کدام کشورها در هدفگذاری تورمی موفق بوده‌اند؟+ جدول
اقتصادنیوز: بهره‌گیری از تجارب کشورها در رابطه با ابعاد تکنیکی اجرای هدفگذاری تورم، از مدل‌سازی و پیش‌بینی تورم گرفته تا نحوه اطلاع‌رسانی آن به عموم می‌تواند نقش موثری در پیاده‌سازی موفق در ایران داشته باشد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایبنا هدفگذاری تورم در حال حاضر یکی از رایج‌ترین چارچوب‌های سیاستی اعمال‌شده توسط بانک‌های مرکزی است و از سال 1990 که برای اولین بار نیوزیلند این رژیم سیاستی را پذیرفت تاکنون تعداد بسیار زیادی از کشورها آن را در اعمال سیاست‌های پولی خود به‌کار گرفته‌اند. در بسیاری از این کشورها پیش از هدفگذاری تورم، سیاست‌های دیگری همچون هدفگذاری کل‌های پولی، نرخ‌های بهره، نرخ ارز و غیره اعمال شده بود که اغلب نتایج مورد انتظار سیاستگذار را که همانا کنترل تورم و کمک به رشد اقتصادی بود، به همراه نداشت. مهم‌ترین مزیت هدفگذاری تورم در این است که در سیاست پولی، به نوعی قواعد با صلاحدید ترکیب می‌شود. چنین «صلاحدید مقیدی» دو عنصر کاملا متفاوت را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اول اینکه در میان‌مدت یک نرخ عددی معلوم برای تورم هدفگذاری می‌شود و سپس برای رسیدن به آن، در کوتاه‌مدت به شوک‌های اقتصادی واکنش نشان داده می‌شود که این واکنش می‌تواند بنا به صلاحدید بانک مرکزی با استفاده از هر کدام از ابزارهای تحت اختیار آن صورت پذیرد.
اغلب کشورهایی که در حال حاضر از هدفگذاری تورم به عنوان سیاست پولی غالب خود استفاده می‌کنند، در مقطعی از زمان درگیر تورم شدید بوده‌اند. از جمله این کشورها می‌توان به شیلی، برزیل و ترکیه اشاره کرد. به عنوان مثال، ترکیه به دلیل شدت تورم حاکم بر اقتصاد این کشور، در سال 2002 به صورت ضمنی و در 2006 به صراحت مجبور به اتخاذ سیاست هدفگذاری تورم شد یا برزیل پس از تحمل سال‌ها تورم بالا، با هدفگذاری تورم توانست دغدغه‌های خود در این زمینه را کاهش دهد.
سازوکار عملی هدفگذاری تورم در کشورهای مورد بررسی
جداول زیر ابعاد تکنیکی اجرای سیاست هدفگذاری تورم، از مدل‌سازی و پیش‌بینی تورم گرفته تا نحوه اطلاع‌رسانی آن به عموم مردم را در این کشورها نشان می‌دهد.
جدول 1- هدفگذاری تورم؛ ابعاد عملی و اجرایی در کشورهای منتخب
برزیل
شیلی
ترکیه
تاریخ پذیرش هدفگذاری تورم
1999
1999
2006
مقام تعیین‌کننده هدف تورمی
شورای ملی پول که متشکل است از وزیر دارایی، رئیس بانک مرکزی برزیل و وزیر برنامه‌ریزی، بودجه و مدیریت
بانک مرکزی شیلی
کمیته سیاست پولی همراه با دولت هدف تورمی را تعیین می‌کنند.
