کاهش چک‌های برگشتی با اجرای قانون جدید
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، چک‌ها احیا می‌شوند و شاخص اعتماد بازار تقویت می‌شود و انتظار می‌رود در 2سال آینده حتی از تعداد افرادی که به‌دلیل صدور چک بلامحل درگیر پرونده‌های قضایی و حتی زندان شده‌اند، به‌صورت محسوس کاسته شود. افزون بر اینکه دیگر قرار نیست به افراد دارای چک بلامحل، دسته چک جدید داده شود. حتی آنها از دریافت برخی خدمات بانکی و مالی در آینده نزدیک محروم می‌شوند.
اجرای دقیق قانون جدید چک بد‌حساب‌ها را به دردسر انداخته اما امید و اعتماد به معاملات بین مردم با صدور دسته‌چک را احیا کرده است. نتیجه صید چک‌های بدون وجه به‌تدریج نمایان می‌شود. دیگر کسی نمی‌تواند چک حامل و بدون پشتوانه صادر کند و آن را به دیگری بدهد. سخنگوی اجرای قانون چک در بانک مرکزی تغییرات در وضعیت چک‌های صادرشده و پاس شده را امیدوار‌کننده و قابل توجه خوانده که نشان می‌دهد راه برای پاسکاری گیرندگان چک و ضربه زدن به شاخص اعتماد بازار در حال بسته شدن است. هر روز حدود 110هزار فقره چک در سامانه صیاد ثبت می‌شود و در 7ماه نخست امسال بالغ بر 2میلیون و 500هزار فقره دسته چک معادل 100میلیون فقره برگ چک توسطه بانک‌ها توزیع شده که 23درصد آنها به جریان افتاده است.
براساس آخرین آمارهای بانک مرکزی در شهریور امسال در کل ایران 709هزار فقره چک به ارزش بیش از 31هزار و 400میلیارد تومان چک برگشت خورده که نسبت به مردادماه از حیث تعداد 4.4درصد کاهش و از نظر مبلغ 5درصد افزایش یافته است. به این ترتیب از کل تعداد و مبلغ چک‌های رد و بدل شده بین بانک‌ها در شهریور امسال به‌ترتیب 9.7درصد و 12.6درصد از کل چک‌ها برگشت خورده است.
بیشترین نسبت تعداد چک‌های برگشت خورده در شهریورماه به‌ترتیب در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد14.9درصد، خراسان شمالی 13.7درصد و کردستان 13.5درصد ثبت شده و در مقابل کمترین تعداد چک‌های پاس نشده در شبکه بانکی به استان‌های گیلان 7.1درصد، خوزستان، 8.3درصد و البرز 8.6درصد اختصاص داشته است. کاهش تعداد چک‌های برگشتی در شرایطی رخ داده که در آخرین‌ماه تابستان امسال در کل کشور بیش از 7.3میلیون فقره چک به ارزش حدود 250هزار میلیارد تومان رد و بدل شده که از نظر تعداد 5.5درصد و از نظر مبلغ 23.5درصد نسبت به مردادماه رشد کرده است. همچنین بیش از 48درصد کل تعداد چک‌های رد و بدل شده در شهریورماه به 3استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی اختصاص داشته است.
چک ثبت نشده نگیرید
سخنگوی اجرای قانون جدید چک دیروز به مردم هشدار داد که از دریافت چک‌هایی که اطلاعات آن در سامانه صیاد ثبت نشده، خودداری کنند. به‌گفته نادعلی‌زاده در غیراین صورت بانک به موجب اصلاحیه اخیر قانون صدور چک نمی‌تواند در زمان نقد کردن چک، وجهی را به فرد پرداخت کند.
