وقتی سنگ سازمان میراث فرهنگی سر گردشگران را می‌کشند / ضرورت توسعه خانه‌های بوم‌گردی در قزوین
می‌توان به جای اختصاص بودجه به ساخت هتل‌ها و اقامتگاههای پرطمطراق شهری در قزوین با احداث خانه‌های طبیعت، پذیرای گردشگر از هر نوع و قشری به لحاظ تمکن مالی باشیم که به طور طبیعی با جغرافیای تاریخی ما نیز همخوانی بیشتری دارد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح قزوین؛ فرهنگ بومی و تاریخ دیرینه هر شهر و دیاری روایت‌گر سبک زندگی و اصالت مردم آن منطقه است که سینه به سینه از گذشته‌گان دور و نزدیک به نسل جدید منتقل می‌شود.
این پیشینه فرهنگی برای ملت‌ها ماهیت و هویت تعریف می‌کند که ممکن است با گذر زمان و فاصله گرفتن نسل‌های بشری از یکدیگر نیازمند بازتعریف و احیای دقیق باشد تا در تمامی ابعاد اصالت و وقار خود را حفظ کرده و با درنوردیدن مرزهای فرهنگی، جغرافیایی و انسانی به جهانیان معرفی شود.
تمامی این تلاش‌ها در قالب صنعتی به نام گردشگری رخ می‌نماید و هر منطقه‌ای با بکارگیری تمام ظرفیت خود در این زمینه سعی در ربودن گوی سبقت از سایر مناطق را داشته و می‌کوشد علاوه بر معرفی پیشینه تاریخی و صادرات فرهنگی از این ظرفیت در راه توسعه تجارت و اقتصاد خود نیز استفاده کند.
استان قزوین نیزبه عنوان یک درصد از مساحت کل کشور، بیش از هزار و 300 اثر تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی را در خود جای داده که این تعداد آثار ظرفیت خوبی جهت بهره‌برداری اقتصادی و فرهنگی برای استان به شمار می‌رود.
موقعیت جغرافیایی قزوین به عنوان شاهراه مواصلاتی نقش مهمی در جذب گردشگران دارد. این استان بیشترین آمار آثار ملی ثبت شده را در خود جای داده و به عنوان چهارمین قطب مذهبی کشور با برخورداری از منطقه الموت، دریاچه اوان، آثار و بناهای تاریخی و زیستگاه‌های طبیعی دارای امتیاز مثبتی در جذب گردشگر نسبت به سایر استان‌ها است.
با توجه به جذابیت‌های بالای شهر قزوین در حوزه تاریخی، گردشگری، فرهنگی، اقلیمی و جغرافیایی، تبدیل شدن این شهر قدیمی به یکی از مهم‌ترین قطب‌های گردشگری کشور، نیازمند ایجاد و تقویت زیرساخت‌های مهم و تأثیرگذار همچون هتل و مهمانسرا و به ویژه مرمت و نگهداری آثار کهن این شهر است.
در این راستا احداث مراکز تجاری یکی از دلایل رشد حوزه گردشگری در قزوین بوده و باید توجه داشت بسیاری از افرادی که به عنوان گردشگر و توریست وارد هر شهر می‌شوند، تمایل به بازدید از آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی دارند. اما پیش از طرح هر موضوعی بازسازی و مرمت این جاذبه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
تمامی موارد ذکر شده منوط به برنامه‌ریزی مناسب و مدیریت صحیح در نهادهای عمومی و خصوصی استان به ویژه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان است که متاسفانه طی سالهای اخیر ضعف در این مهم لطمات جبران ناپذیری را بر پیکره گردشگری استان وارد کرده است.
امروزه این سازمان در شرایط مطلوبی قرار ندارد و اگر از سمت کارشناسان و صاحب‌نظران در این زمینه انتقادی صورت گیرد حمل بر جانبداری، ایجاد تشنج و سوء نیت خواهد شد.
