کتیبههای گنجنامه قربانی فقر فرهنگی یا بیتدبیری مدیران؟
چند ماه پیش بود که مدیران مربوطه به توافق رسیدند که نردهکشی میتواند از آسیب به میراث 2500 ساله همدان جلوگیری کند.
به گزارش مشرق، مهرماه سالجاری فیلم بالا رفتن یک نفر از بدنه کتیبههای گنجنامه پخش شد. حال پس از گذشت چند ماه، این بار کتیبهها از گزند چهارشنبه سوری در امان نماند و بار دیگر تیتر رسانهها شد.
مهرماه نمایندگان شهرداری و میراثفرهنگی به همراه معاون امور هماهنگی اقتصادی استاندار همدان از این مکان تاریخی بازدید و اعلام کردند نردهکشی باید سمت کتیبهها انجام میشود تا از حضور افراد در این مکان جلوگیری شود.
سیدمجتبی حسینی همان زمان، پس از بازدید از کتیبههای تاریخی گنجنامه از تعیین ضربالاجل یک هفتهای به دستگاههای مربوطه خبر داد و گفت: میراث فرهنگی برای ساماندهی فضا و نردهکشی در اطراف کتیبهها یک هفته مهلت دارد.
وی با اشاره به اینکه نردهکشی باید سمت کتیبهها انجام تا از حضور افراد در این مکان جلوگیری شود، افزود: دستگاههای اجرایی مانند شهرداری، میراثفرهنگی، راه و شهرسازی و منابع طبیعی ظرف 10 روز آینده نشستی برگزار میکنند تا در رابطه با حفاظت بهتر از آثار تاریخی و تأمین منابع مالی مورد نیاز در این رابطه هماندیشی و تصمیمگیری کنند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان تصریح کرد: در راستای حفظ و ساماندهی این آثار نسبت به اخذ مجوز از اداره کل موزهها و اموال منقول تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای فروش بلیت جهت ورود به محوطه کتیبهها خواهیم داشت.
حسینی با بیان اینکه هدف از این اقدام درآمدزایی نیست بلکه به دنبال راهکار مناسبی برای ساماندهی و ارتقای سطح امنیت و حفاظت کتیبههای گنجنامه هستیم، گفت: از پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی درخواست کتبی میکنیم تا ضمن مطالعات تخصصی بر کتیبههای گنجنامه، بهترین راهکار برای حفاظت از آنها را پیشنهاد بدهد.
وی افزود: همچنین از مسکن و شهرسازی خواستهایم با نصب تورهای فلزی در بالای کتیبهها، نسبت به مهار سنگهای بالادستی اقدام کنند تا در صورت سقوط سنگها آسیبی به کتیبهها و افراد بازدیدکننده نرسد.
8 مهرماه سالجاری نیز، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان همدان از تشکیل کمیته فنی برای حفاظت و نگهداری از کتیبههای گنجنامه خبر داد.
محسن معصومعلیزاده با اعلام اینکه به زودی کمیته فنی برای حفاظت و نگهداری از کتیبههای گنجنامه تشکیل میشود، افزود: این کمیته آسیبهای احتمالی را بررسی و بر اساس آن تصمیمگیری میشود.
وی با اشاره به اینکه کتیبههای 2500 ساله گنجنامه ثبت ملی شده و تابع ضوابط میراثفرهنگی است و باید بر این اساس برای حفاظت از آنها تصمیمگیری شود، اظهار کرد: حفاظت از کتیبهها باید با حساسیت بالا انجام شود و نباید اقدامی خارج از قاعده و قانون صورت بگیرد.
مدیرکل میراثفرهنگی استان همدان با تاکید بر اینکه نحوه نگهداری از کتیبهها باید بر اساس ضوابط حفاظتی میراثفرهنگی صورت بگیرد، عنوان کرد: همچنین نحوه نگهداری نباید مورد هجمه متخصصان قرار گیرد بنابراین از حساسیت بالایی برخوردار است.
معصومعلیزاده با بیان اینکه باید بهترین راهکار برای نگهداری و حفاظت از این اثر ارزشمند در نظر گرفته شود، گفت: نمونههای مشابه کتیبههای گنجنامه در سراسر کشور وجود دارد، این اثر در طول زمان به دلیل نوع و محل قرارگیری و حتی عوامل جوی آسیب جدی ندیده و در حال حاضر نیز در معرض آسیب نیست.
وی اضافه کرد: میراثفرهنگی روی تمام آثار تاریخی حساسیت دارد و اگر روزی احساس کنیم هر یک از آنها در معرض آسیب هستند حتماً با مشورت و مدیریت، بهترین تصمیم را میگیریم.
حال این سوالها مطرح است که پس از گذشت حدود 6 ماه چه تدبیری برای جلوگیری از آسیب به میراث 2500 ساله همدان شده است؟ آیا بهتر نیست به این باور برسیم که در عصر ارتباطات گزینههایی بهتر از نردهکشی میتواند در حفظ کتیبههای گنجنامه یاریرسانمان باشد؟ تأمین پایش تصویری و حضور نیروی انسانی یا راهنمای گردشگری آنقدر کار سختی است که پس از 6 ماه هنوز محقق نشده است؟
آیا اگر نمیتوانیم راه حل حفاظت از این سنگ نوشتههای مهجور را پیدا کنیم بهتر نیست ببینیم دیگران با نمونههای مشابه چطور برخورد کرده و راهکار حفاظتیشان چیست؟ آیا مدیریت کتیبههایی که به واسطه آنها عنوان پایتخت تاریخ و تمدن را یدک میکشیم آنقدر سخت است که هرازچندگاهی تیتر شدن وندالیسم در رسانههای کشوری را به جان میخریم اما حاضریم همچنان بیبرنامه به سر ببریم؟