پالایشگاه‌های فراسرزمینی فرصتی برای خنثی‌سازی تحریم‌های انرژی

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، طبق آمار اوپک، تولید نفت ایران 2.564 میلیون بشکه در روز است و با کسر 1.7 مصرف پالایشگاهی، صادرات نفت خام ایران حدود 864 هزار بشکه در روز است. با در نظر گرفتن صادرات 150 تا 200 هزار بشکه ی میعانات گازی، کل صادرات ایران بیش از یک میلیون بشکه در روز است. با این وجود، لزوم افزایش بازار‌های نفت ایران و بازارسازی‌های جدید برای فروش نفت، یک الزام انکارناپذیر است. از راهکار‌های نو و ابداعی جدید وزارت نفت برای افزایش فروش نفت، ایجاد پالایشگاههای فراسرزمینی است. در حال حاضر در داخل کشور پالایشگاه‌های زیادی وجود دارد و ساخت پالایشگاه جدید نیز به دلیل هزینه بالا و مدت زمان ساخت آن در شرایط فعلی تاثیر چندانی بر استفاده از نفت به شکل ظرفیت کامل نخواهد داشت. اما در کشور‌های آمریکای جنوبی و کشور‌های موردتحریم آمریکا بسیاری از پالایشگاه‌ها، در بهره‌برداری، تعمیرات و اورهال دچار مشکل هستند و کارشناسان خارجی نیز این پالایشگاه‌ها را ترک کرده اند. در این شرایط یکی از مهم‌ترین رویکرد‌ها برای بازارسازی جدید نفت ایران در این کشورها، صادرات خدمات فنی مهندسی و بازسازی این پالایشگاه‌ها در ازای تصاحب بخشی از سهام این پالایشگاه‌ها است. دستاوردی که در سفر وزارت نفت دولت سیزدهم به کشور‌های آمریکای لاتین ایجاد شد و به صادرات خدمات فنی و مهندسی و عقد قرارداد در زمینه استفاده از ظرفیت پالایشگاه‌های نفتی این کشور‌ها منتهی شد. از همین رو با عبدالعلی رحیمی مظفری؛ عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به گفتگو پرداختیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید. نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: مهم‌ترین راهکار برای بی‌اثر کردن تحریم فروش نفت، عدم وابستگی اقتصاد کشور به فروش نفت خام و بودجه سالانه به آن است. برای این‌که این راهکار اجرا شود، سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دستی میتواند مهمترین راهکار باشد که ساخت پتروپالایشگاه یکی از این اقدامات است. وی افزود: بعضاً در بحث احداث صنایع پایین دستی دچار مشکل مالی، تکنولوژی و بحث واردات دستگاه‌های خاص می‌شویم که با سرمایه‌گذاری و مشارکت در مناطق ویژه در برخی کشور‌ها و همچنین سرمایه‌گذاری سایر کشور‌ها در داخل کشورمان می‌توانیم این موضوع را جبران کنیم.

رحیمی مظفری ادامه داد: اولویت اول، احداث پالایشگاه در کشور خودمان است. زمانی‌که ما پالایشگاهی را در کشور احداث کنیم باعث ایجاد ارزش افزوده، اشتغال و رونق اقتصادی در کشور می‌شود. اولویت ابتدایی در زمینه احداث پالایشگاه، احداث آن در داخل کشور است. البته به دلیل طولانی بودن زمان ساخت یک پالایشگاه جدید در داخل کشور، استفاده از ظرفیت نیمه استفاده پالایشگاه‌های فراسرزمینی کشور‌هایی نظیر ونزوئلا بسیار مهم و ضروری است و راهکار بسیار کوتاه‌مدت در زمینه خنثی‌سازی تحریم‌ها است. در حقیقت یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها برای بی‌اثر کردن تحریم در زمان فعلی، سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی است. نماینده مردم سروستان یادآور شد: زمانی که یک محصولی را در یک کشور فراسرزمینی تولید کنیم، طبیعتاً آن محصول برای‌مان اثرات و فوائدی دارد و، چون در داخل کشورمان فروش نفت و فرآورده‌های نفتی تحت تحریم ظالمانه قرار دارد، ما می‌توانیم با ایجاد پالایشگاه فراسرزمینی، بازاری برای فروش نفت خود ایجاد کنیم. در حقیقت ما از طریق پالایشگاه فراسرزمینی می‌توانیم نفت‌مان را سرمایه‌گذاری کنیم و به فروش برسانیم و در کنار آن به میزان سهم‌مان، ارزش افزوده‌ای از فروش آن به دست آوریم. وی خاطرنشان کرد: ما بدون آن‌که هزینه‌ای را مترتب شویم، با پیش فروش نفت و یا فرآوده‌های نفتی سهامدار آن مجموعه و پالایشگاه می‌شویم و خام فروشی را کاهش می‌دهیم چرا که در چنین شرایطی نفت به عنوان یک کالا نیست که به فروش برسانیم و در ازای آن به پولی برسیم؛ بلکه در این شرایط نفت به عنوان یک سرمایه است و آن را سرمایه گذاری می‌کنیم و در آینده به فروش می‌رسانیم. قطعاً این مراودات باعث می‌شود که سهم کشورمان در سبد نفتی حفظ شود و تحریم‌ها بر ما بی‌اثر و خنثی شود. رحیمی مظفری با اشاره به این‌که زمینه‌ی صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور وجود، اما باید تقویت شود، تأکید کرد: ما در کنار تأمین خوراک این شرکت‌ها، می‌توانیم خدمات فنی و مهندسی‌مان را بدون این‌که برای کشورمان هزینه‌ای داشته باشد، صادر کنیم و از این طریق هم با آن شرکت‌ها مشارکت داشته باشیم و در تولید و تبدیل سهیم باشیم. اگر شرکت‌های دانش‌بنیان تقویت شوند و شرکت‌های تولیدکننده به صورت دانش بنیانی حرکت کنند می‌توانیم در صادرات خدمات فنی مهندسی بیشتر ایفای نقش کنیم. عضو کمیسیون انرژی تصریح کرد: قطعاً هرچه روابط بین‌المللی ایران در حوزه سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی گسترش پیدا کند، برای کشور مفیدتر خواهد بود. متأسفانه اکنون بیشتر این رایزنی‌ها بر دوش وزارت نفت است و بار‌ها وزارت امور خارجه در بسیاری از کشور‌ها به صورت منفعل عمل کرده است. وی در پایان گفت: دنیا و ابرقدرت‌ها بر پایه‌ی اقتصاد اداره می‌شوند. اگر بخواهیم از لحاظ نظامی قدرتمند باشیم و اقتصادمان را به دست نیاوریم، قطعاً نمی‌توانیم وضعیت نظامی‌مان را هم رشد دهیم. با توجه به منابع عظیمی که در کشور داریم، می‌توانیم اثرگذاری بیشتری داشته باشیم. حق ایران است که در دنیا با وجود منابع نفتی، گازی و این پتانسیل انرژی، جایگاه بسیار بالاتر و ویژه تری داشته باشد.