کرونا نتوانست مصرف فرهنگی را کاهش دهد / گزارشی از خسارت‌های فرهنگی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: سرانه مصرف فرهنگی و هنری کشور در ایام شیوع کرونا کاهش نیافت بلکه شیوع کرونا ما را متوجه فضاهای جدید هم کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: سرانه مصرف فرهنگی و هنری کشور در ایام شیوع کرونا کاهش نیافت بلکه شیوع کرونا ما را متوجه فضاهای جدید هم کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شب گذشته (پنجشنبه 28 فرودین‌ماه» با حضور در برنامه شهرفرنگ شبکه خبر درباره اقامات این وزارتخانه در حمایت از هنرمندان در ایام کرونا به اظهار نظر پرداخت.
بر اساس گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سیدعباس صالحی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه در روزهای اخیر شماری از هنرمندان نامه‌ای با موضوع کمک به اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه در روزهای مبتلا به کرونا در حوزه‌های بیمه تأمین اجتماعی، تأمین نیازهای معیشتی و... خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کرده‌اند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه اقدام‌هایی در این زمینه انجام داده است، گفت: در روزهای شیوع ویروس کرونا حوزه فرهنگ، هنر و رسانه یکی از بخش‌هایی از کشور بود که تحت تأثیر این ویروس قرار گرفت.
وی در عین حال تصریح کرد: بخشی از فعالیت‌های این اصحاب با اجتماعات همراه بود و قبل از اعلام تعطیلی برخی از این اصحاب خودشان اقدام به تعطیلی فعالیت‌هایشان کردند و تا این لحظه حدود دو ماه است که این فعالیت‌ها تعطیل شده است. برخی از کسب و کارهای این حوزه نیز با فاصله دیگری رو به تعطیلی رفته که از آن جمله سالن‌های سینمایی، تئاتر، موسیقی، نمایشگاه‌های فرهنگی و... است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با تاکید بر اینکه هر چند اقتصاد فرهنگ و هنر کوچک است اما برای اهالی این حوزه موضوعی اساسی است، گفت: به عنوان مثال در سال 98 بیش از 57 میلیارد فروش سینما داشته‌ایم و در کل فروردین و اسفند همین سال 67 میلیارد تومان فروش داشته‌ایم و کرونا در همه بخش‌های فرهنگ، هنر و رسانه تأثیرات خود را داشته و خسارت‌های ناشی از آن سهمگین بوده است.
وی با اشاره به بخش‌های مختلف حوزه فرهنگ، هنر و رسانه متأثر از تعطیلی مراکز فرهنگی هنری بر اثر شیوع ویروس کرونا ادامه داد: در بخش موسیقی 4 هزار گروه موسیقی، 80 سالن تئاتر در تهران، 250 تا 300 گالری نمایش هنرهای تجسمی، خانه‌های مد و لباس، 26 هزار آموزشگاه هنری و... در کشور داریم که به دلیل تعطیلی خسارت‌های زیادی به آنها وارد شده است.
صالحی همچنین درباره میزان خسارت‌های وارده به حوزه فرهنگ، هنر و رسانه گفت: تا تاریخ 24 فروردین 976 میلیارد تومان به حوزه فرهنگ و هنر کشور خسارت وارد شده است. 7 هزار و 200 مطبوعات مکتوب داریم که بر اساس دقت‌های صورت گرفته 2500 تا 3000 تا از مطبوعات در کشور خسارت دیده‌اند و حدود 1800 باقیمانده فصل‌نامه هستند.
وی با تاکید بر اینکه همه با شرایط دولت و حاکمیت آشنا هستیم، افزود: این برآورد خسارت تا تاریخ 24 فروردین بوده است.
