پس از تقریظ متعهدتر خواهم نوشت / ما نویسندگان باید به امثال شهید صدرزادهها ادای دین کنیم
راضیه تجار نویسنده کتاب «اسم تو مصطفاست» انتشار تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب را موجب متعهدتر شدنش در نوشتن دانسته و میگوید: ما نویسندگان باید به امثال شهید صدرزادهها بیشتر ادای دین کنیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نوشتن از مدافعان حرم در سالهای گذشته، مسیر جدیدی را پیش روی ادبیات مقاومت قرار داد. ادبیاتی که تلاش دارد فارغ از نگاههای ملیگرایانه، مقاومت را در جغرافیای کشورهای اسلامی به تصویر بکشد.
«اسم تو مصطفاست» زندگینامه داستانی شهید مدافع حرم مصطفی صدرزاده به روایت سمیه ابراهیم پور همسر شهید است که به قلم راضیه تجار از سوی انتشارات روایت فتح منتشر شده است.
شهید مصطفی صدرزاده، شهید مدافع حرم، در تاریخ 1 آبان سال 1394 در حلب سوریه به شهادت رسید و این کتاب روایتی داستانی از ویژگیهای برجسته اخلاقی و رفتاری شهید صدرزاده است، نویسنده در کتاب ضمن معرفی مصطفی و خانواده او، به بیان فعالیتهای شهید در بسیج در دوران جوانی و دفاع از انقلاب و حضورش در جریان فتنه سال 88 و مجروحیتی که در این خصوص برایش به وجود آمده پرداخته، سپس نحوه آشنایی مصطفی با فتنه داعش در عراق، سوریه و تلاش مصطفی برای حضور جهت دفاع از حریم آلالله را بیان میکند.
از دیگر نکتههای جالب در زندگی شهید مصطفی صدرزاده اصرارش برای حضور در صحنه نبرد با داعش و دفاع از حریم اسلام است. با توجه به این که مصطفی سربازی نرفته و اجازه خروج از کشور را نداشته، دو مرحله با رفتن به عراق سعی میکند از آن طریق خود را به سوریه برساند که موفق نمیشود، لذا تصمیم میگیرد به عنوان افغانستانی و همراه با تیپ فاطمیون عازم سوریه گردد که نهایتاً با سعی و تلاش پیگیر موفق میشود.
در سوریه به لحاظ نبوغ و شجاعتی که از خودش بروز میدهد مسئولیت تعدادی از رزمندگان افغانستانی را به عهده گرفته و موفق به آزادسازی مناطق مهم و استراتژیکی از خاک سوریه میگردد که ضمن مورد تقدیر و تمجید قرار گرفتن از طرف سردار قاسم سلیمانی، تا سطح فرمانده تیپ فاطمیون رشد میکند.
«پانزدهمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت» به انتشار تقریظ های رهبر انقلاب بر کتابهای «اسم تو مصطفاست» و «سرباز روز نهم» اختصاص دارد، این مراسم هماکنون در اولین رویداد ملی تکریم فعالان مساجد سراسر کشور باعنوان «مثل مصطفی» در جمکران در حال برگزاری است.
