کرونا و انتخابات؛ تهدید یا فرصت؟! / فعالان دانشجویی از تجربه یکساله خود در دوران کرونا میگویند
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ابوالفضل لطفی؛ هیچ کس فکرش را نمیکرد که شاید آن تعطیلی مقطعی دانشگاهها در اسفندماه سال 1398 به نحوی ادامه پیدا کند که دانشجویان دیگر تا به الان دیگر طعم حضور در دانشگاه و فعالیتهای مختلف در آن را نچشند. یکی از بخشها که شاید از جهتی از این تعطیلیها متضرر شد و از سمت دیگر موجب رشد و بازشدن فضاهای جدیدی به آن شد، تشکلهای دانشجویی بودند. نمیتوان...
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ابوالفضل لطفی؛ هیچ کس فکرش را نمیکرد که شاید آن تعطیلی مقطعی دانشگاهها در اسفندماه سال 1398 به نحوی ادامه پیدا کند که دانشجویان دیگر تا به الان دیگر طعم حضور در دانشگاه و فعالیتهای مختلف در آن را نچشند. یکی از بخشها که شاید از جهتی از این تعطیلیها متضرر شد و از سمت دیگر موجب رشد و بازشدن فضاهای جدیدی به آن شد، تشکلهای دانشجویی بودند. نمیتوان منکر این شد که فضای دانشگاهها علاوه بر آن فضای علمی و تحصیلی، به همین فعالیت دانشجویان و بخشهای مختلف دانشجویی در آن زنده بود که یکی از مهمترین این بخشها، فعالیتهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... تشکلها و فعالین دانشجویی در آن بود. حال با تعطیلی دانشگاه و نبود آن فضای حضور در کف دانشگاه، ارتباطات گسترده دانشجویان با یکدیگر، برگزاری برنامهها و فعالیتهای مختلف و بحث و گفتگوهای دانشجویی، به نوعی این تشکلها را به تغییر برخی بسترها و جنس برخی کنشها واداشت که نقطه نظرات متفاوتی نسبت به آنان وجود دارد. از فعالیتهای میدانی بیرون از دانشگاه گرفته تا برگزاری همایشهای مختلف تا فعالیت ویژه تشکلهای دانشجویی در فضای مجازی. حال به سراغ فعالان دانشجویی در تشکلهای مختلف دانشجویی رفتیم و از تجربه یکساله آنان در زمینه فعالیت در دوران کرونا و همین طور نوع کنش آنها در انتخابات پیش رو پرسیدیم. در مورد این مسئله به گفتگو با زینب سادات قریشی محمدی، دبیر سیاسی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، سعید نعیمی، مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه شریف، امیر محمد زارعی، دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، طیبه احمدی، مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرار، مبین لطفیزاده، مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر، علی بزرگخو، دبیر سیاسی اتحادیه دفتر تحکیم وحدت و سیدمحمدمهدی آقامیری، مسئول کارگروه انتخابات بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی، پرداختیم. کاهش شدید جذب دانشجویان جدید به تشکلهای دانشجویی زینب سادات قریشی محمدی، دبیر سیاسی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، با اشاره به تعطیلی یکساله دانشگاهها و مزایا و معایب مجازی شدن برخی فعالیتها، گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و به تبع تعطیلی دانشگاهها، بسیاری از فعالیتهای دانشجویی بخصوص تشکلهای دانشجویی که نسبت به سایر قشر دانشجو فعالیت گستردهتری داشتند، کاهش بسیار محسوسی پیدا کرده است. علاوه بر این محدود شدن فعالیتهای دانشجویی صرفا در فضای مجازی نوعی رخوت به وجود آورده که باعث شده اشتیاق سابق نسبت به این گونه فعالیتها در دانشجوها بسیار کاهش پیدا کند. به عنوان مثال عضو پذیری هر ساله تشکلها نسبت به زمان حضوری بودن دانشگاهها با دشواری روبرو شده و به تبع شاهد کاهش تعداد اعضا بودهایم. نکته مهم اینکه