شاخص هدف‌گذاری‌شده (پایه یا هسته)
شاخص تورم پایه مصرف‌کننده
شاخص تورم پایه سالیانه مصرف‌کننده
شاخص سالانه قیمت مصرف‌کننده
افق هدفگذاری
سالانه
دو سالانه
چندساله (سه‌ساله)
ابزار غالب برای دستیابی به هدف تعیین‌شده
نرخ بهره شبانه
نرخ بهره سیاست پولی و نرخ بهره شبانه بین بانکی
نرخ هفتگی مزایده ریپو، کریدور نرخ بهره و نسبت ذخایر قانونی
جدول 2- ویژگی‌های فرایند مدل‌سازی و پیش‌بینی در کشورهای منتخب
برزیل
شیلی
ترکیه
انوع مدل‌های مورد استفاده از سوی بانک مرکزی
مدل‌های VAR، VAR بیزین، VECM، FAVAR، مدل‌های کلان کوچک و متوسط و یک مدل DSGE
مدل‌های کلان اقتصادی فصلی، سری‌های زمانی و DSGE
مدل پیش‌بینی فصلی، یک مدل DSGE در حال گسترش است.
پیش‌بینی‌های منتشرشده
گزارش‌های فصلی پیش‌بینی تورم و تولید ناخالص ملی
پیش‌بینی تولید ناخالص داخلی و شاخص قیمت مصرف‌کننده با برخی تأخیرها
پیش‌بینی تورم هسته‌ای و پایه، به اضافه شکاف تولید
جدول 3- ویژگی‌های سازوکارهای پاسخ‌گویی و مسئولیت‌پذیری در کشورهای منتخب
برزیل
شیلی
ترکیه
نامه سرگشاده
در صورتی که هدف تعیین‌شده برای تورم برآورده نشود، رئیس بانک مرکزی باید طی نامه‌ای سرگشاده به وزیر دارایی دلایل عدم تحقق آن را توضیح داده و اقدامات لازم برای دستیابی به هدف تورمی تعیین‌شده، تبیین و افق زمانی مورد انتظار برای تحقق آن تعیین شود.
وجود ندارد.
در صورتی که هدف تعیین‌شده برای تورم برآورده نشود، رئیس بانک مرکزی باید در پایان سال طی نامه‌ای سرگشاده به دولت، دلایل عدم تحقق آن را توضیح دهد. طی سال، چنین توضیحاتی در گزارش تورم ارائه می‌شود.
گزارش به مجلس
شش بار در سال
چهار بار در سال
دو بار در سال
جدول 4- ویژگی‌های خبررسانی در مورد تصمیمات در کشورهای منتخب
برزیل
شیلی
ترکیه
اعلام فوری تصمیم سیاستی
اطلاع‌رسانی فوری وجود دارد.
اطلاع‌رسانی فوری از طریق نشریات انجام می‌شود.
اطلاع‌رسانی فوری از طریق نشریات انجام می‌شود.
گزارش مطبوعاتی
گزارش‌های مطبوعاتی تنها پس از انتشار گزارش تورم انجام می‌شود.
گزارش‌های مطبوعاتی وجود دارد.
گزارش‌های مطبوعاتی وجود دارد.
انتشار صورتجلسات
هشت روز بعد از هر نشست
دو هفته بعد از نشست‌ها
خلاصه‌ای از نشست در مدت پنج روز کاری منتشر می‌شود.
گزارش تورم (یا گزارش سیاست پولی) و تواتر آن
چهار بار در سال
چهار بار در سال
چهار بار در سال
این کشورها با استفاده از سازوکار عملی فوق توانسته‌اند تا حد زیادی بر نوسانات تورم غلبه کرده و اقتصاد خود را از مضرات چنین نوساناتی مصون نگه دارند. بررسی تجربه کشورهای موفق در زمینه هدفگذاری تورم در هر یک از حوزه‌های اجرایی، پاسخ‌گویی، شفافیت و اطلاع‌رسانی می‌تواند حاوی درس‌های مهمی برای سیاستگذاری پولی در ایران باشد و سیاستگذار را در این مسیر سخت یاری رساند.
این مطلب برایم مفید است بلی 0 نفر این پست را پسندیده اند