چرا قانون دریافت مالیات از ویلا‌های لوکس درست اجرا نمی‌شود؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، چهارشنبه 10 اسفند 1402 مجلس مواردی از بودجه را تصویب کرد که بر اساس آن، زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ‌ویلا‌های مجاز (با احتساب عرصه و اعیان) و خانه‌های لوکس که ارزش آن‌ها بیش از 200 میلیارد ریال باشد مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار شدند. این مالیات برعهده شخصی گذاشته شد که در ابتدای هر سال مالک املاک فوق بوده و افرادی که فقط مالک یک باب منزل مسکونی هستند و در ده سال اخیر تغییر مالکیت نداده اند از شمول این حکم مستثنی شدند. به صورت ساده‌تر می‌توان گفت که براساس این قانون صاحبان واحد‌های مسکونی و باغ ویلا‌هایی که ارزش آن ها، بیش از 20 میلیارد تومان بوده، باید 2 هزارم ارزش ملک خود، نسبت به مازاد 20 میلیارد تومان را به عنوان مالیات، پرداخت کنند. براساس مصوبه مجلس قرار شد که آئین نامه اجرائی این بند ظرف مدت دوماه از تاریخ تصویب قانون به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی (مسئول) با همکاری وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و جهادکشاورزی تهیه و به تصویب هیأت دولت برسد.

تصویب آیین نامه اجرایی مصوبه

آیین نامه اجرایی این مصوبه، یعنی بند (ع) تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1402 کل کشور، در جلسه 4 تیر 1402 در جلسه هیات وزیران مصوب شد و 7 تیر سال جاری نیز توسط معاون اول رییس جمهور ابلاغ شد. براساس این آیین نامه خانه‌های مجلل (لوکس) و باغ ویلا‌های مجاز، تا قبل از دریافت گواهی پایان عملیات ساختمانی و یا نصب یکی از انشعابات، گاز، برق و آب، در حال ساخت محسوب می‌شوند. در مواردی که نصب یکی از انشعابات جدید ملاک پایان عملیات ساخت قرار می‌گیرد در صورتی که فاصله نصب انشعاب جدید از تاریخ صدور پروانه ساختمان کمتر از دو سال باشد، ملاک در حال ساخت، نبودن گذشت دو سال از زمان صدور پروانه ساختمانی است. همچنین شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌های متولی مکلف شدند ظرف پانزده روز از تاریخ استعلام توسط سازمان، وضعیت مجاز یا غیر مجاز بودن باغ ویلا‌های واقع در محدوده خود را از طریق برقراری ارتباط و ایجاد دسترسی برخط (آنلاین) به صورت تبادل الکترونیکی (وب سرویس)، در اختیار سازمان قرار دهند. در ماده 5 آیین نامه هم تاکید شده بود که باغ ویلا‌های غیرمجاز تا زمان دریافت پروانه ساخت یا اجرای حکم کمیسیون‌های ماده (99) یا ماده (100) قانون شهرداری‌ها حسب مورد، مشمول جریمه‌ای معادل دو برابر مالیات باغ ویلا‌های مجاز می‌باشند. پنجاه درصد (50) جریمه‌های دریافتی حسب مورد به شهرداری یا دهیاری محل باغ ویلا اختصاص می‌یابد. ماده این آیین نامه هم گفته که چنانچه اشخاص مشمول تا پایان بهمن ماه سال 1402 نسبت به پرداخت مالیات متعلقه اقدام ننمایند، سازمان می‌تواند با مطالبه سامانه‌ای (سیستمی) و از طریق عملیات اجرایی موضوع فصل نهم باب چهارم، قانون مالیات متعلق را وصول کند. ماده 13 هم تاکید کرده که چنانچه اشخاص مشمول نسبت به ارزش دارایی مشمول و مالیات متعلقه موضوع این آیین‌نامه اعتراض داشته باشند، اعتراض آن‌ها مطابق مقررات فصل سوم از باب پنجم قانون، قابل طرح و رسیدگی خواهد بود. بر اساس این آیین نامه ادارات ثبت اسناد و املاک و دفاتر اسناد رسمی مجاز به ثبت هرگونه نقل و انتقال از قبیل بیع قطعی، صلح و هبه، بدون احراز و اخذ گواهی پرداخت مالیات‌های نقل و انتقال قطعی، اجاره و مالیات موضوع این آیین‌نامه نیستند و متخلفین در پرداخت مالیات متعلق مسئولیت تضامنی دارند.