صالحی در پاسخ به این پرسش که در فضای مجازی اعلام کرده‌اید که اهالی فرهنگ، هنر و رسانه منتظر خبرهای خوب باشند، منظور چه خبرهایی بوده، گفت: دو مرحله اقدامات برای خسارت‌های ناشی از شیوع کرونا در این حوزه داشته‌ایم. در مرحله اول 10 رسته آسیب‌پذیر فرهنگ، هنر و رسانه و موارد مرتبط با تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بررسی قرار گرفتند. مرحله دوم هم بعد از برآورد نامه ارسالی به آقایان جهانگیری و نهاوندیان بود. در حال حاضر نیز این نامه در مرحله دستورالعمل است و آقای نهاوندیان و نوبخت نیز نگاه مساعدی نسبت به حوزه‌های مختلف فرهنگ، هنر و رسانه دارند و نگاه کمیسیون اقتصادی هم به این موضوع مثبت است زیرا اهالی فرهنگ، هنر و رسانه توقع زیادی ندارند و باید تلاش کنیم حداقل توقع آنها را برآورده کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره این پرسش که منظور از تأمین نیازهای معیشتی برای اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه در این نامه چیست، خاطرنشان کرد: حوزه بیکاری این اهالی دو شاخه است. یک شاخه درد قدیمی است که دارای شغل‌های ثابت و مستمر نیستند و به صورت فصلی کار می‌کنند و شاخه دوم درد کرونا است که بر مشکل قدیمی اهالی فرهنگ، هنر و رسانه افزوده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: به طور مثال برخی از مشاغل این حوزه از جمله موسیقی و تائتر در روزهای نوروز هم کار داشته‌اند که در این شرایط همان را هم از دست داده‌اند و سالن‌ها تعطیل هستند. در بخشی از این نامه به کمیته اقتصادی ستاد ملی مبارزه با کرونا با این نگاه تاکید داشته‌ایم که علاوه بر کمک و حمایت از بنگاه‌ها و صنوف فرهنگی و هنری به خود اشخاص فعال در این حوزه به عنوان شخص حقیقی نیز به صورت مستقیم توجه شود.
وی در عین حال تصریح کرد: درآمد کارمندان متوسط رو به پایین است و درآمد اصحاب فرهنگ و هنر در سال 97 از یک و نیم تا دو میلیون بوده و این در حالی که کشور ایران که به عنوان کشور فرهنگ و تمدن معروف است، وجود چنین شرایطی برای اهالی فرهنگ و هنر در آن زیبنده نیست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره مهلت پرداخت حق بیمه سه ماهه نخست سال 99 و اعتبار دفترچه‌های تأمین درمانی اهالی فرهنگ و هنر و رسانه و چگونگی پرداخت حق بیمه از سوی این وزارتخانه گفت: این مدت تمدید شده و این فرصت را نیز به ما می‌دهد که برای بیمه شده‌های این حوزه در صندوق هنر پشتوانه ایجاد کنیم و تلاش می‌کنیم حق بیمه سه ماهه آنها تا خرداد را پرداخت کنیم تا بخشی از مشکلات آنها را رفع کنیم.
وی درباره اینکه آیا می‌شود هنرمندان مشمول بیمه بیکاری باشند، ابراز داشت: در حال حاضر در کمیسیون فرهنگی دولت این طرح در حال بررسی است و قرار شد کارگروه کوچکی برای پیگیری آن تشکیل تا برای بررسی به صحن دولت ارسال شود. البته این کار دارای مشکلاتی است زیرا قانون بیکاری یکسری محدودیت‌ها را هم ایجاد می‌کند ولی امیدواریم بتوانیم با توجه به منابع مالی کشور این موضوع را محقق کنیم.
