چرا فیلم قاسمخانی در بخش مسابقه است؟
تهران - ایرنا - منتقد سینما، گفت: بزرگترین سوال من این است که این فیلم به چه دلیل در بخش مسابقه جشنواره حضور دارد؟ این فیلم می‌توانست یک اکران خوب داشته باشد و با یک فروش خوب کارش را تمام کند، اما چرا باید به جشنواره بیاید و فیلم‌هایی به خاطر این اثر بیرون بمانند؟
برنامه تلویزیونی «نقد سینما» به تهیه‌کنندگی یوسف بچاری، شب گذشته پنج‌شنبه 17 بهمن‌ماه، در ششمین روز از برگزاری سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، با حضور منتقدان و کارشناسان مختلف به روی آنتن رفت. در بخش اول برنامه «نقد سینما»، مروری شد به آنچه تا به امروز در جشنواره فیلم فجر گذشته است. در این بخش آرش خوش‌خو (منتقد)، علیرضا مرادی (دبیر سرویس هنری خبرگزاری ایرنا و منتقد سینما) و ایمان رحیم‌پور زاد (منتقد و روزنامه‌نگار سینمایی) در کنار یکدیگر قرار گرفتند و نگاهی انداختند به آثار شاخص به نمایش درآمده در شش روز ابتدایی جشنواره سی و هشتم.
با توجه به اینکه شهرآورد تهران، دیروز در پردیس سینمایی ملت به نمایش درآمد، بخش ابتدایی برنامه به کری خوانی در خصوص این مسابقه گذشت، مهمانان برنامه با تائید عملکرد برگزارکنندگان، پخش کردن مسابقه فوتبال در زمان سئانس دوم فیلم‌های سینمایی در پردیس ملت را کار پرهیجانی دانستند، اگرچه درعین‌حال پذیرفتند که گویا فوتبال همچنان طرفداران بیشتری دارد، حتی در بین اهالی سینما و در رویدادی همچون جشنواره فیلم فجر.
در ادامه این گفت‌وگو، به سمت پیش‌بینی بهترین بازیگران جشنواره تا به امروز کشیده شد. مرادی در این خصوص گفت: من فکر می‌کنم پیمان معادی امسال جایزه می‌گیرد. البته «خروج» و چند فیلم خوب دیگر هنوز نمایش داده نشده و از طرفی تا به امروز در بین بازیگران مرد کاندیداهای خیلی خوبی داشتیم، مثل جواد عزتی و ساعد سهیلی. اما عجیب است که امسال بازیگر زن خوب زیادی نداریم. سال گذشته الناز شاکردوست در «شبی که ماه کامل شد» بسیار عملکرد خوبی داشت و همه انتظار سیمرغ گرفتن او را داشتند، همین‌طور فرشته صدر عرفایی نیز در همین فیلم خیلی خوب بودند و سیمرغ گرفتنشان پیش‌بینی می‌شد، منتها بازیگر خانم امسال خیلی خوب نبودند. باران کوثری دو فیلم داشت، پرینازایزدیار هم همین‌طور که بازی‌هایش هم بد نبود، ولی آن‌طور که باید به چشم نیامد. باید ببینیم در روزهای آینده چه اتفاقاتی در این زمینه رخ می‌دهد.
رحیم‌پور زاد نیز در این خصوص گفت: در رابطه با بازیگران زن، هنوز زود است تصمیم بگیریم، چون فیلم‌های زیادی مانده است، به‌عنوان‌مثال فیلم «آتابای» به کارگردانی نیکی کریمی که زن محور است. البته بازیگر زن فیلم «ابر بارانش گرفت» هم خوب بود و می‌توانیم بگوییم که یک چهره جدید به فهرست بازیگران زن سینما اضافه شد.
و در انتها مرادی، بخش اول برنامه را با چند خبر به پایان رساند: دو فیلم «عنکبوت» و «خورشید» قرار است شنبه، خارج از مسابقه در پردیس ملت به نمایش داده شود. واقعا خوشحالم که این اتفاق افتاد و برخلاف آنچه پیش‌ازاین گفته بودند، فیلم آقای مجیدی به جشنواره رسید و البته اینکه فیلم «پسرکشی» آقای کریمی هم به جشنواره اضافه‌شده و امیدوارم این آثار هم امسال به چشم بیایند و دیده شوند.
فیلم‌های بخش مسابقه مهندسی می‌شوند؟!