دانشگاه نیز همکاری لازم را با تشکلها جهت انجام فعالیتهای نداشته و این امر نیز در دشواری روند عضو پذیری و عدم پویایی لازم در فعالیت تشکلها تاثیرگذار بوده است. دبیر سیاسی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، در ادامه افزود: محدودیتهای ناشی از این بیماری سبب شد همه و یا بخش کثیری از فعالیتهای تشکلی وارد فضای مجازی شده و صورت جدیدی پیدا کند. ولی این نکته را نیز نمیتوان نادیده گرفت که این عدم حضور حقیقی تبعات منفی هم برای ما به همراه داشت که از جمله آنها میتوان به کاهش مطالبات دانشجویی به دلیل عدم رویارویی مستقیم با مطالبه شونده به دلیل وعدههای بعضا بی تحقق و بدون پشتوانه کافی اشاره کرد. در فضایی که بنده مستقیما با آن فضا در ارتباط بودم، فضای مجازی به صورت بسیار خوبی مورد استفاده و بهرهگیری قرار گرفت و ما شاهد ایده پردازیهای بسیار خوبی در این زمینه بودیم، که از جمله آنها میتوان به فعالیتها و کنشگریهای هفتگی جبهه توییتری دفتر تحکیم وحدت از نمونههای خوب این امر بود، اشاره کرد. به نظر بنده تهدیدهای ناشی از محدودیتهای حال حاضر را با برنامهریزی دقیق میتوان به یک فرصت بسیار عالی تبدیل کرد.
فرصت استفاده از فضای گفتگوی پلتفرمهای مجازی زینب سادات قریشی محمدی، در پایان با توجه به انتخابات پیش رو و نوع فعالیتهای دانشجویان، افزود: در رابطه با بحث انتخابات و به تبع کنشگری تشکلها در این زمینه به هیچ وجه بحث سادهای نیست که بتوان با شکل دهی به تعدادی فعالیت، آن هم صرفا در فضای مجازی به آن صورت عملی بخشید و به سمت مسیر مورد نظر هدایت کرد. لازم است که در کنار فعالیتهای مجازی به فعالیتهای حضوری در این امر بپردازیم که این نیز با رعایت پروتکلها و محدود کردن تعداد حضار امکانپذیر است. پس میتوان جلسات حضوری با تعداد محدودی برگزار کرد و همزمان به صورت مجازی در اختیار تعداد کثیری از افراد قرارداد و به تبع بازخورد بیشتری را نیز دریافت کرد. در رابطه با استفاده از اپها متاسفانه باید بگویم اپهای داخلی که به دلیل عدم کارایی بالای آنها کمتر مورد استقبال قرار گرفته و به تبع و به اجبار باید از اپهای خارجی استفاده کنیم؛ بنابراین به نظر بنده گفت و گوی زنده اینستاگرامی در مرتبه اول و در مرتبههای بعدی فضای صوتی کلاب هاوس و یا حتی گفتگوی صوتی گروههای تلگرامی نیز میتواند فضای مناسبی را برای مطالبهگریها در اختیار ما قرار دهد. علاوه بر این اگر بخواهیم مطالبات خود را به صورت محدود ر و غیرمستقیمتر نیز انجام دهیم و یا به اصطلاح به فضای نخبگانیتر جامعه محدود کنیم فضای توییتر نیز بستر مناسبی را جهت این امر در اختیار ما قرار میدهد. جهش از فضای درون دانشگاه به بیرون دانشگاه سعید نعیمی، مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه شریف، با ذکر مقایسه فعالیت قبل و بعد از دوران کرونا گفت: مخاطبان ما در فضای تشکلهای دانشجویی به دو دسته مخاطبان درونی و بیرونی تقسیم میشوند که زمانی که دانشگاهها باز بود، مخاطبان درونی ما، فعالیتهای ما را میدیدند و در اتمسفر دانشگاه این اثرگذاری وجود داشت و از طرف دیگر دسترسی به فضای بیرون دانشگاه محدودتر بود. ولی در فضای کرونا و فعالیت در بستر فضای مجازی، به خاطر اینکه ما به سمت کارهای رسانهای رفتهایم، این دسترسی به بیرون و ارتباط بیشتر با مردم و حضور میدانی را افزایش داده ایم، اما آن ارتباط با دانشجویان و اثرگذاری بر فضای کلی دانشگاه را از دست دادهایم. با تعطیل شدن دانشگاهها ما یک جهشی از فضای دانشگاه به فضای بیرون داشتهایم و به نظرم این مسئله باید اتفاق میافتاد.