صالحی در پاسخ به این پرسش که پیشنهادهایی مبنی برتعطیلی جشنواره‌های فرهنگی و هنری وجود دارد تا بر این اساس بودجه آنها به هنرمندان اختصاص یابد، آیا از نظر شما پیشنهاد مناسبی است یا خیر، ادامه داد: در نگاه کوتاه مدت این اقدام خوب است اما در نگاه دیگر باید تلاش کنیم برداشت‌های وسیع‌تری برای کسب و کارهای فرهنگی و هنری داشته باشیم. اینکه آیا می‌توانیم نمایشگاه‌های کتاب و قرآن را به صورت مجازی برگزار کنیم و کسب و کارهای آنها از این طریق بروز و ظهور یابد. ممکن است در کوتاه مدت آثاری داشته باشد اما جریان کتاب خواندن و توسعه نشر و... را از دست می‌دهیم. بنابراین باید به گونه‌ای رفتار کنیم که در مقابل برنامه‌های تعطیل شده به اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه هم کمک کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این پرسش که در ایام شیوع کرونا از اقدامات صورت گرفته راضی هستید، گفت: در این ایام اتفاقاتی صورت گرفته و اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه در این مدت پا به پای ملت به خوبی مسئولیت اجتماعی خود را انجام دادند.
کرونا نقشی در کاهش سرانه مصرف فرهنگی نداشت
وی در عین حال تصریح کرد: یکی از دغدغه‌های این ایام این بود که مصرف فرهنگی کشور کاهش نیابد و تعطیلی مراکز فرهنگی و هنری منجر به کاهش سرانه مصرف فرهنگی نشود. اما اتفاقاتی که در حوزه فرهنگ و هنر در این ایام مشاهده می‌کنیم متوجه می‌شویم که اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفت. از جمله اینکه در یک ماه اخیر 240 میلیون تومان ارسال مجموعه پستی کتاب داشته‌ایم. این بدان معناست که در یک ماه 4 برابر در 8 ماه این پست صورت گرفته است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: در حوزه پلتفرم‌ها هم 236 هزار نسخه کتاب به فروش رسیده است. پویش "هر کتاب یک کتابخوان" و "هر خانه یک کتاب"، پخش آنلاین تئاتر که در حوزه خود اتفاق تازه‌ای بود، اجرای کنسرت‌ها در فضای مجازی، پویش مشاهنر که 500 نفر از بزرگان هنر در آن حضور داشتند و عرضه روزانه یک محتوای جدید در شبکه نمایش خانگی و اقدامات بسیار دیگری در حوزه‌های دینی و قرآنی که از سوی معاونت قرآن و عترت این وزارتخانه و نهادها و مؤسسات مرتبط صورت می‌گیرد.
هنرمندان در روزهای شیوع کرونا به خانه‌های مردم آمدند
صالحی ادامه داد: فعالیت اصحاب فرهنگ و هنر در حوزه سلامت هم یکی دیگر از اقدامات قابل توجه در این زمینه است. بیش از هزار هنرمند در پویش‌های مختلف رسانه ملی و فضای مجازی مردم را به آموزش‌های سلامت آشنا می‌کردند و یا نامه هنرمندان با هدف نه به تحریم علیه ایران به هنرمندان مستقل جهان که بازخوردهای خوبی هم داشت از دیگر این اقدامات است که قابل تقدیر است.
وی تاکید کرد: با این اقدامات هنرمندان به خانه‌های مردم آمده‌اند و مردم هم خودشان فضای وسیعی را در این زمینه به وجود آورده‌اند و هم در فضای مجازی کتاب‌های خوانده شده و فیلم‌هایی را که دیده‌اند به یکدیگر معرفی کرده‌اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: با این اقدامات کمک شد نه تنها سرانه مصرف فرهنگی و هنری کاهش نیابد بلکه شیوع کرونا ما را متوجه فضاهای جدید هم کرد.
هنرمندان و رسانه‌ها مسئولیت اجتماعی خود در مقابله با کرونا را به خوبی انجام دادند
صالحی ادامه داد: در جریان خدمت به سلامت جامعه در این ایام کادر درمانی کشور جبهه مقدم است اما جامعه ایران به ویژه اهالی فرهنگ، هنر و رسانه نیز به کمک این مشکل آمدند. کمیته اطلاع‌رسانی ستاد ملی مبارزه با کرونا بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که تاکنون 11 جلسه ستاد خبری داشته‌ایم و در اینجا از تمامی اهالی رسانه تشکر ویژه می‌کنم و اگر شرایط اجتماعی کشور در این ایام با آرامش حرکت می‌کند جریان اطلاع‌رسانی رسانه‌ها در آن نقش ویژه‌ای دارد و هم صدا و سیما، خبرگزاری‌ها و هم رسانه‌های مکتوب پا به پای ما آمدند و در طرح‌های مختلف از جمله "در خانه بمانیم" و "سفر نرویم" و... ما را همراهی کردند به طوری که 60 تا 70 درصد سفرها کاهش یافت.
