چرا باید بر "زیست‌فناوری و هوش مصنوعی" سرمایه‌گذاری کنیم؟
در همایش ملی نخبگان، یک دانشجوی زیست‌فناوری با ارائه چشم‌اندازی روشن از آینده ایران، بر ضرورت سرمایه‌گذاری در زیست‌فناوری و هوش مصنوعی به عنوان موتور محرک توسعه تاکید کرد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، چهاردهمین همایش ملی نخبگان، با شعار "نخبگان، حکمرانی دانش‌بنیان" صبح امروز با حضور دکتر مسعود پزشکیان؛ رییس جمهور، دکتر حسین افشین؛ معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و دکتر سیمایی صراف؛ وزیر علوم آغاز شد.
محدثه حاجی‌عبدالوهاب؛ دانشجوی بیوتکنولوژی و زیست فناوری و از جامعه نخبگانی کشور در ابتدای این همایش اظهار کرد: امروز به خوبی می‌دانیم که راهکار برون‌رفت کشور از ابرچالش‌ها و مشکلات موجود و حرکت در مسیر امیدبخش پیشرفت، گذار از اقتصاد بیمار و ناکارآمد منبع محور موجود به اقتصاد دانش‌بنیان است. اقتصادی که با خلاصی از چنبره خام فروشی و اتکا به نفت که بسترساز انواع معضلات و مفاسد اقتصادی و جولان دلالان و ویژه‌خواران و مفسدان اقتصادی است، زمینه‌ساز مهار تورم، مشارکت حداکثری مردم در عرصه اقتصاد و رونق تولید، جهش تولیدات دانش‌بنیان و اشتغال آفرینی خواهد بود.
چهاردهمین همایش ملی نخبگان؛ تجلیل از نوابغ و ترسیم آیندهوی تأکید کرد: اینجانب به عنوان یک دانش‌آموخته دکتری زیست فناوری که با پشت سر گذاشتن تجربه تحصیل و تحقیق در دانشگاه اوترخت هلند با هدف ادای دین و انجام وظیفه در مسیر پیشرفت و سربلندی کشور چند سالی است که توفیق خدمت در پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی را دارم، به اختصار پیشنهادهایی را جهت رفع موانع و چالش‌های توسعه تحقیقات و فناوری‌های راهبردی از جمله زیست فناوری عرض می‌کنم:
1. در شرایط موجود که با کمبود شدید منابع مالی و حداکثر تحریم ها و محدودیت‌ها در عرصه تعاملات و همکاری‌های بین‌المللی و دسترسی به تجهیزات مواجهیم برای استفاده بهینه از فرصت‌ها و منابع محدود موجود ضرورت دارد با درس گرفتن از تجربه پرهزینه و گزاف پراکنده‌کاری‌ها و فعالیت‌های ناهماهنگ و بی برنامه در عرصه تحقیقات، منابع و ظرفیت‌های موجود را با انسجام حداکثری و تقسیم کار دقیق ملی در قالب چند برنامه و کلان پروژه ملی در حوزه های اولویت‌دار کشور هم افزا کنیم. برنامه‌ریزی هدفمند این پروژه‌ها که در بازه‌های میان مدت و بلندمدت به ثمر خواهند نشست و نتایج ملموسی در جلوگیری از خروج ارز و در مرحله بعد صادرات خواهند داشت، نقش موثری در امیدآفرینی و جلب حمایت و مشارکت مردمی و جذب سرمایه‌های بخش خصوصی خواهد داشت.
2. سرمایه‌گذاری و تخصیص اعتبارات و حمایت‌های ویژه از فناوری‌های پیشرفته از قبیل هوش مصنوعی، زیست فناوری و فناوری های نوین درمانی از قبیل سلول درمانی و ژن درمانی و همچنین حوزه‌های اولویت‌دار مورد نیاز کشور از قبیل تولید نسل جدید داروها. اگر کسری از حمایت‌هایی که دولت از صنایعی مثل خودروسازی دارد شامل صنایع دارویی کشور شود قطعاً صادرات و ارزآوری بسیار عظیمی در این حوزه خواهیم داشت.
3. جدی گرفتن تهدیدات رقبای منطقه‌ای و تلاش کشورهایی مثل امارات و قطر و... در جذب نخبگان و فعالان شرکت‌های دانش بنیان ایرانی با فراهم کردن زیرساخت‌ها و اعطای حقوق و تسهیلات مناسب در شرایطی که متاسفانه عدم حمایت کافی، عدم شایسته سالاری و مشکلات و موانع متعدد روز به روز زمینه گرایش به مهاجرت را در جوانان نخبه کشور افزایش می‌دهد.