نعیمی با تأکید بر برخی قابلیتهای جدید فعالیت، افزود: قالبها و بسترهایی که قبل از این دوران کرونا وجود داشت، به نوعی برای مخاطبان ما تکراری و ملالآور شده بود و باید آنها تغییر و ارتقا مییافت. البته باید گفت که در حال حاضر به خاطر نبودن آن شور و هیجان دوران دانشگاه در زمان برنامههای مختلف و صرف مجازی بودن فعالیتها، کمی فضای دانشجویی را خسته کرده است و باید گفت که ما امسال با یک بحران مخاطبی روبه رو بودهایم. اما مزیت دیگری که وجود داشت، رفتن تشکلهای دانشجویی به سمت همکاری با هم و تعریف اقدامات مشترک بود که واقعا تأثیرات شگرفی در فضای سیاسی کشور داشت. اقداماتی مثل تجمعات دانشجویی بعد از ترور شهید فخریزاده یا در اعتراض به بیتدبیریهای دولت یا تجمعی که اخیر در مقابل سایت هستهای نطنز بود، از این دست اقدامات مشترک بودند. مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه شریف، در پایان افزود: فضای مجازی به خاطر فضای خستگی و کسالتی که همراه خود دارد، خیلی مانند فضای هیجانی و پرشور قبل نیست و نیاز به خلاقیتها و نوآوریهایی دارد که مخاطبان، این محتوا و تأثیر ما را بپذیرد. در انتخابات پیش رو نیز به خاطر نبودن آن کارهای میدانی در بیرون و درون دانشگاه، آن فضای کسل کننده باز هم خواهد بود و باید دید در آینده شرایط برای فعالیت در این فضای کرونا و انتخابات به چه شکل خواهد بود. حرکتهایی مثل گفتگو با مسئولین، رفتن بین مردم و تریبون دادن به آنها، بردن مسئولین بین مردم و... از جمله فعالیتهایی است که باید انجام داد و غرق در فضای رسانه و فضای مجازی نشویم. جایگزینی موثر فعالیتهای مجازی در برابر فعالیتهای حضوری شکل نگرفته است امیر محمد زارعی، دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، در رابطه با مسئله فعالیت تشکلهای دانشجویی در دوران انتخابات گفت: با توجه به شرایط فعلی کشور، فعالیتها باید ترکیبی از فعالیتهای حضوری و مجازی برای اثرگذاری بیشتر باشد. هم چنین برای اثر گذاری بیشتر آن از متخصصان و کارشناسان امر کمک بگیرند تا اثرگذاری هر چه بیشتری را در فضای مجازی (به عنوان یک بستر جدید برای فعالیتهای سیاسی - تشکیلاتی) تجربه نمایند. البته به نظرم ظرفیت بسیار بسیار بیشتری در حوزه کار تشکیلاتی سیاسی در فضای مجازی وجود دارد که جا دارد بیشتر به آنها پرداخته شود. در واقع هنوز جایگزینی موثر فعالیتهای مجازی در برابر فعالیتهای حضوری شکل نگرفته است که به نظر میرسد نیازمند آسیب شناسی و بررسی بیشتر اعضای محترم تشکلها میباشد. ما در اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان از ظرفیت دفاتر استفاده کردیم و به یک آسیب شناسی و بررسی در این حوزه پرداختیم و آماده انتقال تجربیات به سایر تشکلها و سازمانهای دانشجویی هستیم. از جمله مزایای کار تشکیلاتی در فضای مجازی میتوان به تقویت دستگاه تولید محتوا، افزایش مهارتهای مدیریت رسانهای، از بین بردن محدودیت مکانی و زمانی، کاهش هزینه برگزاری برنامهها اشاره کرد هر چند هنوز نتوانسته است شور و نشاط برگزاری برنامهها به شکل حضوری را ایجاد کند.
دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، با تئجه به مسئله انتخابات و لزوم فعالیت بیان کرد: با توجه به فضای انتخاباتی پیش رو لازم است که جنبش دانشجویی به بررسی معیارهای انتخاب فرد شایسته و مناسب برای تصدی کرسی ریاست جمهوری، با توجه به شرایط فعلی کشور، بپردازد. در واقع رزومه کاری و سوابق هر کاندیدا، بعد از احراز صلاحیت، باید مورد بررسی قرار گیرد و از وی در مورد برنامههای آتی و پس از انتخابات نیز سوالهایی داشته باشند. بدون شک این اقدامات سبب کاهش احتمال انتخاب اشتباه خواهد بود. یکی دیگر از مسائلی که میتواند در نقشه راه کنشگری به آن پرداخته شود، بررسی ریشهها و علل اوضاع نا به سامان امروز کشور (علی الخصوص از لحاظ اقتصادی) است و باید به طور جد توسط جریانهای دانشجویی مورد بررسی قرار گیرد تا شاهد جلوگیری از تکرار چنین وضعیتی باشیم. برای افزایش مشارکت لازم است تا اولا مسببان و علل وضع نا به سامان فعلی کشور توسط جریانهای دانشجویی، شناسایی و به مردم معرفی شوند و ثانیا با ارائه برنامههایی مصداقی راهکارهای برون رفت از اوضاع فعلی و رسیدن به آیندهای بهتر برای مردم ترسیم گردد. با عملیاتی شدن این طرحها، مردم مقصران اصلی وضع موجود را خواهند شناخت، با راهکارهای برون رفت از شرایط فعلی آشنایی خواند یافت و در نهایت سبب افزایش امید و نشاط سیاسی در جامعه شده و مشارکت حداکثری مردم را در پی خواهد داشت. فعالیتهای انتخاباتی نباید به صرف فضای مجازی محدود شود طیبه احمدی، مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا، در رابطه به فعالیتهای یکسال گذشته بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا، اظهار کرد: بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا، از ابتدای پارسال با برگزاری جلساتی به نام کافه سیاسی، موضوعات روز سیاسی را حضور مسئولان و کارشناسان مختلف بررسی میکرد و به بحث و گفتگو پیرامون مسائلی مانند عملکرد مجلس شورای اسلامی، فعالیتهای آمریکا خصوصا در رابطه با ایران مانند مکانیسم ماشه، بررسی و نقد مسئله عدالتخواهی، بررسی حاج قاسم از زاویه سیاست، عملکرد آقای احمدینژاد و... میپرداخت. برای مسئله انتخابات نیز از سال 99 پیگیریها و فعالیتهایی انجام شد که در سال 1400 به این نتیجه رسیدیم که سلسله نشستهایی به نام علاج برگزار کنیم و نشان دهیم که مسائل و مشکلات کشور علاج دارند و برای حل آنان میتوان کارهایی انجام داد که تا الان سه جلسه از آن، با موضوعات مسکن، گرانی و وضع نابسامان مرغ و همین طور ازدواج برگزار شد. مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا، با اشاره به فضای یکسال گذشته و همین طور انتخابات پیش رو گفت: به نظر بنده فضای مطالبهگری در این یکسال و چندماه دوران کرونا، به شدت رشد پیدا کرد و مسائل و مشکلات کشور توسط دانشجویان؛ به صورت دقیق احسا شد و به سراغ آنان رفتند. فضای مجازی به شدت فضای مؤثری در فضای تشکلهای دانشجویی بود و استفادههای زیادی از آن شد. تنها نقطه ضعفی که وجود داشت، این بود که دیگر دوستان به صورت حضوری نبودند و گفتگوی خاصی در فضای حقیقی شکل نمیگرفت و انگیزه کار کمی نسبت به قبل پایین میآمد. در بحث انتخابات، تشکلهای دانشجویی میبایست