کارت‌های بازی در جنگ اوکراین تغییر کرد؟ | دیپلماسیِ دوگانه ترامپ در مقابل پوتین
اقتصادنیوز: هدف اصلی دیپلماسی در سیاست، تغییر شخصیت یا نگرش درونی دشمن نیست، بلکه تغییر انگیزه‌های او، به نحوی است که کاری را که شما خواهان آن هستید، به خاطر منافع خودش انجام دهد.
به گزارش اقتصادنیوز، موضع سخت گیرانه اخیر ولادیمیر پوتین در قبال پایان جنگ علیه اوکراین باعث انتقادات بسیاری به رئیس‌جمهور آمریکا شده است. برخی نشست ماه گذشته در آلاسکا را چیزی بیش از اتلاف وقت نمی‌دانند و عده‌ای از این نیز فراتر رفته و این دیدار را به معنای تسلیم دونالد ترامپ در برابر ولادیمیر پوتین قلمداد می‌کنند.
ای. وس میچل در گزارشی در نشنال اینترست نوشت: این دیدگاه که دیپلماسی ترامپ در قبال پوتین را کم‌اهمیت یا بی‌ثمر می‌داند، ناشی از تاریخ‌نگاری نادرست و تحلیل ضعیف است. درواقع، سیاست ترامپ در قبال پوتین به نحوی است که می‌تواند در آینده تغییر دهنده ورق بازی باشد و در درازمدت، منافع قابل توجهی برای سیاست ملی آمریکا و ثبات بین‌المللی به همراه داشته باشد.
تمرکز صرف بر نتایج فوری در اوکراین باعث شده است که بسیاری از منتقدان، منطق پشت اقدامات ترامپ و مزایای بالقوه آن برای امنیت و منافع آمریکا را نادیده بگیرند.
خبر مرتبط پوتین چگونه مقابل ترامپ موفق ظاهر شد؟ | زمان به سود روسیه است | اروپا بر سر دو راهی قرار گرفتاقتصادنیوز: اکنون که ولادیمیر پوتین دریافته است که طرح اول جاه‌طلبانه او، یعنی تحمیل توافقی با قلم مسکو بر کی‌یف با همراهی ترامپ ممکن نیست، روی به راهبرد دوم یا به اصطلاح پلن بی آورده است. در این سناریو، کرملین امیدوار است که ترامپ به مرور صبر خود را از دست داده و کمک‌های آمریکا به اوکراین را در حد زیادی کاهش دهد.
در وهله اول، تعامل با روسیه به کاهش خطرات پیشروی آمریکا منجر می‌شود؛ مانند احتمال جنگیدن در جبهه‌هایی فراتر از توانایی این کشور برای رسیدن پیروزی. دلیل قرار گرفتن در چنین مخمصه‌ای عدم افزایش تولید دفاعی آمریکا و اروپا در چهار سال گذشته است.
این درحالی است که چین و روسیه در این مدت زمان تمرکز زیادی بر تقویت توان دفاعی خود داشته‌اند. طبق برآورد پنتاگون، جبران مهمات کلیدی ارسال‌شده به اوکراین بین سه تا هجده سال زمان نیاز خواهد داشت. به ادعای نویسنده، سریع‌ترین راه برای تقویت بازدارندگی در شرق آسیا، ایجاد یک فرجام روشن در اروپای شرقی است. حتی اگر این امر به سرعت محقق نشود، خود واقعیت اینکه ایالات متحده رهبری فرآیند صلح را بر عهده دارد و طرف‌ها را به میز مذاکره فرا می‌خواند، به چین این پیام را می‌دهد که ما ظرفیت عملیاتی و تمرکز بیشتری در آسیا نسبت به گذشته خواهیم داشت.
از طرفی، نشست آلاسکا باید در چارچوب راهبرد کلی ترامپ به هدف محدود کردن میدان مانور ژئوپلیتیکی پوتین، بررسی شود. حتی پیش از آنکه دو رهبر در این نشست با یکدیگر دیدار کنند، تیم ترامپ با بهره‌گیری از دیپلماسی راهبردی، موفق شده بود که اعراب را برای حفظ عرضه جهانی نفت متقاعد کند، که منجر به کاهش درآمدهای دولت روسیه می‌شد.
همچنین توانسته بود اروپایی‌ها را تشویق کند تا بزرگ‌ترین افزایش بودجه دفاعی در تاریخ معاصر را، از دو درصد به پنج درصد، رقم بزنند. ترامپ با برقراری صلح میان ارمنستان و آذربایجان نیز تلاش برای تضعیف نفوذ روسیه در حیاط خلوت خود را داشت.
اعمال فشار و هدایت روسیه به سمت میز مذاکره
این اقدامات، همراه با بسته شدن راه‌های دور زدن تحریم‌های بانکی مرتبط با انرژی که در دوران بایدن ایجاد شده بود و تلاش‌ها برای کاهش حمایت پکن از روسیه به عنوان بخشی از هر توافق تجاری آینده آمریکا و چین، نشان می‌دهد که ایالات متحده همزمان با اعمال فشار بر روسیه، آن را به سمت میز مذاکرات صلح نیز سوق داده است، رویکردی که دقیقا برعکس رویه روسای جمهور سابق آمریکا، در قبال روسیه است.