پر واضح است که وظیفه اصلی مدیریت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری یک استان به جای رسیدگی به امور درون سازمانی، تلاش در جهت ارتقاء سطح سرمایه‌گذاری و جذب گردشگر است که البته این موضوع نه در دوره مدیریت فعلی بلکه در دوره‌های گذشته نیز تا حدود زیادی مغفول مانده است.
در سفرنامه ناصرخسرو آمده است: «قزوین پشت به کوه و رو به دشت دارد» از این حیث شرایط ویژه‌ای در جذب گردشگر دارد. این شرایط در برخی موارد به فرصت و در برخی دیگر به تهدید تبدیل شده است. مثلا همین نزدیکی به تهران علی‌رغم برکاتی که از قبل همجواری برای ما داشته از سویی دیگر قزوین را به شهری عبوری و نه هدف اصلی گردشگران تبدیل کرده است که رفع این معضل مهم نیازمند فرهنگ سازی در زمینه سرمایه‌گذاری و جذب گردشگر بوده و در حال حاضر مورد بی‌توجهی مسوولین امر قرار گرفته است.
پرداختن به امور روبنایی در این زمینه هزینه گزاف و کم‌بازدهی را به اقتصاد استان وارد می‌کند. مثلا ساخت هتل‌های چند ستاره برای گردشگرانی که با هدف بازدید از طبیعت بکر و خالی از تبرج به استان ما سفر می‌کنند و ترجیح می‌دهند در جایی اقامت کنند که انس بیشتری با طبیعت دارد لطف چندانی ندارد. می‌توان به جای اختصاص بودجه به ساخت هتل‌ها و اقامتگاههای پرطمطراق شهری با احداث خانه‌های طبیعت پذیرای گردشگر از هر نوع و قشری به لحاظ تمکن مالی باشیم که به طور طبیعی با جغرافیای تاریخی ما نیز همخوانی بیشتری دارد.
حتی می‌توان در سطحی بالاتر به جای صرف هزینه‌های کلان و تعریف پروژه‌های بلند مدت برای احداث هتل‌های چند ستاره، با تقویت هتل خانه و هتل آپارتمانها و حمایت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در زمانی کوتاهتر پذیرای گردشگران و مهمانان بود.
طولانی شدن زمان احداث هتل‌های چند ستاره به دلیل کمبود بودجه و سرمایه چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی نشانگر زمان‌بر و کم فایده بودن سرمایه‌گذاری در این بخش است که مسوولین امر چه در سازمان میراث فرهنگی و چه در بخش‌های خصوصی و دولتی توجه چندانی به این موضوع نداشته‌اند.
از طرفی دیگر طبق اظهار نظر مدیریت سابق اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان، به دلیل کمی بودجه و اعتبارات لازم از بسیاری از امور روبنایی همچون حفظ، مرمت، بازسازی و حتی احیای آثار تاریخی‌مان نیز بازمانده‌ایم این در‌حالی است که طبق نظر همین مقام مسوول ما می‌توانیم با کم کردن پرسنل مازادی مشغول در بدنه سازمان میراث فرهنگی استان که هیچ نقشی در اشاعه فرهنگ ما و جذب گردشگر برای این مرز و بوم ندارند و کسر هزینه‌هایی که طبیعتا با ورود به سازمان مشاهده می‌شود، پروژه‌هایی همچون خانه حکیم افضل و گراند هتل را از خطر تخریب کامل نجات دهیم و به بیان بهتر همین بودجه ناچیزی را که در کف باکفایت مدیرانمان قرار گرفته به نحو احسن مدیریت کنیم.
توجه به این نکته ضروری است که گردشگری استان بخش‌ها و دستگاههای مختلف آن منطقه را درگیر می‌کند و موفقیت در این عرصه نیازمند همکاری و تعامل نهادها و دستگاههای بسیاری است و در این حین ممکن است نیاز باشد حتی تعریف بسیاری از بایدها و نبایدها نیز تغییر کند. اخیرا در سطح استان شاهد تقابل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با دستگاههای مختلف بوده‌ایم.