4. تسهیل دسترسی محققان دانشگاهی و شرکت‌های دانش بنیان حوزه دارو به زیرساختهای آزمایشگاهی و تحقیقاتی کشور که تامین هزینه‌های سنگین آن از عهده این شرکت‌ها خارج است.
5. رفع مشکلات و روندهای دست و پاگیر و زمان بر واردات مواد اولیه و تجهیزات که باعث شده دسترسی به اقلام وارداتی که در کشورهای دیگر ظرف چند روز به دست سفارش‌دهنده می‌رسد در ایران هفته‌ها طول بکشد و تازه مدت‌های مدید در شرایط نامناسب در گمرک معطل بماند. این در شرایطی است که به دلیل تحریم ها و عدم امکان خرید مستقیم از شرکت‌های خارجی اغلب با ریسک خرید مواد تقلبی و خسارت‌های آن در روند تحقیقات مواجهیم. خواهشمندم لااقل اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان در دریافت مواد و اقلام آزمایشگاهی از بوروکراسی و معطلی فرساینده در گمرکات معاف باشند.
6. حمایت ویژه از نهادهای واسط علمی و فناوری به ویژه جهاد دانشگاهی که بتوانند فارغ از محدودیت‌ها و بروکراسی فرساینده اداری به رشد تحقیقات و توسعه فناوری در کشور کمک کنند.
7. عدم تخصیص گرنت به پژوهشکده‌هایی که در حیطه تولید محصول کار می‌کنند از محدودیت‌های مضاعفی است که محققان را از تحقیقات کاربردی دلسرد می‌کند.
8. با توجه به محدودیت‌ها و مضایق ناشی از تحریم‌ها از دستگاه دیپلماسی و سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی انتظار می‌رود با حداکثر توان در مسیر معرفی توانمندی‌ها و محصولات دانش‌بنیان ایرانی در کشورهای مختلف تلاش کنند. توسعه حداکثری خانه‌های نوآوری و فناوری ایران (آی هیت) از چند کشور محدود به تمامی سفارتخانه‌ها اگرچه امری دشوار و پرهزینه، اما کاملا ضروری و پرثمر است.
9. تلاش در جهت ایجاد بازار مشترک با کشورهای اسلامی و دوستان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با رویکردی واقع بینانه و لحاظ منابع طرفین با تمرکز بر توسعه و تبادل فناوری از دیگر راهکارهای پیشنهادی است که تجربه تبادلات فناوری ما با برخی کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی نشان دهنده عملی بودن آن است.
10. توجه به تجارب و مدل پیشرفت کشورهای صاحب فناوری با لحاظ توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها، شرایط و محدودیت‌های ایران که تجربه موفق آن را در برخی حوزه‌های فناوری (مثل نانو) داریم باید به سایر فناوری‌ها توسعه یابد.
11. هماهنگی و انسجام بیش از پیش دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط با تحقیقات و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری تا وزارتین علوم و بهداشت، شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهاد دانشگاهی، دانشگاه آزاد، وزارت اقتصاد، وزارت امور خارجه و مجموعه وزارتخانه‌ها و دستگاه های اجرایی، اتاق های بازرگانی و صنایع و معادن و انجمن های علمی و صنفی این حوزه و کوچک‌سازی حداکثری دخالت دولت و برون‌سپاری امور غیر حاکمیتی به سندیکاها و انجمن‌های مربوطه.
12. ثبات حداکثری مقررات، مدیریت‌ها، برنامه‌های کلان، تشکیلات و ساختارهای فعال در این حوزه از قبیل ستادهای توسعه فناوری و پرهیز از قانونگذاری هر روزه و تغییر و تحولات شتابزده به صرف جابه جایی دولت‌ها
13. رفع خودتحریمی و محدودیت‌های تحمیلی به مراکز علمی و تحقیقاتی کشور در قالب فیلترینگ، سرعت پایین و دیگر مشکلات دسترسی به اینترنت در شرایطی که متاسفانه تحریم‌ها و محدودیت‌های شدیدی از طرف کشورهای غربی در دسترسی به منابع علمی، نرم افزاری و تجهیزات آزمایشگاهی و استفاده از گرنت‌های تحقیقاتی بین‌المللی علیه محققان کشور وجود دارد و در دسترسی به برخی منابع مثل اسکوپوس به عنوان جامع‌ترین منبع مقالات هم به دلیل عدم واریز حق عضویت دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی کشور هم مشکل داریم.
14. به عنوان آخرین درخواست از دکتر پزشکیان، رییس جمهور دانشمند و برآمده از جامعه علمی و دانشگاهی می‌خواهم شخصاً حداقل به صورت فصلی یک جلسه با متخصصان و فعالان حوزه فناوری‌های پیشرو در کشور داشته باشند.