در بخش دوم، آرش خوش‌خو و امیررضا مافی به‌نقد فیلم سینمایی «خوب، بد، جلف2؛ ارتش سری» پرداختند. مافی در خصوص آخرین ساخته پیمان قاسمخانی گفت: بزرگترین سؤال من این است که این فیلم به چه دلیل در بخش مسابقه جشنواره حضور دارد؟ این فیلم می‌توانست یک اکران خوب داشته باشد و با یک فروش خوب کارش را تمام کند، اما چرا باید به جشنواره بیاید و فیلم‌هایی به خاطر این اثر بیرون بمانند؟ یک‌زمانی هست که ما در جشنواره‌ای مثل جشن منتقدان جایزه برای فیلم‌های کمدی یا موزیکال داریم، شاید برای چنین جشنواره‌ای اثر مناسبی باشد، اما جای این فیلم در جشنواره فجر نبود. باید از هیئت انتخاب فیلم‌هایی که در بخش مسابقه بودند، چند سؤال جدی پرسید که یکی از آن‌ها این است، چرا فیلم «خوب، بد، جلف2؛ ارتش سری» در بخش مسابقه بود؟
خوش‌خو نیز ضمن تائید حرف‌های مافی ادامه داد: برای من هم این ماجرا عجیب بود چون جنس فیلم «خوب، بد، جلف2؛ ارتش سری» به جشنواره نمی‌خورد. من از این می‌ترسم که نکند انتخاب فیلم‌ها برای جشنواره مهندسی‌شده باشد. البته در همه جشنواره‌های دنیا این اتفاق می‌افتد، اما من دلم را همیشه به این خوش می‌کردم که نه، فقط کیفیت فیلم‌ها در انتخابشان تأثیرگذار است و فیلم‌های باکیفیت وارد جشنواره می‌شوند. ولی وقتی فیلم‌های امسال را مرور می‌کنم، حس می‌کنم این مهندسی کردن و سلیقه‌ای کردن ویترین چیدن در سینمای ما در حال شیوع پیدا کردن است، البته هنوز هم مطمئن نیستم این‌گونه باشد و امیدوارم که اشتباه فکر کنم!
در ادامه مافی در خصوص جنس فیلم گفت: این اثر یک فیلم کمدی است، از جنس فیلم‌های قبلی زوج پژمان جمشیدی و سام درخشانی که یک رگه‌هایی از نفوذ و پشت پرده‌های سینما هم در آن بود که فکر می‌کنم به خاطر همین حرف‌ها در بخش مسابقه جشنواره حضور پیدا کرد. البته برخی از خبرنگاران در سینما رسانه خوشحال بودند بعدازاینکه در این روزها فیلم‌هایی پر از غم و غصه دیدند، چنددقیقه‌ای هم خندیدند که البته بخش‌های کم خنده‌داری در این فیلم وجود داشت. یک‌چیز مهم دیگر هم در این میان وجود دارد و آن اینکه ما امسال یا آثارمان آن‌قدر تلخ است که هیچ جای امیدواری در کار وجود ندارد، یا اگر قرار باشد با یک اثر بخندیم، چنان به ورطه لودگی و هجو می‌افتد و طنز خوبی ندارد. بخش‌های زیادی از فیلم قاسمخانی این‌گونه بود. ما از بس گفتیم «اجاره‌نشین‌ها»، خود این فیلم هم خسته شده که چرا بعدازاین همه‌سال که می‌خواهید به یک طنز خوب ارجاع دهید، من را مثال می‌زنید؟! اما متأسفانه باید بپذیریم که فیلم طنز خوب نداریم! البته نمی‌خواهم تعابیر سخت‌تری که پیش‌تر برای فیلم‌های قبلی به کار می‌بردم را برای این فیلم استفاده کنم، اما درکل این نوع از طنز از نوع انفعال جامعه است. این فیلم موقعیت کمدی ایجاد نمی‌کند، مبتنی بر دیالوگ‌ها و شوخی‌های همیشگی این زوج است و فکر می‌کنم از «تگزاس2» هم ضعیف‌تر است.
خوش‌خو در بخش پایانی حرف‌هایش در خصوص کیفیت فیلم اضافه کرد: معمولا در این‌جور کمدی‌ها باید بین موقعیت کمدی و خط داستانی تعادلی برقرار باشد تا زمانی که می‌خواهند چفت‌وبست منطقی را جور کنند، به مشکل نخورند. ما قبلا دیدیم که حتی وقتی یک کمدی خوب مثل «سن پطرزبورگ» به دنبال خط منطقی داستان می‌رود که توضیح دهد این اتفاقات در زمان انتخابات روسیه بوده تماشاگر از فضای کار منفعل می‌شود. این اتفاق در اینجا هم می‌افتد و تماشاگر از فیلم جدا می‌شود. در مورد بازی‌ها هم باید گفت که پژمان جمشیدی و سام درخشانی کاملا کمدی بازی می‌کنند. یعنی پیمان قاسمخانی این بازیگران را مجبور کرده که بدون اینکه به فکر ویترین برونی‌شان باشند، کاملا کمیک بازی کنند. چون بازیگران امروز ما خیلی به فکر ویترین بیرونشان هستند ولی در این اثر، زوج فیلم مثل کمیک‌های پر زدوخورد دهه پنجاه امریکا، کمدی بازی می‌کنند.