به عنوان نمونه طی سالهای گذشته شهرداری قزوین سعی داشت با احداث پارکینگ عمومی طبقاتی کنار مسجد النبی و سرای سعدالسلطنه هم فضای بیشتری برای حضور گردشگران ایجاد کند و هم ترافیک آن منطقه را تلطیف نماید که با مخالفت و مداخله جدی سازمان میراث فرهنگی این پروژه همچنان در حالت تعلیق قرار دارد البته این نگاشته بنا ندارد نقش و حق بی‌بدیل سازمان را در حفظ و حراست از ابنیه تاریخی کمرنگ جلوه دهد اما مذاکرات بیشتر و رای‌زنی‌های منطقی در این زمینه هم صلابت آثار تاریخی را حفظ کرده و هم انگیزه بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی را تضمین خواهد کرد.
در نمونه‌ای سابق از این تعارضات می‌توان از پروژه انصاری شرقی نام برد. طبق نظر کارشناسان طرح بازگشایی مسیر خیابان انصاری شرقی که بر اساس طرح جامع ترافیک طراحی و برنامه‌ریزی شده است، علاوه بر روان‌سازی ترافیک منتهی به میدان آزادی و دسترسی راحت‌تر به بافت قدیمی شهر پروژه شهید انصاری را نیز کامل خواهد کرد.
همچنین انجام این طرح باعث ایجاد انگیزه در کارکنان محلات جهت بازآفرینی بافت فرسوده شده و زیرساخت‌های لازم را فراهم می‌کند و همین موضوع کمک شایانی به افزایش گردشگر جهت بازدید از این منطقه خواهد کرد.
ذکر این نکته هم ضروری است که قزوین طی 10 سال گذشته شهر آرام و کم جمعیتی بود که مانند بسیاری از شهرها به برنامه‌ریزی خاصی جهت کنترل ترافیک و طراحی مسیرهای عبور و مرور جدید نیاز نداشت اما امروز به دلیل رشد جمعیت و نیاز استان به جذب جمعیت بیشتر باید پروژه‌های جدیدی به بهره‌برداری برسد تا از معضلات قابل پیش‌بینی جلوگیری شود. در بسیاری از شهرها مانند اصفهان و تبریز آثار باستانی رشد فعالیت‌های شهری و عمرانی را متوقف نکرده و با تعامل مناسب بین دستگاهها هر دو موضوع در کنار هم وجهه خود را حفظ کرده اند که این امر می‌تواند الگوی خوبی برای استان ما باشد.
اما مدیریت سازمان معتقد است اجرای این پروژه تحت هیچ شرایطی درست نیست و ادامه این کار با توجه به آسیبی که به بافت تاریخی منطقه وارد می‌کند غیرقانونی است. نمونه‌هایی از این مخالفت‌ها وجود دارد که طبیعتا با این روند پایانی نخواهد داشت.
ار تمامی این تناقض‌ها گذشته باید یادآور شد که نمی‌توان با برگزاری شب شعر، حضور در انجمن‌های ادبی، استفاده نکردن از تجربیات مدیران و کارشناسان پیشین، به دنبال ضعف گذشتگان بودن، رسیدگی به امور درون سازمانی و پرونده سازی برای پرسنل، شرکت در جلسات و کارگروه‌های کم بازده، سنگ اندازی غیرمنطقی در مسیر سرمایه‌گذاران و... قطار فرسوده گردشگری استان را به حرکت درآورد و بهتر است با توسل به نگاهی عمیق و فرابخشی و با دراز کردن دست یاری به سمت تمام کسانی که دغدغه پیشرفت روز افزون این استان را دارند مسافران و گردشگران را با استان آشتی دهیم باشد که طبق برنامه ششم توسعه روزی فرا برسد که استان قزوین مقصد واقعی 5 میلیون گردشگر در سال باشد. انتهای پیام /