وی در عین حال تصریح کرد: رسانه‌ها به خوبی مسئولیت اجتماعی خود را در این ایام انجام دادند. شیوع کرونا یک موضوع جناحی و... نیست بلکه یه مشکل ملی است و آینده کشور به آن وصل است و جریان رسانه‌ای با این نگاه منافع ملی را حس کرد که باید کرونا را در کنار یکدیگر از بین ببریم.
کرونا نسل دیجیتال را سرعت داد
صالحی درباره نقش کرونا در معرفی نقش فضاهای جدید برای ادامه فعالیت‌های فرهنگی و هنری به ویژه نقش فضای مجازی، گفت: اینکه چگونه بتوانیم تهدید را به فرصت تبدیل کنیم را باید مورد توجه قرار بدهیم. در این ایام اتفاقاتی افتاد که قبلا فکر می‌کردیم ممکن نیست. مثلا اجرای صحنه‌ای کنسرت‌ها در فضای مجازی یا پویش کتاب و کتاب‌های الکترونیک که نشان داد ناشران سنتی می‌توانند در فضای مجازی فعال‌تر شوند. دانش آموز اول ابتدایی امروز درس خود را از طریق فضای مجازی پیگیری می‌کند. در واقع کرونا نسل دیجیتال را سرعت داد.
وی در عین حال تصریح کرد: با این فضا اهالی فرهنگ، هنر و رسانه به جای اینکه فکر کنند به اندازه یک سالن مخاطب دارند می‌توانند به این فکر کنند که از طریق فضای مجازی 80 میلیون نفر مخاطب دارند و در عرصه بین‌المللی نیز این تعداد به میلیاردها مخاطب خواهد رسید.
کمک اهالی فرهنگ، هنر و رسانه برای ایجاد نشاط اجتماعی در دوران پسا کرونا
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: کرونا یک اتفاق تلخ بود و پیامدهای سخت اقتصادی و جانی به همراه داشت و شاهد قرنطینه و افسردگی و سوگ‌های خاموش آن بوده‌ایم و باید به این فکر کنیم که چگونه می‌توان از طریق اهالی فرهنگ، هنر و رسانه به ایجاد نشاط اجتماعی در دوران پسا کرونا کمک کنیم و از فرصت‌های ایجاد شده برای مقابله با کرونا بهره ببریم.
ادغام مؤسسه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نگاه کاهش هزینه‌ها
وی درباره درباره ادغام مؤسسه‌های خانه کتاب، بنیاد ادبیات داستانی و نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، گفت: با این اقدام قصد داریم هزینه‌های بالاسری مؤسسات فرهنگی را پایین بیاوریم. منظور از کاهش هزینه‌های بالاسری تعدیل نیرو نیست بلکه ساختمان‌ها را نیز در برمی‌گیرد. در این زمینه به نتایج خوبی رسیده‌ایم و مسائل معیشتی کارمندان این موسسه‌ها هم برای ما جدی است و یک اصل به شمار می‌آید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره این پرسش که آیا کمک‌هایی که دریافت می‌شود شامل همه هنرمندان است و با توجه به نامه برخی سینماگران مبنی بر اینکه هدیه نوروزی به همه آنها تعلق نمی‌گیرد، گفت: همه خسارت‌ها در این زمینه را ارزیابی کرده‌ایم و هرمقدار خسارت که به دست ما برسد قرا ر است با یک مجموعه ناظر ترکیبی از وزارتخانه و صنوف مرتبط اقدامات بعدی صورت بگیرد.