جایگاه خانواده در آثار ایرانی کجاست؟
بخش آخر برنامه در خصوص نقد فیلم سینمایی «کشتارگاه» ساخته عباس امینی بود که در این بخش علی زادمهر (خبرنگار سینما) هم به جمع خوش‌خو و مافی اضافه شد تا به گفتگو در خصوص این فیلم بپردازند.
زادمهر در ابتدای صحبت‌هایش در مورد «کشتارگاه» گفت: من این فیلم را دوست داشتم و با توجه به ساخته‌های قبلی کارگردانش، حس می‌کنم فیلم خوبی است و امینی این فیلم را هم برای مخاطب عام و هم مخاطبانی که مقداری سختگیر هستند، ساخته تا هر دو گروه از تماشاگران که فیلمش را می‌بینند، آن را دوست داشته باشند.
خوش‌خو نیز در رابطه با این فیلم افزود: تصاویری که فیلم به ما منتقل می‌کند، جایش در مسابقه جشنواره خالی است و کشتارگاه می‌تواند به‌عنوان یک سند از تهران دهه نود باقی بماند. به لحاظ سینمایی هم فیلم خیلی خوب ساخته‌شده بود، در تصاویر یک تونالیته خاکستری - آبی از ابتدا وجود دارد و نشان می‌دهد فیلمساز یک سبک بصری دارد. در کارگردانی هم یک نوع اعتمادبه‌نفس و دیدگاه داشتن کارگردان حس می‌شد که اتفاق خوبی بود، من در ابتدا با توقع کمی فیلم را دیدم ولی از دیدنش خوشحالم. فقط یک نکته تأسف‌برانگیز برای جشنواره می‌ماند و آن اینکه ما امسال در بخش مسابقه بازیگر زن خوبی نداریم، ولی دو بازیگر خوب زن امسال داشتیم که هر دو، آثارشان در بخش خارج از مسابقه بود، یکی هانیه توسلی در «بی‌صدا حلزون» و دومی باران کوثری در «کشتارگاه» که فکر می‌کنم کنترل شده‌ترین و بهترین بازی که از کوثری در یک فیلم سخت دیده بودم، همین اثر بود.
امیررضا مافی اولین کسی بود که زبان به‌نقد فیلم گشود. او در صحبت‌هایش ضمن اعلام اینکه ما در فیلم‌های جشنواره امسال خیلی به مسئله خانواده توجه نمی‌کنیم و شخصیت‌ها در خیلی از آثار خانواده ندارند، افزود: در سینمای روز دنیا، خانواده (به تعریف همان کشورها) مسئله‌ای ست که هرگز نباید نسبت به آن بی‌توجه بود و در اکثر آثار نقش پررنگی دارد، اما در فیلم‌های ما به‌خصوص فیلم‌های امسال این‌گونه نبوده. از طرف دیگر در این فیلم سه شخصیت مهم کار با بازی حسن پورشیرازی، امیرحسین فتحی و باران کوثری، هر سه مرتکب عملی غیراخلاقی می‌شوند و هیچ‌کدام تدبیری برای حل مسئله ندارند. شاید عده‌ای بگویند که این اعمال از روی اجبار بوده، ولی آیا ما برای حفظ وضع موجودمان و به خطر نیفتادن وضع آینده، می‌توانیم روی هر حق و حقیقتی پا بگذاریم؟ من می‌گویم نه ولی به نظرم این اتفاق افتاد، درحالی‌که شخصیت‌ها نباید اندر راحت روی حق پا می‌گذاشتند. من خیلی خوشحال شدم که فیلم خیلی زود شروع شد و وارد قصه شدیم، ولی در میانه راه حس کردم داستان کش می‌آید و این در اصل یک اثر کوتاه بود، که کشیده شده!
در بخش انتهایی برنامه نقد سینما نیز، صادق داوری فر میزبان سعید کشاورز بود و در مورد مستند «دم اژدها» به گفتگو نشست
برنامه تلویزیونی «نقد سینما» به تهیه‌کنندگی یوسف بچاری، در ایام برگزاری سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر هر شب بعد از اخبار سراسری روی آنتن شبکه پنج می‌رود و تکرار آن نیز 13:30 روز بعد پخش می‌شود.
سایر عوامل این برنامه نیز عبارت‌اند از؛ کارشناسان: آرش خوش‌خو، امیر مافی، مجری طرح: کاوه امیری جاوید، جانشین تهیه‌کننده و برنامه‌ریز: کوشیار کرمی، تدوین: آرمین یوسف زاده و البرز پور صیاد، دستیار تهیه‌کننده: حسین شیخ علیشاهی، عکاس و تهیه‌کننده بخش دانشجویی: کیمیا سعادت، مدیر روابط عمومی و ارتباط با رسانه: سمیرامیس محمدی.
*س_برچسب‌ها_س*