خبرگزاری تسنیم به مناسبت انتشار تقریظ رهبری بر کتاب «اسم تو مصطفاست» گفتوگویی با راضیه تجار نویسنده این کتاب داشته است، تجار در این گفتوگو از ارتباط قلبی و روحی که با شهید پیدا کرده و از اهمیت ورود نویسندگان حرفهای ادبیات داستانی به حوزه نوشتن از شهدای مدافع حرم سخن میگوید. این گفتوگو به شرح ذیل است:
* تسنیم: راضیه تجار معمولا با رمانهایش شناخته شده است، اگرچه در زمینه دفاع مقدس نیز کتابهایی داشتهاید، اما زندگینامه نویسی آن هم زندگینامه شهدای مدافع حرم تاکنون از شما دیده نشده بود، چه شد که به سمت نوشتن از شهید صدرزاده روی آوردید؟
من از سال 64 نویسندگی را آغاز کردم و آثاری نیز در رابطه با دفاع مقدس داشتهام، اما چند سال پیش در دیداری از مسئولان انتشارات روایت فتح خواستم تا شهیدی را به من معرفی کنند تا درباره او بنویسم، شهید مصطفی صدرزاده در همان ایام به شهادت رسیده بود و من اصلاً او را نمیشناختم. خواستم تصویر شهید را ببینم چون قاعدتاً به عنوان یک نویسنده باید با شهید و سوژه ارتباط قلبی پیدا میکردم، پس از اینکه تصویر شهید را دیدم و درباره او مطالعه کردم، این ارتباط تاحدودی برقرار شد و کار آغاز شد. من مصاحبهها را خودم انجام ندادم، یکی از نیروهای انتشارات این کار را انجام داد و بعد از مطالعه مصاحبهها با همسر شهید ارتباط گرفتم و این ارتباط در تمام مسیر نوشتن ابهامات را برطرف میکرد و در پیشبرد داستان بسیار موثر بود.
*تسنیم: در سالهای اخیر زندگینامهنویسی شهدا و خاطرات شفاهی به عنوان عرصهای مهم از ادبیات معاصر خود را نشان داده و موفقیتهایی را پشت سر گذاشته است، با این حال عمده آثار توسط نویسندگان نوقلم و تازهکار نگاشته شدهاند، نویسندگان حرفهای حوزه ادبیات داستانی و رمان یا اصلا وارد این عرصه نشدهاند یا کمتر وارد شدهاند، این عرصه چه اندازه نیاز به ورود نویسندگان حرفهای ادبیات دارد؟
اولاً، من معتقدم نباید کسانی که ضعیف مینویسند و کاملا امتحان خود را در داستاننویسی پس ندادهاند، نباید به سراغ زندگینامه شهدا بروند. این بسیار مهم است، که نویسندگان با تجربه که به صورت جدی قلم خود را در این حوزه آزمودهاند وارد این حوزه شوند تا بار کیفی آثاتر بیشتر شود. نباید اینگونه تصور کرد که نوشتن از زندگینامه شهدا کاری سهل و آسان است، اتفاقا این نوشتن بسیار دشوار و ریزهکاریهای فراوان دارد.
نامه خانواده شهید صدرزاده به رهبرمعظم انقلابمن در نگارش این زندگینامه داستانی خاطرات مستند را از دل روایتها بیرون کشیدم و تلاش کردم به داستانیترین شکل ممکن آن را روایت کنم، در نثر، زبان، توصیفات و... برای اینکه کار قد و قامت داستانی پیدا کند، از تخیل نیز استفاده شده است.
نوشتن این زندگینامه برای من که بارها قلمم را در حوزه رمان و داستان آزموده بودم، دو سال به طول انجامید، برخی پرسشها در طول کار برایم پیش آمده بود که باید برای آنها پاسخی پیدا میکردم، میخواهم بگویم، نباید تصور شود که نوشتن از شهدا کاری یک شبه یا چند ماهه است، نویسنده باید روح خود را دخیل کند و با دل و جان بنویسد، وقت بگذارد تا سامانی به کار و قلم داده شود.
من معتقدم نویسندگان زبردست و جدی که سالها در حوزههای مختلف نوشتهاند، باید این حوزه را نیز تجربه کنند، به خاطر اینکه اولا یک جنگ هشت ساله در کشورمان داشتیم که آحاد مردم درگیر آن بودند و نویسندگان آینهدار هستند و باید منعکسکننده وقایع جامعه باشند، مقاومت در سوریه نیز بخشی از این دفاع بود و نباید سکوت کرد، مدافعان حرم ادامهدهنده همان راه دفاع مقدس بودند، ورود نویسندگان حرفهای به این حوزه نوعی ادای دین است به کسانی که رفتند و جانشان را تقدیم کردند، نویسندهای که این توانایی را دارد، با قلم و تکنیکش بخشی از این حقایق را به صورت داستانی ارائه کند تا مخاطبان بیشتری آن را بخوانند و به جانشان بنشینند، باید نسبت به این ادای دین احساس مسئولیت کنند.
