پنج‌شنبه 14 تیر 1403

پاشنه‌های آشیل اردوغان در انتخابات آینده

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع

آیسان هر روز به یک امیدی درِ کیلینیکش را باز می‌کند. او دندانپزشک است و 39سال دارد. می‌گوید وقتی دانشجو بود، او و دوستانش به حزب عدالت و توسعه رای دادند تا اردوغان نخست‌وزیر شود. اما در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو، او تصمیم دارد به اردوغان که با شعار «برای آخرین‌بار» وارد صحنه رقابت می‌شود رای ندهد. آیسان معتقد است اردوغان بهتر است دیگر بازنشسته شود.

سال گذشته احزاب مخالف اردوغان به دنبال جلو انداختن انتخابات بودند؛ اما اردوغان و حزب عدالت و توسعه مخالف انتخابات زودرس بودند و اعلام می‌کردند طبق قانون انتخابات ریاست‌جمهوری ژوئن2023 برگزار می‌شود. اما اکنون دولت اردوغان انتخابات را یک ماه زودتر از موعد و در ماه مارس برگزار می‌کند. ترفندی که صدای مخالفان را درآورده است. آنها مدعی هستند اردوغان با این کار عملا می‌خواهد آنها را به نوعی آچمز کند. رفتار و سیاست اردوغان در واقع نگاه تحلیلگران خارجی را هم به سمتی سوق داده که مدعی هستند اردوغان روند دیکتاتوری را شروع کرده است؛ نگاهی غالب در میان جوانان ترکیه. سال گذشته کتابی در آمریکا منتشر شد با عنوان «دیکتاتورهای چرخشی» که سرگئی گوریف، اقتصاددان تبعیدی روسی، به همراه دانیل تریزمن آن را نوشته‌اند. این کتاب از سوی فارن‌افرز و فایننشال‌تایمز معرفی شد و به نقد آن پرداختند.

در این کتاب چهره تازه‌ای از دیکتاتورها به نمایش درآمده است. رئیسان دولتی که با رفتار پوپولیستی به سمت دیکتاتوری حرکت می‌کنند. برای مثال ولادیمیر پوتین یکی از این چهره‌هاست؛ اما نویسندگان نام دیگری را هم در کنار پوتین در این کتاب آورده‌اند: رجب طیب اردوغان. اما آیا واقعا این‌چنین است؟ در حال حاضر مردم زیادی در ترکیه معتقدند اردوغان به دنبال احیای امپراتوری عثمانی است و البته از این روند اردوغان راضی هم هستند. آنها معتقدند نقد و انتقاد کارشناسان غربی به خاطر ترس از قوی‌تر شدن ترکیه است. شاخص‌های اقتصادی به‌ویژه نرخ تورم هر چند در سال گذشته روند مطلوبی نداشت، اما آمارهای دیگر به‌ویژه صادرات کاملا دلگرم‌کننده بوده است.

در سال 2021 صادرات ترکیه به 290میلیارد دلار رسید و پیش‌بینی می‌شود در سال2022 به بیش از 300میلیارد دلار بالغ شود که حدود 33درصد از تولید ناخالص داخلی ترکیه را شامل می‌شود. یعنی تولید ناخالص ترکیه بالغ بر 900میلیارد دلار است. به همین خاطر جزو گروه جهانی20 است؛ 20کشور توانمند جهان. بهبود در ساخت محصولات صنعتی و هوایی و نیز دیپلماسی فعال خارجی اردوغان که یک نمونه آن بازی ماهرانه در جنگ روسیه علیه اوکراین بود از نکات مثبتی است که هواداران اردوغان بیان می‌کنند.

اما مخالفان اردوغان بر دو نقطه‌ضعف او تکیه می‌کنند: نرخ تورم 80درصدی در سال2022 و محدود کردن آزادی بیان. دو پاشنه‌آشیلی که معلوم نیست سرنوشت آینده انتخابات را چگونه برای اردوغان رقم بزند. به‌ویژه آنکه در نظر داشته باشیم جمعیت ترکیه، جمعیت جوانی است. در حال حاضر براساس آخرین سرشماری که در سال2020 صورت گرفت، جمعیت ترکیه بالغ بر 86میلیون نفر است. 5/ 22درصد این جمعیت زیر 14سال و حدود 70درصد بین 14 تا 64ساله هستند. به عبارتی می‌توان گفت بیش از 90درصد جمعیت زیر 64سال دارند. میانگین سنی جمعیت ترکیه 33سال است. این به آن معناست که جمعیت ترکیه، جمعیت جوانی است. همین جوان بودن ترکیه می‌تواند روند سیاسی این کشور را تغییر دهد. نرخ تورم آینده اقتصادی را مبهم می‌سازد و محدود کردن آزادی بیان، آینده سیاسی آن را. دو محوری که آینده نسل جوان ترکیه را می‌سازد.

--> اخبار مرتبط