال‌های قبل برای اسکان اضطراری 20 هزار نفرشب اقامتگاه آماده شده بود، گفته که امسال با توجه به پیش‌بینی‌های صورت گرفته، ظرفیت اسکان اضطراری به 70 هزار نفرشب اقامت افزایش یافته است.
در مشهد، سالن‌های ورزشی، ساختمان‌های اداری، فرهنگسراها، بوستان‌ها و فضاهایی که در اختیار شهرداری است نیز برای اقامت زائران در نظر گرفته شده است.
آموزش و پرورش خراسان رضوی هم تمام مدارس شهر مشهد را تا پنجم مهر ماه تعطیل کرده است.
در مشهد همچنین از مردم خواسته شده که در خانه‌های خود از زائران امام رضا (ع) پذیرایی کنند تا به این شیوه کمبود ظرفیت اقامتی در شهر مشهد پوشش داده شود، همان فرهنگی که عراقی‌ها در اربعین پیشه کرده‌اند. این درحالی است که مشهد یکی از پرشمارترین خانه‌های اجاره‌ای مسافری را دارد که معمولا نقدهای صریحی نسبت به فعالیت بدون مجوز آن مطرح است.
این پیش‌بینی نیز مطرح شده که ترافیک شهری مشهد در تعطیلات پیش‌رو منجر به اعمال محدودیت ترافیکی خواهد شد، برای همین شهرداری به زائران توصیه کرده در سطح شهر ترجیحا از وسیله شخصی استفاده نکنند. از طرفی، معاون زیارت و گردشگری سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد، از تقویت ناوگان اتوبوسرانی در محور منتهی به حرم امام رضا (ع) با آماده‌سازی حدود 400 دستگاه اتوبوس شهری، 30 دستگاه میدل‌باس و 70 دستگاه مینی‌بوس خبر داده و اعلام کرده که در روز شهادت امام رضا (ع) بهای اتوبوس و قطار شهری رایگان است.
با وجود چنین تدابیری اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد و دغدغه است، مدیریت سفر در پرازدحام‌ترین پیک سفر به مشهد است؛ چرا که تجربه زائرانی که در تعطیلی اربعین به شهر مشهد سفر داشتند نشان می‌دهد، نبود مدیریت و به نوعی آماده نبودن شهر، اصلی‌ترین عامل سرگردانی مسافران بوده است که این احتمال داده شده با توجه به در تناسب نبودن جمعیت زائران و مسافران با ظرفیت حمل و نقل و اسکان، برخی کاستی‌ها و مشکلات در تعطیلات پیش‌رو نیز بروز کند، به‌ویژه آن که در دوران کرونا، سیلقه بسیاری از مسافران و زائران با تغییراتی مواجه شده و سطح نیاز و شیوه سفر آن‌ها متأثر از میزان درآمد مردم تغییر کرده است.
اظهارات مسافران حاکی از این است که در تعطیلات گذشته با وجود این پیش‌بینی که بخشی از مسافران به جای شرکت در پیاده‌روی اربعین عراق، راهی مشهد می‌شوند، شهر با وجود برخی تدابیر اما برای پذیرش زائران و مسافر آماده نبود؛ در سطح شهر ایستگاه‌ها و یا تابلوهایی برای راهنمایی مسافر و یا شماره تماسی اضطراری برای یافتن اقامتگاه خالی، پارکینگ و یا محل کمپ وجود نداشته و هرچه از حرم این فاصله بیشتر شده، آماده نبودن شهر از دید مسافران و زائران ملموس‌تر بوده است. از همین رو، به مسافران و زائران توصیه شده در تعطیلات هفته اول مهرماه پیش از سفر به مشهد حتما محل اقامت را مشخص و رزرو کنند.
مسؤولان شهر مشهد اعلام کرده‌اند برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در تعطیلات ماه صفر، قرارگاه جهادی راه انداخته‌اند، هرچند که قبلا ستاد خدمات سفر در مشهد با عضویت تعداد قابل توجهی از دستگاه‌های دخیل فعال بوده که مسؤولیت آن را نیز استاندار به عهده داشته است، با این وجود مشخص نیست در قرارگاه جهادی چه اتفاق و رویکرد متفاوتی قرار است تجربه شود که ستاد خدمات سفر از عهده آن برنمی‌آمده است.