* تسنیم: فرمودید که قبل از آغاز به نوشتن به دنبال برقراری ارتباط روحی و قلبی با سوژه بودید، این مهم در ادامه راه چگونه میسر شد؟
اگر پرسش شما این است که آیا من دریافتهایی از شخصیت این شهید داشتم؟ باید بگویم، بله. من احساس میکردم، هر چه جلوتر میروم، پرداختن به این سوژه جذابتر است، با برخی از خصوصت شهید که آشنا میشدم، بیشتر به عمق شخصیت او پی میبردم، یک جوان فعال، هوشمند امروزی و در ضمن جهادگر، با ایمان ولایی، همسردوست، بچهدوست که بخشی از سنتها را با خود میکشد، به هدف بلند خود میاندیشد. یک جنوبی خونگرم پرعاطفه با همسری از خطه شمال که قاعدتا تضادهایی هم با هم دارند، همسرش از سر عشق و علاقه از او میخواهد بماند و نرود، برای او و بچههایش باشد، اما او با وجود عشق بیپایانی که به خانوادهاش دارد، کارش و زندگیاش دارد، به دنبال هدف اصلی زندگی خود میرود و به آن می رسد. یک فرد متعالی که دروغ نمیگوید، به خانواده و وطن خود خیانت نمیکند، ارزشمدار است.
*تسنیم: خانم تجار از شما کتابهای متعددی در ذهن مخاطبان باقی مانده است، طبیعتا هر کتاب برای شما در حمن فرزندی است، جایگاه این کتاب در میان سایر آثارتان کجاست؟
درست است، من همه آثارم را دوست دارم، اما این کتاب برایم متفاوت است، پتانسیلی در این اثر نهفته است که هر بار که آن را تورق میکنم، برای خودم جذاب است و هر بار مطالعهاش میکنم. این پتانسیل قطعا از شهید است.
*تسنیم: تصور میکردید که کتاب مورد توجه رهبر انقلاب قرار گیرد و بر آن تقریظ بنویسند؟
من بسیار خوشحال شدم و برایم باعث افتخار است، ایشان نگاه صائب و درستی در زمینه ادبیات دارند و این حوزه را دیدهبانی میکنند، جلودار هستند و برای فعالان این حوزه مسیر را روشن میکنند، طبیعتا مخاطبان نیز به این دیدهبانی توجه دارند و معمولا تجربه نشان داده که آثاری که مورد توجه رهبر انقلاب قرار میگیرند، با استقبال قابل توجه مخاطب نیز همراه میشوند.
کتاب «اسم تو مصطفاست» تاکنون 22 بار چاپ شده است و این یعنی مواجهه مخاطب باکتاب قابل توجه بوده است، پس از تقریظ هم قطعا مخاطبان بیشتری با شهید مصطفی صدرزاده، منش، شخصیت و سبک زندگیاش آشنا خواهند شد.
* تسنیم: بسیاری از نویسندگان تقریط رهبری بر کتابشان را نقطه عطفی در کارنامه حرفهای خود میدانند، آیا خانم تجار بعد از تقریظ با خانم تجار پیش از آن تفاوتی خواهد داشت؟
من همیشه از قلبم دستور گرفتم، با صداقت تمام هر چه قدر توانایی درونی داشتم، به میان گذاشتم، کمکاری نکردم، کمفروشی نکردم و حالا با تقریظی که رهبر بر یکی از کتابهایم نوشتهاند، قطعا احساس مسئولیت من بیشتر خواهد شد و یقیناً از حالا به بعد متعهدتر خواهم نوشت.