در فضای کف جامعه و با مردم ارتباطات و برنامههایی را داشته باشد و به صرف حضور در فضای مجازی و ترندکردن یک هشتک بسنده نکند. همچنین در فضای انتخابات میتوان با همکاری تشکلها و بسیجهای دیگر، فعالیتهایی را تعریف کرد که هم کیفیت کار افزایش یابد و هم ضریب دیده شدن آن بیشتر شود. مطالبهگریها به سمت فضای محافظهکارانه رفته است مبین لطفیزاده، مسئول واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر، با توجه به تجربه یکسال گذشته تشکلهای دانشجویی، بیان کرد: قبل از دوران کرونا، در بستر فضای فعالیتهایی که در کف دانشگاه داشتیم، خیلی ارتباط بیشتری با دانشجویان و فضای عمومی دانشگاه وجود داشت که بعد از این دوران و شیوع بیماری کرونا، این مسئله کاملا حذف شد و ارتباطات با سایر دانشجویان به حداقلیترین میزان خود رسید. اما باید گفت که بیشتر فعالیت تشکلهای دانشجویی، در بخشهای مختلف، لاجرم به سمت فضای مجازی رفت. نوع جنس مطالبهگری تشکلهای دانشجویی به صورت کلی نیاز به تغییرات اساسی دارد و در حال حاضر مطالبهگریها بیشتر به سمت فضای ناامیدانه و محافظهکارانه رفته است که باید اصلاح شود. در فضای حضوری، صحبت و حرف ما به عنوان تشکل دانشجویی خیلی رساتر و واضحتر زده میشد ولب خب در فضای مجازی این مسئله وجود ندارد. بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر نیز طی فعالیتهایی که در طی یکسال اخیر داشته است، کیفیت و کمیت فعالیت آن در فضای مجازی خصوصا فضای اینستاگرام و توییتر، به شدت افزایش داشته و هم از نظر جذب مخاطبین و هم از نظر اثرگذای، تأثیرات مطلوب خود را گذاشته است.
لطفیزاده، با تئجه به فضای انتخابات پیش رو گفت: ما امسال آن زد و خوردها و گفتگوهای کف دانشگاه را نداریم و به تبع به خاطر حضور گسترده مردم در فضای مجازی، این جنس مطالبه گری در این فضا وجود دارد. فعالیتهای مثل همایش یا برنامهای که قبلا کف صحن دانشگاه گرفته میشد، باید به صورت مجازی برگزار شود و یا حتی بسترهایی مثل تدوین کلیپ و مستندکوتاه و... از جمله فعالیتهای در فضای مجازی هستند. تشکلهای دانشجویی خصوصا بسیج دانشجویی باید هویت خود یعنی فضای مطالبهگری را در انتخابات پیش رو باید حفظ کنند و باید از رفتن به سمت ستادهای انتخاباتی پرهیز کرد و توانست آن آرمانهای موردنظر را با فضای مطالبهگری از افراد و کاندیداهای موردنظر خواست و به بجث و گفتگو پرداخت. نباید در آکواریوم فضای مجازی محصور شویم علی بزرگخو، دبیر واحد سیاسی اتحادیه دفتر تحکیم وحدت، در رابطه با مسئله فعالیتهای یکسال اخیر دانشجویان گفت: در طی یکسال اخیر دوران کرونا در نوع جنس کنش تشکلهای دانشجویی بسیار رشد داشته و بعضا فعالیتها بسیار افزایش پیدا کرده و برای مخاطبین جذابتر نیز شده و فعالیتها نیز به سمت کارهای تخصصی و نگاه عمیق به مشکلات، پیش رفته است. مخصوصا اینکه فضای مجازی بر این مسئله افزوده است و لازم است توجه شود که هر حرفی در آن زده نشود. چون فضای مجازی، جایی است که جامعه را سطحی میکند، ولی تشکلهای دانشجویی میتوانند با استفاده درست از آن، تهدید را تبدیل به فرصت کنند. وی افزود: این نکته نیز باید درنظر گرفته شود که که فضای مجازی نباید موجب این شود، که تشکلهای دانشجویی از مردم جدا بمانند