چرا موسیقیدانهای ما نمیتوانند بر معرفی خود در سطح بینالمللی تمرکز کنند؟
یک نوازنده و آهنگساز در نشست برخط «آهنگ» پیرامون چالشهای بینالمللی برای معرفی نوازندگان سازهای ایرانی بیان کرد: هنرمندان در ایران دغدغه معیشت خود را دارند و این مشغله مانع از فکر کردن به نحوه معرفی آثارشان در بعد بینالمللی میشود.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران؛ چهاردهمین نشست برخط «آهنگ» با موضوع چالشهای بینالمللی شدن برای نوازندگان سازهای ایرانی با حضور میلاد محمدی آهنگساز و نوازنده و زکریا یوسفی آهنگساز، نوازنده و خواننده و با اجرا و کارشناسی سما بابایی در اینستاگرام خانه هنرمندان ایران برگزار شد. در ابتدای این لایو میلاد محمدی درباره علت مطرح نشدن نوازندگان سازهای ایرانی در عرصه بینالمللی بیان کرد: به نظرم قبل از این که به جهانی شدن و اهداف بلندمدت آن فکر کنیم، باید بدانیم جایگاه و بسترهای مناسبی در داخل کشور برای معرفی نوازندگان بینالمللی را فراهم کردهایم یا نه. متاسفانه زندگی هنرمند به عنوان یک هنرمند در ایران مسائلی دارد. آنطور که باید و شاید هنرمند در جامعه ما مورد توجه قرار نمیگیرد. زیرا عمده فعالیت او معطوف به امرار معاش خود است. بنابراین در چنین شرایطی به نحوه عرضه موسیقی خود در سطح جهانی فکر نمیکند. او نیاز به حمایت دولتی دارد و خروجی زمانی حاصل میشود که ورودی باکیفیتی داشته باشد. چراکه یک هنرستان نیم بند در تهران برای موسیقی جوابگوی خیل عظیم علاقهمندان به موسیقی نیست.
وی افزود: در وهله بعد موسیقی ایرانی در عرصه بینالمللی از ایران نمایندگی میکند. بنابراین باید ایران خود حضور پررنگی در عرصه جهانی داشته باشد که به تبع موسیقی آن نیز چنین شرایطی داشته باشد.
محمدی در پاسخ به اینکه چرا نوازندگان شایسته ایرانی نتوانستهاند آثار خود را به خوبی ارائه کنند و چه راهکاری برای بهبود وضعیت وجود دارد؟ گفت: هنرمندان دغدغههای معیشتی دارند و فرصت نمیکنند به نحوه معرفی بینالمللی خود بپردازند. بافت بزرگ جامعه به دنبال موسیقی گذرا برای وقت گذراندن است. متاسفانه فضای مجازی نیز فرصت تعمق بیشتر را از ما گرفته است و خبری از جواب آوازها و قطعات 20 تا 30 دقیقهای نیست و هنرمندانی که میخواهند چنین موسیقی ارائه کنند به ناچار درگیر فضای موسیقی زودبازده میشوند. وی در بخش دیگری بیان کرد: شبکههای ماهوارهای نیز به دنبال جذب مخاطب هستند و شاید همین که ساز موسیقی را نشان میدهند بد نیست اما نهادی مثل صداوسیما به عنوان نهاد دولتی باید موسیقی فاخر را نشان بدهد. وقتی مدعی داشتن موسیقی فاخر هستیم و رسانه را از آن دریغ میکنیم، نمیتوانیم از مردم انتظار توجه داشته باشیم. زیرا گروه عمدهای از مردم سازهای موسیقی را ندیدهاند و نشنیدهاند. این هنرمند در پاسخ به این سوال که چه دلیلی برای عدم نمایش ساز در صداوسیما وجود دارد، عنوان کرد: متاسفانه باوری وجود دارد که موسیقی علیه مذهب است اما در هند و برخی از کشورها اساسا موسیقی همراه با آیینهای دینی میشود. به نظر میرسد تعارض منافع بیشتر به این نگرش دامن زده است در حالی که زیباترین الحان قرآنخوانی با نوعی موسیقی در تاریخ همراه شده است. همچنین زکریا یوسفی_ نوازنده سازهای کوبهای، آهنگساز و خواننده _ در ابتدا بیان کرد: اگر بخواهیم به تولید موسیقی نگاه هنری بدون در نظر گرفتن جوانب تجاری داشته باشیم، میتوان گفت اگر یک اثر مولفههای موسیقی ارزشمند را داشته باشد در ایران رشد نمیکند. زیرا دغدغههای اولیه یک هنرمند بر کارش تاثیر میگذارد. شاید در هیچ کشوری هنرمندی هنوز تا دقایق قبل از روی سن رفتن این مساله را نداشته باشد که آیا زنان میتوانند در یک کنسرت حضور داشته باشند یا نه؟ آیا زنان میتوانند به عنوان همخوان در اثری باشند یا نه؟ و مواردی شبیه به این. هنرمند باید در این لحظات به این که چهطور قرار است اجرا کند بیاندیشد. اگرچه شنیدهایم بسیاری از بحرانها در تاریخ باعث خلاقیت و شکوفایی هنرمندان شدهاند اما همواره این تنگناها نتیجهبخش نیست. در ایران باید دغدغههای زیادی را تحمل کرد. مگر چقدر میتوان تحمل داشت؟ وی افزود: معضلات معیشتی باعث شده است هنرمندان تمرکز کافی بر تولیدات صوتی و پخش آثار خود نداشته باشند. حال تصور کنید بخواهند یک کنسرت نیز برگزار کنند و دیگر شرایط سختتر میشود. سازمانهای دولتی موظف به حمایت از هنرمندان هستند. یوسفی در بخش دیگری از این نشست بیان کرد: موسیقی یک صنعت است و در کشورهای دیگر برای شناساندن سازها و هنرمندان موسیقی تلاش میشود. اولین چیزی که هنرمند، ساز و سبک و تفکرش را معرفی میکند توسط نهاد دولت و دولتمردان حمایت میشود. هر از گاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات به مناسبت جشنی مثل نوروز از برخی نوازندگان دعوت به اجرا میکند و شاید برخی از غیرایرانیها این اجراها را ببینند اما به جز این تلاشهای محدود و معدود هیچ تلاشی برای معرفی بینالمللی هنرمندان موسیقی ایرانی نشده است. وقتی ساز در تلویزیون نمایش داده نمیشود چه انتظاری باید از شبکههای ماهوارهای داشت؟ وی ادامه داد: هنوز در مجلس حق کپی رایت تصویب نشده است. باز شرایط در سینما بهتر است و اپلیکیشنهایی برای جلوگیری و برخورد با متخلفان راهاندازی شده است. اما وضعیت موسیقی اینطور نیست و کپی آثار به سادگی اتفاق میافتد. در چنین شرایطی چهطور هنرمند موسیقی میتواند دغدغه معرفی ساز و اثر خود را در سطح جهانی داشته باشد؟ او فقط میتواند داشتههایش را حفظ کند تا مورد سوءاستفاده قرار نگیرد. یوسفی در بخش دیگری درباره تاثیر فضای مجازی بر موسیقی بیان کرد: فضای مجازی صبر و حوصله مخاطب موسیقی را کم کرده است. در حال حاضر موزیسین تنها یک دقیقه از اثرش را در اینستاگرام قرار میدهد تا بهطور مفصل در یوتیوب یا سایر فضاها آن را قرار دهد و از طرفی دیگر به این فکر میکند که مخاطب شاید حوصله دنبال کردن کامل اثر را در این شبکه اجتماعی نداشته باشد. انتهای پیام