باراک اوباما و جو بایدن هردو تلاش کردند که با ارائه امتیازات اولیه، تعاملات با پوتین را تسهیل کنند. بایدن پروژه نورد استریم 2 را تأیید کرد و در سال 2021 کمک‌های خود به اوکراین را متوقف نمود. اوباما نیز برنامه‌های دفاع موشکی در لهستان و جمهوری چک را لغو کرد و از طرفی در جنگ گرجستان، هیچ اقدامی برای پاسخگویی روسیه در قبال اقدامات خود نکرد. او همچنین از عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی، حمایت نمود.
رویکرد واقع‌گرایانه‌تر ترامپ، به نتیجه رسیدن نشست آلاسکا را در مقایسه با ملاقات بایدن با پوتین در ژنو در 2021، و ملاقات اوباما با پوتین در ملک شخصی او در خارج از مسکو در 2009، بسیار محتمل‌تر کرده است.
بازنگری کارت‌های بازی
به‌علاوه، دیپلماسی ترامپ تمامی طرف‌های درگیر در باتلاق اوکراین را وادار کرده است تا کارت‌های خود را دوباره بررسی کرده و مواضع پیشین خود را بازنگری کنند. فشار زمانی ترامپ، پوتین را از روش معمول سنگ‌اندازی خود خارج کرده و او را مجبور ساخته تا یا ایالات متحده را نادیده بگیرد و با پیامدهایش روبه‌رو شود، یا وارد تعامل شود و خطر نقض ضرب‌المثل قدیمی «کسی که اول در مذاکرات صحبت می‌کند، می‌بازد» را بپذیرد.
رویکرد قاطع‌تر ترامپ در قبال اوکراین، این کشور را از حالت ترجیحی خود مبنی بر امتناع از گفتگو و اتکا به خط نامحدود تأمین از غرب خارج کرد و رهبران آن را وادار نمود تا به طور جدی درباره آنچه حاضرند از سر ضرورت فدا کنند، بیاندیشند. خواسته‌های سختگیرانه ترامپ از اروپا نیز رهبران ناتو را از گوشه امن خود خارج کرده و رویه انتظار حمایت از جانب آمریکا را درهم شکسته است.
چشم‌انداز آینده منازعه اوکراین
تمام این اقدامات ممکن است به نتایج فوری برای اوکراین منجر نشوند. آنچه که بیشتر محتمل است، پیشروی حملات پوتین تا فصل پاییز است، چرا که بیشتر پیشروی‌های موفق روسیه در سال گذشته بین اوایل ماه مه و اوایل اکتبر رخ داده است. برای مقایسه برابر، نمونه تاریخی جنگ کره است که مذاکرات آن برای دو سال به طول کشید و حتی پس از آن هم یک توافق سیاسی کامل حاصل نشد.
تجربه این جنگ نشان می‌دهد که توافق نهایی در اوکراین، احتمالاً به شکل یک توافق واقعی‌تر و طولانی‌تر خواهد بود، نه فقط یک توقف کوتاه‌مدت در درگیری ها. چنین توافقی احتمالا شامل این موارد است: تبادل زندانیان، ایجاد مسیرهای انسانی برای کمک رسانی یا خروج نظامیان و تقسیم عملیاتی مناطق تحت کنترل بین طرفین. البته به احتمال زیاد دو طرف در قبول این موارد به اختلاف‌هایی جزیی برخواهند خورد.
صرف نظر از نتیجه، روش ترامپ نسبت به رویکرد قبلی آمریکا، خود پیشرفتی مهم است. رویکردی که تمام امنیت ملی را به یک هدف در حال فروپاشی گره زده بود و امید داشت تا بدون برنامه مشخص یا تغییر دیپلماسی، وضعیت توانمندی‌های متحدان و نیروهای نظامی بهتر شود. دونالد ترامپ با استفاده از دیپلماسی راهبردی، نه فقط با پوتین، بلکه با دیگر بازیگران عرصه جهانی نیز روابط را به نحوی پیش خواهد برد که درنهایت به نفع آمریکا خواهد بود، حتی اگر به توافقات صلح‌آمیز منجر نشود.
دیپلماسی به معنای تسلیم نیست
این مسائل فقط به اوکراین محدود نمی‌شوند. دیپلماسی به معنای تسلیم شدن نیست و گفتگو نیز به معنای امتیاز دادن به طرف مقابل نیست. هدف اصلی دیپلماسی در سیاست، تغییر شخصیت یا نگرش درونی دشمن نیست، بلکه تغییر انگیزه‌های او، به نحوی است که کاری را که شما خواهان آن هستید، به خاطر منافع خودش انجام دهد. رویکردی که ترامپ در تلاش است تا در قبال پوتین به کار گیرد و احتمال موفقیت بالایی هم دارد، همین است.
همچنین بخوانید- پوتین چگونه مقابل ترامپ موفق ظاهر شد؟ | زمان به سود روسیه است | اروپا بر سر دو راهی قرار گرفت
- پیام استقبال متفاوت ترامپ از پوتین و زلنسکی | توافق بر سر اوکراین نزدیک است؟ | دیدار بعدی؛ شاید در مسکو
- دیپلماسیِ بدون چارچوب ترامپ | تضمینی برای موفقیت میانجی‌گری آمریکا در جنگ اوکراین نیست
- عکسی جنجالی از پوتین / افشای آثار تزریق وریدی بر دستان رئیس‌جمهور روسیه
