کم کاری آموزش و پرورش در تغذیه دانش آموزان
در روزهای آلودگی هوا، بر نوشیدن شیر تأکید شده است و در شرایطی که مدارس هم در این روزها قرار است به فعالیت حضوری خود ادامه دهند، جای خالی شیر در سفره آموزش و پرورش به خوبی مشهود است.
مهم‌ترین سرمایه در هر جامعه‌ای، نیروی انسانی آن جامعه است و دانش آموزان درصد شایان توجهی از این نیروی انسانی را تشکیل می‌دهند؛ تغذیه سالم از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده سلامت این گروه است.
دانش آموزان علاوه بر وعده‌های اصلی غذا، نیاز به میان وعده غذایی نیز دارند؛ مصرف میان وعده‌های مغذی موجب افزایش تمرکز حواس دانش آموزان می‌شود و شیر به عنوان یک میان وعده دارای ارزش غذایی بالایی است.
شیر دارای پروتئین، اسیدهای آمینه ضروری، سرشار از کلسیم و فسفر، منبع خوب ویتامین گروه B و همچنین تأمین کننده بخشی از نیاز بدن به ویتامین A است؛ همچنین دارای چربی و لاکتوز بوده که بخشی از انرژی بدن را تامین می‌کند.
شیر مدرسه از 1379 تا 1401
با توجه به اهمیت و حساسیت این موضوع، طرح توزیع شیر مدرسه با هدف افزایش فرهنگ مصرف شیر و ارتقای سطح سلامت دانش آموزان از سال 1379 آغاز شد و در آن سال، 10 هزار دانش‌آموز تحت پوشش این طرح بودند.
از آثار عدم مصرف مستمر شیر و فرآورده‌های شیری در بزرگسالی می‌توان به پوکی استخوان، پوسیدگی دندان، کوتاه شدن قد، کاهش میزان بهره هوشی، مشکلات گوارشی و... اشاره کرد که قابل جبران نیست.
این طرح گسترش یافت و در سال‌های بعد، تمام دانش آموزان تحت پوشش قرار گرفتند. بر اساس این طرح مقرر شده بود که بین دانش‌آموزان 70 نوبت شیر در طول سال تحصیلی توزیع شود. هرچند سرعت اجرای طرح خوب بود اما به دلیل مشکلات بودجه‌ای، میزان در نظر گرفته شده کم شد و کم‌کم قطع شد.
از توزیع شیر در 8 استان تا تغذیه رایگان
در مهر ماه سال 1398 بعد از دو سال قطع شدن شیر مدرسه، معاون وقت وزیر صنعت، معدن و تجارت طی ابلاغیه‌ای، نحوه اجرای این طرح در آن سال را به انجمن صنایع فرآورده های لبنی ابلاغ کرد.
بر اساس این ابلاغیه، 8 استان کمتر برخوردار بوشهر، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان، ایلام، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان برای توزیع رایگان شیر مدرسه در نظر گرفته شدند.
شیر مدارس با ورود کرونا و تعطیلی مدارس به فراموشی سپرده شد تا آنکه برای مهر 1401 وزارت آموزش و پرورش از اجرای برنامه تغذیه رایگان برای حداقل 3 تا 5 میلیون دانش آموز خبر داد. در این طرح اعلام شده بود که برنامه تغذیه‌ای رایگان شامل شیر رایگان، نان غنی شده با ویتامین دی و روی است و در کنار آن، توزیع ریزمغذی‌ها و مکمل یاری و آهن یاری را نیز به خصوص برای دختران دنبال می‌شود.
یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش 5 مهرماه در آیین افتتاح مدرسه 12 کلاسه برکت در آبادان از ابلاغ اعتبار 1150 میلیارد تومانی به منظور تغذیه رایگان دانش‌آموزان به استان‌ها خبر داد و گفت که از هفته آینده تعدادی از استان‌ها توزیع تغذیه رایگان را آغاز خواهند کرد. البته اعتباری که قرار بود به آموزش و پرورش بدهند، محقق نشد و در نهایت فعلا چند استان به صورت محدود در حال اجرای این طرح هستند.
شیر مدرسه در لایحه بودجه 1402 هنوز جایی ندارد
اما آیا موضوع با اهمیت شیر مدارس به فراموشی سپرده شده است. صادق ستاری‌فرد معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش درباره اعتبار برای طرح شیر مدارس به خبرنگار فارس گفت: در قانون بودجه برای شیر مدارس اعتباری پیش‌بینی شد اما سازمان برنامه و بودجه هیچ تخصیصی نداد و از محل اعتبارات و منابع اختصاصی استان‌ها، این موضوع به صورت حداقلی انجام شد.
وی با بیان اینکه در لایحه بودجه 1402 بودجه ای برای شیر مدارس پیش‌بینی نشده است، گفت: این در حالیست که نهاد متولی سلامت مکاتباتی با ما دارند و عنوان می‌کنند که با توجه به حجم آلودگی هوا برای ارتقای سلامت دانش‌آموزان نسبت به توزیع شیر اقدام شود.
در روزهای آلودگی هوا، بر نوشیدن شیر تأکید شده است و در شرایطی که مدارس هم در این روزها قرار است به فعالیت حضوری خود ادامه دهد، جای خالی شیر در سفره آموزش و پرورش به خوبی مشهود است و ضروری است در این خصوص هرچه سریعتر تدبیری شود.