و به نوعی خود را در یک آکواریوم محبوس کنند و دیگر کاری به مسائل کف جامعه نداشته باشند. این مسئله نیز در طی دوران کرونا تشدید شده است و تشکلهای دانشجویی به نوعی از فضای کف دانشگاه و دانشجویان دور شده و این دارای آسیبهای بسیار زیادی است. اتحادیه دفتر تحکیم نیز سعی کرد در فضای مجازی فعالیتهای جدید و نویی را متناسب با زمان فعلی داشته باشد و در پلترفرمهای مختلف فضای مجازی، فعالیتهایی را همچون تلوزیون اینترنتی مردمان، طوفانهایی توییتری و تولید کلیپهای مختلف داشته باشد. دبیر واحد سیاسی اتحادیه دفتر تحکیم وحدت، با تأکید بر انتخابات پیش رو بیان کرد: اولین مسئله در فضای انتخابات موضوع مشارکت است و باید تشکلهای دانشجویی روی این مسئله سرمایهگذاری کنند. در حال حاضر نیز هر چقدر در فضای مجازی بمانیم و از فضای کف جامعه دور شویم، درواقع به آن فضای محبوس خودمان در فضای مجازی بها دادهایم و نباید صرفا در فضای مجازی ماند و باید با عموم مردم ارتباط برقرار کرد. بستر کارها باید به گونهای باشد که با برگزاری جلساتی و رسانهای کردن در خبرگزاریهای مطرح مثل صدا و سیما، ضریب دیده شدن کار خود را افزایش دهیم. البته این مسئله به معنای دور شدن از فضای مجازی هم نیست و باید در هر دو فضا فعالیت داشته و اثرگذاری خودمان را داشته باشیم. با تعطیلی دانشگاهها مطالبهگری تعطیل نشد سید محمدمهدی آقامیری، مسئول کارگروه انتخابات بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی، گفت: کنش و مطالبهگری جنبش دانشجویی از اسفندماه سال 1398 که ما وارد فضای بیماری کرونا شدیم، تفاوتهای زیادی داشت. قبل از آن در خود دانشگاه فعالیتهای مطالبهگرانه و پژوهشی و گفتگومحور با کارشناسان و مسئولین مربوطه زیاد وجود داشت و بعضا به تجمعات مختلف نیز میرسید. اما در طی این یکسال و نیمی که گذشت، خیلی از این بسترها تغییر پیدا کرد. ولی در حال حاضر ما میبنیم که دانشجویان در بخشی به نام نشریات، تولید کلیپهای مختلف و مستندکوتاه و گفتگوهای مردمی و نامههای مختلف به مسئولین امر، به شدت موفق و روبه جلوتر از گذشته فعالیت میکنند. به عبارتی باید گفت که مطالبهگری متوقف نشد و تنها بسترهای جدید به خود گرفت. در حال حاضر بستر اصلی تشکلها فضای مجازی است و نکته مثبت ماجرا، آن است که خیلی اقبال مردم به سمت فعالیتهای دانشجویی بیشتر شده است و مردم خیلی از کارهای ما را مشاهده میکنند.
مسئول کارگروه انتخابات بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی، افزود: عمده فعالیتها در انتخابات پیش رو نیز در فضای مجازی است و ما در بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی نیز فعالیتهای انتخاباتی خود را تحت عنوان ایران 1400 مدتی است که شروع کردهایم و گفتگوهایی هر جمعه در بستر برنامه کلاب هاوس داشتهایم. مسائل مهمی مانند مشارکت حداکثری، آگاهیافزایی مردم و گرم کردن مناسب در فضای انتخابات، از جمله موضوعاتی است که باید محوریت کارهای تشکلهای دانشجویی باشد. بسترهایی هم که در حال حاضر وجود دارد، یکی بستر اینستاگرام و یکی برنامه کلاب هاوس است که طبیعتا هر کدام مزایا و معایبی دارند، ولی خالی کردن هر کدام از این فضاها، قطعا به آن حرکت درست در انتخابات ضربه خواهد زد.