وین در انتظار پاسخ تهران
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی برای صدور قطعنامه علیه ایران با محوریت تروئیکای اروپایی خیز برداشته است که نیم نگاهی هم به پاسخ تهران به طرح پیشنهادی آمریکا دارد. قرار است پاسخ ایران ظرف چند روز آینده نهایی و اعلام شود.
با گذشت 10 روز از ارسال پیشنهاد واشنگتن به تهران از طریق وزیر خارجه عمان و هم‌زمان با شروع نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خبرگزاری تسنیم اعلام کرد که قرار است ایران طی دو روز آینده رسما به پیشنهاد آمریکا برای توافق با ایران پاسخ دهد و این پاسخ به صورت مکتوب و از مجاری دیپلماتیک خواهد بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران نیز روز گذشته در نشست هفتگی ضمن تایید این مساله گفت: «ما طرح پیشنهادی خودمان را به‌زودی از طریق عمان ارائه می‌کنیم که طرحی معقول و منطقی است و توصیه داریم طرف آمریکایی این فرصت را قدر بداند.» اسماعیل بقایی درباره طرح آمریکا هم گفت که هر طرحی که منافع و ملت ایران را در خودش لحاظ نکرده باشد، چه در حوزه انرژی هسته‌ای به شمول غنی‌سازی و چه به لحاظ خاتمه تحریم‌ها، از نظر ما قابل‌قبول نیست.
با اینکه هنوز مشخص نیست پاسخ ایران دربردارنده چه عناصری است، خبرگزاری تسنیم جزئیاتی از آن را منتشر کرده و می‌نویسد: شنیده شده ایران در پاسخ به آمریکا، پیشنهادی را برای توافق مطرح خواهد کرد که در آن ضمن حفظ اصل غنی‌سازی در خاک ایران، اقداماتی از سوی تهران برای رفع نگرانی‌ها و ادعاهای آمریکا در ازای رفع موثر تحریم ها مطرح خواهد کرد. بر اساس این گزارش، ایران همچنین آمادگی خود را برای برگزاری دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در صورت حفظ خطوط قرمز ایران، اعلام خواهد کرد.
شنبه هفته گذشته بود که بدرالبوسعیدی، وزیر خارجه عمان، طی سفری کوتاه پیشنهاد آمریکا را به ایران ارائه کرد. گفته شده در این پیشنهاد آمریکا نه‌تنها بحث رفع تحریم‌ها مطرح نشده، بلکه از ایران خواسته شده که داخل خاک خود غنی‌سازی نداشته باشد. از دیگر مسائل مطرح‌شده نیز تشکیل یک کنسرسیوم هسته‌ای مشترک بود. اکنون با آغاز نشست شورای حکام که قرار است در آن قطعنامه ضدایرانی تروئیکای اروپا با حمایت آمریکا علیه ایران تصویب شود، تهران اعلام کرده تا یکی دو روز آینده پاسخ پیشنهادی خود را به آمریکا ارائه خواهد کرد.
گروسی بر آتش صدور قطعنامه دمید
رفت‌و‌برگشت پاسخ ایران و آمریکا در شرایطی در حال انجام است که روز گذشته و در افتتاحیه نشست شورای حکام، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس، بار دیگر در سخنانی با قرائت بیانیه خود درباره موضوع هسته‌ای ایران و با تکرار ادعاها گفت: فورا از ایران درخواست می‌کنم که به طور کامل و موثری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. آژانس مادامی که ایران به آژانس در حل‌وفصل مسائل پادمانی باقیمانده کمک نکند، در موقعیتی نخواهد بود که بتواند ماهیت منحصرا صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را تضمین کند.
مدیر کل آژانس تصریح کرد که حل‌وفصل مسائل باقیمانده در حوزه پادمان‌ها با ایران تنها از مسیر دیپلماسی میسر است. گروسی همچنین با تاکید بر اهمیت نقش آژانس در هرگونه توافق احتمالی گفت: «آژانس نقش مهمی و بی‌طرفانه‌ای در پرداختن به این مسائل دشوار و حساس و نقش گریزناپذیری در راستی‌آزمایی هرگونه توافق جدید دارد.» وی در پاسخ به پرسشی درباره غنی‌سازی در ایران نیز توضیح داد: «مساله غنی‌سازی، در ذات خود ممنوع نیست؛ اما نگرانی زمانی شکل می‌گیرد که میزان مواد غنی‌شده انباشته می‌شود.»
گزارش‌ها حاکی از آن است که آمریکا قرار است از قطعنامه ضدایرانی تروئیکای اروپا در شورای حکام حمایت کند. این در حالی است که واشنگتن مذاکرات غیرمستقیمی با میانجیگری عمان با ایران برای حل‌وفصل مساله برنامه هسته‌ای آن پیش می‌برد و مقام‌های آمریکایی گفته‌اند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، رویکردی دیپلماتیک را نسبت به ایران اتخاذ کرده است.
پاسخ تقابل، همکاری نیست
گزارش جامع مدیرکل آژانس که بهانه‌ای در اختیار کشورهای اروپایی برای صدور قطعنامه ضدایرانی قرار داده، واکنش تهران را به دنبال داشته و اسماعیل بقایی در این باره گفت که متاسفانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت فشارها و نفوذهای سیاسی سه کشور اروپایی و آمریکا، تصمیم گرفت گزارشی تحت عنوان «گزارش جامع» تهیه کند.
بقایی در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران درباره تصویب احتمالی قطعنامه علیه ایران گفت: «بدون تردید پاسخ تقابل، همکاری بیشتر نخواهد بود. ایران مجموعه‌ای از اقداماتی را آماده کرده و طرف‌های مقابل آگاه هستند. حتما با توجه به تحولات آینده طیفی از اقدامات را عملیاتی خواهیم کرد. قطعا فراتر از موارد مورد اشاره خواهد بود.» وی بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که غنی‌سازی جزئی از صنعت هسته‌ای و موضوعی غیرقابل مذاکره و معامله است چراکه صنعتی بومی است.
وی همچنین درباره تلاش‌های تروئیکای اروپا برای صدور قطعنامه و احتمال فعال کردن سازوکار اسنپ‌بک گفت: «کاری که سه کشور اروپایی انجام دادند و آمریکا را همراه خودشان کردند، نشان می‌دهد که طرف اروپایی بر طبل عدم همکاری و تقابل می‌کوبد و نباید انتظار داشته باشند گام‌های موثری از طرف ایران شاهد باشند.»