چالش‌های بانویِ آهنین ژاپن | توافق تجاری آمریکا و ژاپن به رفاه مردم آسیب می زند؟
اقتصادنیوز: ملی‌گرایی محافظه‌کارانه تاکایچی او را نزد ترامپ محبوب کرده و ترامپ نیز در سفر اخیر خود به توکیو، از او تعریف کرده است.
به گزارش اقتصادنیوز، سانائه تاکایچی، نخستین زن در تاریخ ژاپن است که موفق به کسب مقام نخست‌وزیری شده است. به قدرت رسیدن او اما در نقطه ای حساس به وقوع پیوست. تاکایچی باید هم‌زمان با مهار تورم کشور، افزایش مشارکت زنان در بازار کار و مدیریت تنش‌های ژئوپولیتیک، ثابت کند که آیا می‌تواند «بانوی آهنین» ژاپن باشد یا خیر. موفقیت یا ناکامی او می‌تواند مسیر اقتصادی و امنیتی ژاپن را در سال‌های آینده تعیین کند.
خبر مرتبط اولین «نخست وزیر زن» ژاپن زیر ذره بین اکونومیست | «بانوی آهنین» با خطر شکاف داخلی روبروست؟اقتصادنیوز: تاکائوچی در سخنرانی خود پس از پیروزی گفت: «مفهوم توازن کار و زندگی را کنار می‌گذارم». مسیر پیش روی او اما دشوار و پرچالش است؛ آزمونی واقعی برای بانوی آهنین ژاپن که باید در عین سرسختی، توان مدیریت اختلافات و ایجاد اتحاد را نیز نشان دهد.
کوایچی هاما‌دا در پروجکت سیندیکیت نوشت: اگر قرار باشد که نخست‌وزیر تازه ژاپن، سانائه تاکایچی، همان رهبر مورد نیاز ژاپن باشد، باید در سه جبهه خود را ثابت کند. کنترل روند تورمی، ارتقای مشارکت اقتصادی زنان، و مدیریت هوشمندانه کشور در فضای ژئوپولیتیک ناآرام همگی از مواردی هستند که آزمونی برای شایستگی او خواهد بود.
تاکائیچی جا پای تاچر گذاشته است؟
برای نخستین‌بار در تاریخ ژاپن، پارلمان این کشور یک زن را از حزب لیبرال‌دموکرات به‌عنوان نخست‌وزیر برگزیده است. از این نظر، تاکایچی همین حالا پا جای پای الگوی سیاسی خود، مارگارت تاچر، نخست‌وزیر زن بریتانیا، گذاشته است.
اینکه آیا او به‌عنوان «بانوی آهنین» ژاپن در حافظه‌ها می‌ماند یا نه، وابسته به موفقیت او در کنترل چالش های کنونی ژاپن است.
بازگشت به آموخته ها از استاد
تاکایچی که از شاگردان سیاسی شینزو آبه است، وعده داده که سیاست اقتصادی او معروف به آبه‌نومیکس را احیا کند؛ سیاستی که بر پایه انبساط پولی و مالی برای بیرون کشیدن ژاپن از رکود و تورم منفی طراحی شده بود.
به گزارش اقتصاد نیوز، شینزو آبه، نخست‌وزیر پیشین و بانفوذ ژاپن در سال 2022 هنگام سخنرانی انتخاباتی در شهر نارا ترور شد. این حادثه شوک بزرگی به جامعه ژاپن وارد کرد، زیرا این کشور یکی از پایین‌ترین نرخ‌های خشونت مسلحانه در جهان را دارد.
اما شرایط امروز با 2012 تفاوت دارد. آن زمان ین بیش‌ازحد قوی شده بود و باعث تورم منفی و اشتغال ناقص می‌شد؛ بنابراین سیاست پولی تهاجمی ضروری بود.
ژاپن با تورم روبه‌روست، نه رکود
ژاپن اکنون برای نخستین‌بار پس از دهه‌ها تورم را تجربه می‌کند. تضعیف ین باعث بدتر شدن شرایط مبادلات تجاری شده است؛ درنتیجه صادرات ارزان‌تر شده و درآمدها کاهش یافته است. از طرفی هزینه واردات بالا رفته و فشار بر خانوارها بیشتر شده است.
در سپتامبر 2025، نسبت فرصت‌های شغلی به متقاضیان 1.2 بود؛ که به معنی کمبود نیروی کار است، نه بیکاری.
بازار سهام ژاپن نیز همچنان قوی است، اما خطر شکل‌گیری حباب وجود دارد.
لزوم افزایش نرخ بهره
برخلاف رویکرد انبساطی آبه‌نومیکس، شرایط کنونی ایجاب می‌کند که بانک مرکزی ژاپن نرخ بهره کوتاه‌مدت را افزایش دهد.