تصویر این آیین نامه در ادامه آمده است:

شناسایی بیش از 110هزار ملک گرانقیمت مشمول اخذ مالیات

براساس یافته‌های هیات دهم حسابرسی دیوان محاسبات کشور بیش از 110هزار ملک گرانقیمت مشمول اخذ مالیات شناخته اند که با شناسایی این تعداد ملک گرانقیمت زمان آن رسیده سازمان‌های امور مالیاتی و ثبت اسناد و املاک کشور، مالکان آن‌ها بطور دقیق شناسایی و روند دریافت مالیات از آن‌ها مشخص شود. طبق قانون وزارت راه و شهرسازی متولی شناسایی خانه‌های لوکس به منظور معرفی به سازمان امور مالیاتی برای اخذ مالیات است و این کار با همکاری وزارتخانه‌های راه و اقتصاد انجام می‌شود.

مشکل شناسایی مالکان خانه‌های لوکس برای سازمان مالیاتی

یکی از مسائلی که تا کنون موجب شده قانون دریافت مالیات از خانه‌های لوکس به درستی اجرایی نشود نبود سازوکار درستی برای شناسایی این خانه‌ها و همچنین مالکان آنهاست. ابراهیم میرانزاده معاون فنی دادستانی در دیوان محاسبات در این باره می‌گوید: مسلما سازمان امور مالیاتی به تنهایی قادر به شناسایی املاک گرانقیمت نیست چراکه سازوکار شناسایی مودیان این مالیات تاحدی مشکل بوده و مستلزم همکاری‌های میان دستگاهی است. معاون فنی دادستان دیوان محاسبات همچنین تاکید می‌کند که شناسایی صحیح و دقیق مالکان اینگونه املاک، مهمترین گام در این مسیر محسوب می‌شود که نیازمند همیاری و مساعدت مسئولان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است. میرانزاده معتقد است که بهانه گیری‌ها و دلایل غیرمتقن دستگاه ها، نباید مانع از تحقق این قانون و حکم بودجه‌ای شود و در این باره تاکید می‌کند که تمام هنر ما آن است که با متصل نمودن دو ابزار «اطلاعات» و «اقدام» به یکدیگر، فرآیند را به پیش ببریم.

با ترک فعل‌ها در مورد مالیات بر خانه‌های لوکس برخورد لازم انجام شود

بهروز محبی نجم آبادی نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس با تاکید بر اینکه صاحبان خانه‌های لوکس طبق قانون باید مالیات بدهند، گفت: کف و سقف قیمت برای خانه‌های لوکسی که باید مالیات بدهند، در قانون مصوب شده در نظر گرفته شده است. نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی در این باره از اعضای کمیسیون عمران مجلس خواست به موضوع عدم پرداخت مالیات خانه‌های لوکس ورود پیدا کنند و از نهاد‌های نظارتی همچون سازمان بازرسی در این باره گزارش بخواهد. محبی نجم آبادی خاطرنشان کرد: هر گونه تخلف و کوتاهی و ترک فعلی در مورد بحث مالیات بر خانه‌های خالی و خانه‌های لوکس رخ داده باشد، باید به‌طور جد مورد رسیدگی قرار گیرد و با مقصران برخورد لازم انجام شود. وی افزود: درباره خانه‌های خالی هم قوانین وضع شده و شهرداری‌ها نیز به عنوان متولی شناسایی این خانه‌ها تعیین شده‌اند که با توجه به پیش‌بینی‌هایی که در قانون صورت گرفته، شناسایی خانه‌های خالی برای آن‌ها درآمد‌هایی را هم در پی دارد.

خودداری دولت روحانی از تصویب ضوابط اجرایی اخذ مالیات از خانه‌های لوکس

اخذ مالیات از خانه‌های لوکس و گران قیمت در قانون بودجه سال 99 نیز وجود داشت، اما دولت روحانی از تصویب ضوابط اجرایی آن خودداری کرده بود. امروز با توجه تصویب بند مربوط به اخذ مالیات از خانه‌های لوکس در مجلس و با توجه به اینکه دولت سیزدهم آیین نامه اخذ مالیات از خانه‌های لوکس را تصویب و ابلاغ کرده این انتظار وجود دارد که دستگاه‌های مربوطه سریع‌تر برای شناسایی خانه‌های لوکس و مالکان آن‌ها اقدام کنند. البته سیداحسان خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت 27 تیرماه گفته بود که برای 45 هزار خانه لوکس برگ تشخیص مالیاتی صادر شده، اما آنچه مهم است اجرای کامل این قانون با هدف تحقق عدالت است. دولت سیزدهم هم با تاکید بر مالیات ستانی عادلانه و هوشمندسازی نظام مالیاتی اعلام کرده که به دنبال آن است تا با شناسایی فرار‌های مالیاتی و با کسب اطلاعات از نهاد‌های مختلف روند دریافت مالیات از خانه‌های گران‌قیمت را به صورت جدی پیگیری کند. بر همین اساس نیاز است تا روند شناسایی و دریافت مالیات از خانه‌های لوکس با شتاب بیشتری پیگیری شود.