پیام دهکری: باید در هنرهای نمایشی چندصدایی داشته باشیم / اساسا ما «بازیگری ایرانی» و «بازیگری خارجی» نداریم بلکه صرفا هنر «بازیگری» داریم

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، پیام دهکردی بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون میهمان بخش پرونده "سریالیست" این هفته بود. بخشی که به موضوع «حضور بازیگران خارجی در سریال‌های ایرانی» اختصاص داشت. این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون در ابتدای برنامه گفت: رفت‌وآمد جریان‌های فرهنگی خصوصا در حوزه هنر، یک پدیده اعتلابخش و درخشان است. روندی است که می‌تواند یک هم‌افزایی را در این بخش و در سطحی بالاتر در حوزه علوم انسانی ایجاد کند.

دهکردی اظهار کرد: ما در عرصه موسیقی توفیقات زیادی در این زمینه داشتیم و داریم. اساتید صاحب‌نام و صاحب‌جاه سرزمین ما با بزرگان موسیقی بسیاری از کشورهای جهان همکاری‌هایی داشتند و آثار ماندگاری را ارئه داده‌اند. این هم‌نشینی‌ها مزیت‌های شگفت‌انگیزی را رقم زده است.

همنشینی دو فرهنگ متفاوت برای زایش هنری

وی افزود: در چنین شرایطی، دو هنرمند با دو جهان‌بینی، فرهنگ، خاستگاه اجتماعی و دو باور و سلیقه متفاوت برای رسیدن به قله باشکوه کشف و شهود و خلق یک اثر با هم همنشین می‌شوند. زایش حاصل از این از این درهم‌آمیختگی واقعا حیرت‌انگیز است. آثاری که استاد کیهان کلهر در سال‌های اخیر با همکاری هنرمندان خارجی تولید کرده‌اند نمونه موفقی از همین وضعیت است. آثاری که مخاطب می‌تواند ساعت‌ها آن را گوش کند، در اقیانوس زیبایی‌های آن شنا کند و لذت ببرد.

دهکردی گفت: تئاتر ایران هم تجربه‌های خوبی را در این زمینه داشته است. در سال‌ها و دهه‌های اخیر، نمایش‌هایی را در نقاط مختلف دنیا داشته‌ایم که در آن مثلا یک بازیگر ایرانی با یک بازیگر فرانسوی و یک بازیگر عرب‌زبان روی صحنه رفته‌اند. خود این کنار هم قرار گرفتن، یک خلق ناب را رقم زده که به صورت جداگانه امکان توفیق نداشت. در سینما هم تجاربی داریم، اما به نظر می‌رسد در سریال‌سازی به آن اندازه که شایسته است نتوانستیم از این ظرفیت استفاده کنیم. ظرفیتی که هم در بازیگران کشورهای منطقه و همجوار وجود دارد و هم بازیگرانی که از حیث جغرافیایی در کشورهای دورترند.

بازیگر سریال "گاندو" عنوان کرد: این همکاری‌ها برکات فنی و کارکردی زیادی دارد. شاید یکی از پیامدهای ساده اما مهم آن این باشد که بستر را برای نمایش آثار ما در کشورهای مختلف فراهم می‌کند.

ضرورت داشتن نگاه باز برای رسیدن به توسعه فرهنگی

این بازیگر در ادامه گفت: اساسا ما برای توسعه فرهنگ، به نگاه باز نیاز داریم. با نگاه بسته چه در حوزه اقتصادی و چه در ساحت تفکر راه به جایی نمی‌بریم. خاطرم هست که در سریال "مدار صفر درجه" به کارگردانی حسن فتحی از بازیگران کشورهای مختلف بهره بردیم. «پیر داغر» بازیگر لبنانی علاوه بر این که یک رنگ جدید به کار داده بود، یک دیسیپلین ویژه‌ای هم در شخصیت خودش داشت که برای من بازیگر آموزنده بود.

بازیگر سریال "شهریار" عنوان کرد: این رابطه سازنده، دو طرفه است و حتما برعکس این اتفاق هم رخ می‌دهد. وقتی که ما با زبان هنر صحبت می‌کنیم، واژه‌ها، دیوارها و مرزها کنار می‌روند و خالق اثر و مخاطب با حجمی از عواطف با هم ارتباط برقرای می‌کنند. این اتفاقی بود که در سریال‌هایی مثل "در چشم باد" یا "وفا"‌هم رخ داد.