کازوئو اوئدا، رئیس بانک مرکزی، متوجه این ضرورت هست، اما در اجرای آن محتاطانه عمل می کند. او نگران تکرار آشفتگی بازار سهام مشابه سپتامبر 2023 است؛ زمانی که تنها اشاره‌اش به افزایش نرخ بهره، کل بازار را لرزاند.
به عقیده برخی، این واکنش بازار بیشتر ناشی از عادت سرمایه‌گذاران به نرخ بهره پایین بود، نه اشتباه بودن کلی این سیاست.
اکنون او باید شجاعت انجام کاری را داشته باشد که در 2023 نداشت، یعنی افزایش و حفظ نرخ بهر، با هزینه کوتاه‌مدت.
تجربیات جهانی نشان می‌دهد که مهار تورم بسیار ساده‌تر از خروج از تورم منفی است.
افزایش مشارکت زنان در نیروی کار ممکن است؟
از آنجایی که تاکایچی سقف شیشه‌ای سیاست ژاپن را شکسته است، در ظاهر گزینه مناسبب برای افزایش مشارکت زنان است. او در کارزار انتخاباتی خود، وعده‌های امیدوارکننده‌ای می داد؛ از جمله معافیت مالیاتی برای شرکت‌هایی که مهدکودک داخل سازمان خود دارند، گسترش خدمات سلامت زنان و افزایش تعداد زنان کابینه به میزان کابینه کشورهای شمال اروپا که نزدیک به 50 درصد است.
اما از سوی دیگر، او محافظه‌کاری اصیل است و مدت‌هاست از نقش‌های سنتی جنسیتی دفاع می‌کند. برای نمونه، او با قانونی که اجازه می دهد زنان پس از ازدواج نام خانوادگی خود را حفظ کنند، مخالفت کرده است.
همچنین تاکایچی تاکنون تنها 2 وزیر زن از 19 وزیر منصوب کرده است.
با این حال، یک نقطه امیدوار کننده این است که سائوکی کاتایاما، وزیر دارایی ژاپن می‌تواند یکی از مهم‌ترین موانع اشتغال زنان را از میان بردارد؛ او قادر است مالیات‌های اضافی را که بر خانواده‌های دارای دو منبع درآمدی تحمیل می‌شود، لغو یا اصلاح کند.
براساس این قانون، زمانی که درآمد شخص دوم در یک خانواده از 1.5 میلیون ین (حدود 10 هزار دلار) فراتر می‌رود، مالیات اضافی بر این خانواده ابلاغ می شود. چنین تغییری می‌تواند بسیاری از زنان را به ورود یا بازگشت به بازار کار تشویق کند.
حفظ امنیت در محیط ژئوپولیتیک متلاطم
براساس پیش بینی ها، عملکرد تاکایچی در حوزه امنیت بهترین عملکرد ممکن است؛ چرا که او همچون شینزو آبه، رویکردی سخت‌گیرانه‌ای دارد و خواستار کاهش محدودیت‌ها علیه نیروهای دفاعی و تسریع در تقویت نظامی این کشور است.
با توجه به نزدیکی ژاپن به چین و کره‌شمالی، این موضع شاید قابل‌توجیه‌تر از صلح‌طلبی رایج در میان مردم ژاپن باشد. او در دیدار اخیرش با شی جین‌پینگ در گیونگجو، با چهره‌ای مصمم و مطمئن نشان داد که آماده ایستادگی است.
تاکایچی همچنین باید روابط با کره‌جنوبی که همسایه ای دموکرات با چالش‌های امنیتی مشابه برای ژاپن به شمار می آید را بهبود بخشد.
روابط با آمریکا
امنیت ژاپن همچنان به آمریکا وابسته است. ملی‌گرایی محافظه‌کارانه تاکائیچی او را نزد ترامپ محبوب کرده و ترامپ نیز در سفر اخیر خود به توکیو، از او تعریف کرده است.
اما تاکایچی باید در تعامل با ترامپ هوشیارانه عمل کند؛ چرا که او فردی که غیرقابل‌پیش‌بینی و معامله‌محور است.
توافق تجاری دوطرفه ای که اخیرا میان این کشور و آمریکا امضا شد، به احتمال زیاد به رفاه مردم ژاپن آسیب می‌زند، چرا که با تعرفه‌های بالای آمریکا و الزامات سرمایه‌گذاری سنگین همراه است.
برای موفقیت، تاکایچی باید چشم‌انداز آبه برای آسیای آزاد و باز را دنبال کند، تا در جهانی که زیر سایه رقابت چین و آمریکا شکل می‌گیرد، مسیر درستی بیابد.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
