پاسخ به چهارسوال درباره بحران اوکراین

محمد سعید احدیان* / - چرا اوکراین به این بحران دچار شد؟ - ما اگر در شرایط اوکراین قرار گرفتیم چه می کردیم؟ - ایران باید چه موضعی داشته باشد؟ - آیا به روس ها می شود اعتماد کرد؟ 1- اوکراین قربانی نابلدی و ناتوانی بایدن شد. بایدن استراتژی اصلی سیاست بین الملل خود را تمرکز بر مهار چین و روسیه گذاشت اما این استراتژی به بدترین شکل ممکن پیاده کرد. از یک طرف دست به اقداماتی ضدروسی زد که از جمله آن تصمیم برای گسترش ناتو تا مرزهای روسیه بود. از طرف دیگر تصمیم گرفت که پرونده های دیگر مسائل بین المللی اش از جمله افغانستان را ببندد اما آن ها را بگونه ای انجام داد که بیشتر نمایانگر ضعف آمریکا بود. پوتین هم از یک طرف نگران امنیت آینده روسیه شد و از طرف دیگر شاهد ضعف دولت بایدن؛ پس تصمیم گرفت بجای اینکه بایستد و بعدا منفعلانه دفاع کند، فعالانه در زمانی که طرف اش در ضعف کامل است دست پیش را بگیرد هرکس جای پوتین بود از فرصت ضعیف ترین رئیس جمهور آمریکا بهترین استفاده را می کرد. 2- دخترم از من پرسید اگر ما به جای اوکراین در این شرایط قرار بگیریم چه باید بکنیم؟ من پاسخ دادم همه هنر آقا این بود که کاری کرده است که جمهوری اسلامی علی رغم دشمنی های بسیار شدیدتر در چنین وضعیتی قرار نگیرد. ایشان بعنوان رهبر ایران و فرمانده کل قوا در این سال ها راهبرد «قدرت بازدارندگی درون زا» را پیاده کرد بگونه ای که هزینه های تعرض به خاک ایران چنان سنگین است که کسی جرات فکر کردن به آن را هم ندارد. تصمیمی که رئیس جمهور اوکراین در آنفالو کردن اکانت رهبران کشورهای غربی در توئیتر کرد را اگر از ابتدا انجام می داد، نه بعنوان بازیچه آمریکا روس ها را نگران ناتو کرده بود و نه کشورش را در انتظار نامردی غربی ها بی دفاع کرده بود. می بینیم قدرت همین مردم تجهیزنشده اوکراین با کوکتل مولوتوف بسیار بیشتر از تهدیدهای بی اثر غربی ها است. 3- ایران چه موضعی باید داشته باشد. طرفدار روسیه باشد یا اوکراین؟ جواب روشن است طرفدار منافع ایران و منافع ایران ایجاب می کند که کاملا محتاطانه عمل کنیم. نه حامی جنگ روس باشیم و نه حامی دخالت بلاوجه کشوری هزاران کیلومتر دورتر در امور منطقه نزدیک به ما. مذاکرات وین، تحریم های جدید روسیه، توافقات راهبردی و اقتصادی ایران و روسیه، توافق احتمالی آینده همه بر پیچیدگی ماجرا می افزاید اما در یک جمله ما باید یک راهبرد را دنبال کنیم که نه اجازه دهیم روس ها با آمریکا بر سر مامعامله کنند و نه آتش اختلاف آمریکا و روس ها دامن ما را بگیرد. بنظر می رسد بهترین سیاست بیطرفی ایران در ماجرای اوکراین و تاکید مجدد بر تقویت عملی روابط راهبردی و اقتصادی ایران و روسیه است. 4-- روس ها هم مثل دیگر کشورها هستند و به دنبال منافع خودشان. بنابراین باید خیلی محکم کلاه خودمان را نگه داریم و این سیاست جمهوری اسلامی بوده است بعنوان مثال ما اعتماد نکردیم که در اجرای برجام اورانیوم های غنی شده خود را قبل از وارد شدن کیک زرد به روسیه بفرستیم اما سوال این است که آیا نداشتن اعتماد کامل به روس ها به این معنی است که منافع مشترکی که می توان با روس ها (مثل دیگر کشورها) تامین کرد را کنار بگذاریم؟ چطور برای غرب پرستان هرتوافقی با آمریکا که بارها و بارها با کودتا و فریب و بدعهدی به ما ظلم کرده است، نه فقط بلااشکال بلکه امری ضروری است اما تعامل هوشمندانه با روس ها برای منافع روشن اقتصادی با رعایت همه ملاحظات، برچسب وطن فروشی می خورد. آقایان غرب پرستی که کمین نشسته اید که نگذارید ایران هیچ منافعی از تعامل با روس ها ببرد، ما کلاه خودمان را محکم نگه می داریم، چرا شما کلاه خودتان را محکم نگه نمی دارید. *مدیر مسئول روزنامه خراسان