بازیگری ایرانی و خارجی نداریم

وی افزود: نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشیم این است که اساسا ما «بازیگری ایرانی» و «بازیگری خارجی» نداریم بلکه صرفا هنر «بازیگری» داریم، بازیگر حجمی از عواطف، صدا، گفتار و توانایی بدنی و قدرت تخیل دارد که نسبت به آن نقش از آنها استفاده می‌کند. این یک نگره یکسان نیست و فرمول ثابتی ندارد.

دهکردی گفت: تجربه‌ای که من در سریال "گاندو" برای ایفای نقش یک آمریکایی داشتم همین‌گونه بود. شما باید ببینید که خاستگاه فرهنگی این فرد، زبان بدنش، لحن و عواطف او چگونه است. اگر بازیگر بزرگی مثل رابرت دنیرو می‌خواهد نقش یک فرد ولزی را بازی کند، تجارب خودش را با ویژگی‌های آن کاراکتر و روش‌هایی که برای رسیدن به لهجه و لحن دارد ترکیب می‌کند. درنهایت، مدتی هم در ولز زندگی می‌کند و با اهالی آنجا ارتباط دارد تا بتواند آن نقش را با کیفیت بالایی ایفا کند.

باید در هنرهای نمایشی چندصدایی داشته باشیم

این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون تصریح کرد: بشر، کشور و جهان مترقی باید ویژگی چندصدایی داشته باشد. اگر ما می‌خواهیم پیشرفت کنیم، اگر می‌خواهیم اعتلاء پیدا کنیم و آن‌طوری که شایسته نام این سرزمین است باشیم، باید به سمت جهان چندصدایی حرکت کنیم این چندصدایی در تمامی سطوح باید اتفاق بیفتد. به ویژه در حوزه هنرهای نمایشی به‌عنوان نهادهای تولید اندیشه باید این اتفاق بیفتد.

وی افزود: ما به صداهای مختلف نیاز داریم، 80 میلیون ایرانی رنگارنگ با دیدگاه‌ها، نگاه‌ها، باورها و لهجه و آداب و رسوم مختلف یک ظرفیت شگفت‌انگیز و باشکوه است. همین وضعیت را باید در استفاده از بازیگران توانمند خارجی در سریال‌ها نیز داشته باشیم. هر کدام از این بازیگران با خودشان یک هویت و تجربه جدید و جذاب می‌آوردند.

دهکردی گفت: استفاده از بازیگران خارجی نان‌بری از بازیگران ایرانی نیست؛ من به برخی آثار سینمای تجاری که صرفا به دنبال گیشه با بازیگران خارجی‌اند کاری ندارم و آن را یک نوع استفاده ابزاری می‌دانم. گاهی ما برای تولید یک سریال به رنگ و آناتومی ویژه‌ای نیاز داریم که بازیگر ایرانی به دلایل مختلف آن را ندارد یا خیلی در او پررنگ نیست. پس باید سراغ بازیگران خارجی البته از نوع خوبش برویم.

وی افزود: از نگاه من این اتفاق باید تکثیر شود و البته در قالب تعامل و رابطه دوطرفه باشد. همان اتفاقی که بازیگری مثل پیمان معادی رقم زد و الان در کارهای بزرگ بین‌المللی هم بازی می‌کند. باید روی این قضیه سرمایه‌گذاری کرد. من بارها گفته‌ام که بازیگران ایرانی از لحاظ غریزه، قریحه و حس در جایگاه خوبی‌اند. این را به‌عنوان آدمی می‌گویم که در کارهای نمایشی کشورهای دیگر هم کار کرده‌ام.

این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون عنوان کرد: این که پیمان معادی یا همایون ارشادی در این حوزه موفق شده‌اند به این معنا است که می‌توانیم با کمی درایت و برنامه‌ریزی ده‌ها بازیگر بین‌المللی در این سطح داشته باشیم. چنین وضعیتی از نظر اقتصاد هنر هم برکات فراوانی دارد به شرط اینکه با ایمان و باور به سمت این انتخاب‌ها برویم و در تراز استاندارد بازیگری دنیا حرکت کنیم چراکه رفتارهای کلیشه‌ای جواب نمی‌دهد.

دهکردی عنوان کرد: اگر این چندصدایی و هم‌افزایی ناشی از آن رقم نخورد، به سمت تک‌صدایی حرکت می‌کنیم، آرام‌آرام افول می‌کنیم، آرام‌آرام ریزش مخاطب به وجود می‌آید و درنهایت هبوط تلخی اتفاق می‌افتد و ما در جزیره مسدود خودمان تنها می‌مانیم.