چین آب پاکی را روی دست ایران ریخت
ایران در حوزه نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، به‌ویژه در بخش اتوبوس‌های بین‌شهری و شهری، با ضعف‌های جدی مواجه است که بخشی از آن ناشی از وابستگی مزمن به واردات و نبود زیرساخت‌های پایدار برای تولید داخلی رقابتی است. نبود برنامه‌ریزی جامع، انحصار در زنجیره تأمین و ضعف در حمایت از تولیدکنندگان توانمند داخلی باعث شده است تا به‌جای شکل‌گیری یک صنعت خودکفای بومی، کشور عمدتاً مصرف‌کننده فناوری...
ایران در سال‌های اخیر به‌دلیل ضعف در تولید داخلی اتوبوس‌های باکیفیت، وابستگی قابل‌توجهی به واردات از چین پیدا کرده است؛ وابستگی‌ای که به‌جای تقویت صنعت داخلی، به تعمیق شکاف تکنولوژیک و افزایش هزینه‌ها منجر شده و فرصت رشد برای خودروسازان ایرانی را محدود کرده است.
عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به قیمت 25 میلیاردی اتوبوس گفت: این رقم صرفه اقتصادی ندارد و باعث شده طی دهه اخیر بسیاری از اتوبوس‌ها به‌دلیل نبود توجیه مالی از چرخه خدمات‌رسانی خارج شوند.
مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، اظهار کرد: چه در حوزه تولید داخل و چه واردات، باید تأمین اتوبوس و کشنده‌ها با جدیت پیگیری شود. متأسفانه در حال حاضر شاهد افزایش قیمت و کاهش کیفیت در بخش خودروهای تجاری هستیم که این امر به‌دلیل انحصار و نبود حمایت از تولیدکنندگان توانمند داخلی است.
وی افزود: برخی خودروسازان داخلی با وجود عدم حمایت، در حال تولید خودروهای باکیفیت هستند. در صورت حمایت مشابه با خودروسازی سبک، قطعاً عملکرد موفق‌تری خواهند داشت. در دهه گذشته تعداد کارت‌های هوشمند فعال ناوگان اتوبوس از 14 هزار و 500 به 7 هزار و 500 کاهش یافته است که دلیل آن فرسودگی و نبود صرفه اقتصادی است.
عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: قیمت اتوبوس اکنون به حدود 20 تا 25 میلیارد تومان رسیده است که موجب خروج بسیاری از فعالان این حوزه از چرخه خدمات‌رسانی شده است. با توجه به شرایط حساس کشور، آماده‌ایم اصلاح قانون مدیریت حمل‌ونقل و سوخت را هرچه سریع‌تر در دستور کار قرار دهیم.
وی افزود: تأمین مالی نوسازی ناوگان، چه در بخش کشنده و چه اتوبوس، از طریق منابع مختلف مدنظر قرار گرفته که ضمن صرفه‌جویی در مصرف سوخت، در کمتر از پنج سال بازگشت سرمایه خواهد داشت. متأسفانه تاکنون منابع این بخش تأمین نشده است.
یوسفی درباره واردات اتوبوس اظهار کرد: در مواد 4 و 11 قانون ساماندهی صنعت خودرو به صراحت مجوز واردات خودروهای نو و کارکرده در بخش حمل‌ونقل عمومی داده شده است. واردات باید آزاد و بدون انحصار باشد تا هم کیفیت افزایش یابد و هم قیمت کاهش پیدا کند.
وی افزود: در هفته گذشته جلساتی با وزارت صمت، وزارت راه و شهرسازی و سازمان‌های ذی‌ربط برگزار شده است تا آئین‌نامه واردات خودروهای نو و کارکرده تدوین و اجرا شود. این اجازه باید به اشخاص حقیقی، شرکت‌های حمل‌ونقلی و تعاونی‌ها داده شود تا در مسیر رقابت‌پذیری گام برداریم.
عضو کمیسیون عمران مجلس در پایان تأکید کرد: نوسازی و تجهیز ناوگان حمل‌ونقل بار و مسافر، نباید هزینه تلقی شود، بلکه سرمایه‌گذاری در کاهش تلفات جاده‌ای، افزایش ایمنی سفر و کاهش مصرف سوخت است. باید فعل خواستن را در این مسیر صرف کرد.
ایران باز هم از چین رودست خورد؟
سامانه جامع تجارت در اطلاعیه‌ای از امکان ثبت‌سفارش اتوبوس و کشنده جاده‌ای از محل بند (پ) ماده (59) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور خبر داد و در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: در راستای اجرای تصویب‌نامه شماره 188064/ ت 6339 ه مورخ 1403/12/05 هیئت وزیران با موضوع واردات اتوبوس و کشنده‌های جاده‌ای موضوع «بند (پ) ماده (59) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور»، امکان ثبت‌سفارش اتوبوس و کشنده جاده‌ای از این محل در سامانه جامع تجارت فراهم شده است.
برای این منظور وضعیت نمایندگی جدید با عنوان «واردات اتوبوس و کشنده جاده‌ای از محل بند (پ) ماده (59) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور» ایجاد شده است.
چین طی سال‌های اخیر به مهم‌ترین تأمین‌کننده خودروهای تجاری از جمله اتوبوس، کامیون و کشنده برای ایران تبدیل شده است. برندهایی مانند Yutong، King Long، Foton و Zhongtong پیش‌تر هم وارد شده‌اند و در ناوگان حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری ایران دیده می‌شوند.
با توجه به سهولت در تأمین قطعات و قیمت پایین‌تر نسبت به اروپا، احتمال واردات از چین بسیار بالاست.
در شرایط فعلی، بیشترین احتمال واردات اتوبوس از چین وجود دارد، چرا که هم از نظر قیمتی و هم از نظر دسترسی به قطعات و سابقه واردات، نسبت به سایر کشورها مناسب‌تر است. بنابراین اگر بخواهیم بر اساس نشانه‌های موجود در گزارش و تجربیات گذشته قضاوت کنیم، مقصد اصلی واردات این اتوبوس‌های 20 تا 25 میلیاردی، احتمالاً چین خواهد بود.