او با اشاره به الزام بانک‌ها به نقل و انتقال سیستمی چک‌ها براساس قانون سال97 مجلس افزود: زمانی که چک بین شخص صادرکننده و گیرنده چک تبادل می‌شود، حتما باید ثبت الکترونیکی آن نیز در سامانه صیاد اتفاق افتد و این طرح از ابتدای فروردین سال1400 با توزیع دسته چک‌های جدید به رنگ بنفش صیادی کلید خورده است. سخنگوی اجرای قانون جدید چک خاطرنشان کرد: صادرکننده زمانی که چک جدید صیادی بنفش رنگ را صادر می‌کند ابتدا باید مشخصات چک شامل تاریخ، مبلغ و نام گیرنده چک را روی فیزیک چک درج کند و همان اطلاعاتی که روی فیزیک چک درج شده است را باید الزاما در سامانه صیاد نیز وارد کند.
نادعلی‌زاده تصریح کرد: با ثبت چک در سامانه صیاد فرایند ثبت صدور چک پایان نیافته است، بلکه گیرنده چک نیز باید از طریق همراه بانک، اینترنت بانک یا برنامک‌های موبایلی پرداخت به سامانه صیاد مراجعه کند و با به عمل آوردن استعلام‌های لازم از ثبت چک به نفع خود در سامانه صیاد اطمینان حاصل کرده و با تطبیق اطلاعات مندرج در متن چک با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد مراتب تأیید یا عدم‌تأیید خود را در سامانه اعلام کند.
مقابله با پول‌های کثیف
به‌گفته سخنگوی اجرای قانون جدید چک، تغییرات صورت‌گرفته یک راهکار مناسب برای مقابله با جعل یا کلاهبرداری و حتی مبارزه با پولشویی خواهد بود و اگر لاشه چک مفقود شود، باتوجه به ثبت سیستمی اطلاعات چک توسط صادرکننده، پیگیری روند قضایی آن ساده‌تر از گذشته خواهد بود.
تغییر محسوس در چک‌ها
معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی درخصوص آمار چک‌های صادر شده از ابتدای سال‌جاری گفت: از ابتدای سال‌جاری تا پایان مهر‌ماه بالغ بر 2.5دسته چک معادل 100میلیون فقره چک توزیع شده است. از این میزان تقریبا 23درصد یعنی حدود 23میلیون فقره چک در سامانه صیاد ثبت شده و به گردش افتاده است. به‌گفته نادعلی‌زاده، از 23میلیون فقره چکی که به گردش افتاده است، در حدود 89درصد توسط گیرندگان تأیید شده و آمارها روند صعودی دارد به‌گونه‌ای که همچنین به‌طور متوسط در هر روز حدود 110هزار فقره چک در سامانه صیاد ثبت می‌شود که آمار قابل توجه و امیدوارکننده‌ای است.
کاهش چک‌های برگشتی
وی درباره آمار چک برگشتی عنوان کرد: کاهش آمار چک برگشتی از فروردین تا پایان شهریورماه سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در خور توجه است که براساس آن نسبت مجموع چک‌های برگشتی به مجموع چک‌های مبادله‌ای 6ماهه نخست سال‌جاری حدود 9.4درصد بوده، درحالی‌که این نسبت در سال1399 حدود 11.2درصد بوده است. لذا به‌نظر می‌رسد سختگیری قانون در زمینه تخصیص دسته چک و صدور چک مؤثر بوده است.
آینده دسته چک‌های قدیمی
یکی از چالش‌های اجرای قانون، وجود دست‌چک‌های قدیمی وجایگزین کردن آن با چک‌های جدید صیادی است. به‌گفته این مقام مسئول در بانک مرکزی، دسته چک‌های قدیمی نیز باید جمع‌آوری شوند اما بانک مرکزی برنامه زمانبندی قطعی را در این خصوص اعلام نکرده و فعلا دسته چک‌های قدیمی می‌توانند در کنار دسته چک‌های جدید هم‌زیستی داشته باشند و در موعدی که به تشخیص بانک مرکزی مناسب تلقی شود و مردم در مراودات خود به مشکل برنخورند، این دسته چک‌های قدیمی نیز توسط بانک مرکزی جمع‌آوری خواهد شد.