چالشهای مهم ساماندهی وضعیت زنان سرپرست خانوار در کشور کدام است؟
فاطمه قاسمپور، رئیس کمیته آسیبهای اجتماعی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، با انتقاد از اقدامات تعریفشده توسط دولتها برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، گفت: یکی از موضوعاتی که از ابتدای انقلاب اسلامی در اسناد بالادستی و برنامههای توسعه مورد توجه نظام حکمرانی ما بوده، موضوع زنان سرپرست خانوار است که علیرغم کارهای مفید صورتگرفته، هنوز نتوانستهایم به نقطه مطلوبی در مداخله در این موضوع و ساماندهی وضعیت دست یابیم.
فاطمه قاسمپور با اشاره به اقدامات نظارتی مجلس یازدهم در موضوع زنان سرپرست خانوار گفت: از ابتدای مجلس در کمیسیون اجتماعی پیگیر ارزیابی وضعیت اجرای قوانین در زمینه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار بودیم و در کارگروهی تخصصی ارزیابی اقدامات صورتگرفته را آغاز کردیم.
وی تشریح کرد: در ابتدا الگوی اقدام دستگاههای دولتی مسئول شامل سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی (ره) و شهرداری تهران بررسی شد. در موضوع زنان سرپرست خانوار الگوهای گوناگونی در این سه دستگاه پیادهسازی میشود و هر کدام مسائل و چالشهای خاص خود را دارند. البته شهرداری تهران در دوره شورای شهر پنجم، اقدامات مربوط به زنان سرپرست خانوار را که در دوره سوم و چهارم شورای شهر با قوت شکل گرفته بود و یکی از بهترین الگوهای اجراشده در زمینه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار بود را تعطیل کرد.
رئیس کمیته آسیبهای اجتماعی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به برنامه ششم توسعه گفت: مطابق بند ت ماده 80 این برنامه، معاونت امور زنان مکلف است طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را تدوین کرده و برای دائمیشدن آن به تصویب هیأت دولت و نهایتاً مجلس برساند. در دولت قبل معاونت امور زنان وقت این کار را دنبال نکرد و در این دولت هم نسخه لایحه در کمیسیون دولت است.
قاسمپور با بیان اینکه بودجه ناپایدار، فقدان متولی واحد، نبود الگوی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مشخص و فقدان آمار معتبر و دقیق، چهار چالش مهم در ساماندهی وضعیت زنان سرپرست خانوار در کشور است، افزود: در این مدت سعی کردیم در تعامل با دستگاههای دولتی و همچنین نهادهای عمومی غیردولتی و نهادهای انقلابی که آنها هم به طور خودجوش اقداماتی در راستای حمایت از این قشر انجام میدهند، بتوانیم این چالشها را مرتفع سازیم.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به مقوله بودجه گفت: برای رفع مشکل ناپایداری و عدم کفایت بودجه سعی شد در کمیسیون اجتماعی مجلس و از طریق قوانین بودجه سنواتی این مشکل را مرتفع سازیم. برای مثال در قانون بودجه 1400 در سه بخش نسبت به بودجه زنان سرپرست خانوار توجه شد. اولین قسمت، بودجهای معادل 500 میلیارد تومان برای افرادی که در صف دریافت مستمری از نهادهای حمایتی هستند در نظر گرفته شد. در کنار آن، در بودجه اشتغالزایی توجه ویژه به زنان سرپرست خانوار شد و از 27 هزار میلیارد بودجه ذیل تبصره 16 برای این منظور 13 هزار میلیارد با اولویت زنان سرپرست خانوار در نظر گرفته شد. همچنین بودجه دیگری به میزان 500 میلیارد تومان به شورای اجتماعی کشور سپرده شد تا الگوی توانمندسازی زنان سرپرست را محقق کند. در قوانین بودجه 1401 و 1402 نیز این امر را پیگیری کردیم.
قاسمپور افزود: در دو چالش بعدی یعنی فقدان متولی واحد و الگوی مداخله مؤثر، سازمان اجتماعی کشور از طریق قانون بودجه مأموریت پیدا کرد که الگویی با استفاده از ظرفیت نهادهای مردمی طراحی کند و به صورت پایلوت به اجرا درآورد.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به این طرح تشریح کرد: در این طرح که از سال گذشته تاکنون زیرمجموعه سازمان اجتماعی کشور و با محوریت کمیته امداد اجرا میشود، توانمندسازی 10 هزار زن سرپرست خانوار که تحت پوشش هیچ نهاد حمایتی قرار ندارند از طریق مشارکت حلقههای میانی با رویکرد ایجاد اشتغال پایدار از طریق حمایت، آموزش و مددکاری انجام خواهد شد.
وی ادامه داد: علاوه بر جامعه هدف اصلی این طرح، تلاش شد گروههای مردمی نیز که به عنوان حلقههای میانی وارد عمل شدهاند در مسیر حمایت و توانافزایی این زنان و اتصال به بدنه حکمرانی، خود نیز توانمند شوند. ضمن آنکه دستگاههای مجری نیز همکاری با یکدیگر و همچنین واسپاری مأموریتها به گروههای مردمی را دنبال کردند.
قاسمپور ادامه داد: چندی قبل در کمیته امداد گزارشی از روند اجرای این طرح ارائه شد. طبق این گزارش اگرچه فعالیتهایی تعریف شده و تلاشهای خوبی صورت گرفته، اما همچنان تا نقطه مطلوب فاصله بسیار است. خضری مرکز پژوهشها: وی تشریح کرد: ما نیازمند دستیابی به الگویی از اقدام و عمل مبتنی بر حکمرانی مردمپایه و با مشارکت نهادهای مردمی در کنار تقسیم کار دقیق دستگاهی با هدایتگری و تولیگری یک نهاد دولتی هستیم. علیرغم اینکه در برنامه ششم توسعه دستیابی و طراحی چنین طرحی مدنظر بود، اما به نتیجه نرسید و دستگاهها اهتمام جدی نداشتند.
در حال حاضر هم مجدد دولت تدوین این طرح را در برنامه هفتم توسعه آورده است. این در حالیست که اگر قصد دولت دستیابی به این طرح است، میتواند ذیل برنامه ششم طرح خود را در مجلس به رأی بگذارد و هر چه سریعتر بتوانیم به ساماندهی وضعیت قشر شریف بپردازیم.
رئیس کمیته آسیبهای اجتماعی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: بخش بزرگی از زنان سرپرست خانوار ما در دهکهای اول تا چهارم قرار دارند. اغلب این زنان کمتر از 55 سال سن دارند و میتوان با یک الگوی دقیق در راستای خروج آنها از چرخه حمایتی صرف عمل کرد و این زنان با عزت و اعتماد به نفس روی پای خود بایستند.
عضو کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه با بیان اینکه دغدغه کمیسیون اجتماعی دستیابی به الگوی جامع و دقیق توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و الگوی تقسیم کار ملی در مسیر حمایت از این زنان مبتنی بر استفاده از ظرفیتهای مردمی است، تأکید کرد: این مسیر را در برنامه هفتم توسعه دنبال خواهیم کرد و تدوین احکامی متناسب با دستیابی به این هدف را در دستور کار داریم.
پایان پیام /