گره کور انتخاب رئیس‌جمهور لبنان چگونه باز می شود؟
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان دیروز (سه‌شنبه، 10 ژانویه) برای برگزاری جلسه پارلمان جهت انتخاب رئیس جمهور دعوت کرد. قرار است این نشست ظهر روز پنجشنبه برگزار شود. یک ماه پیش نیز جلسه پارلمان لبنان برای دهمین بار جهت انتخاب چهاردهمین رئیس جمهور جدید این کشور برگزار شد اما بدون نتیجه پایان یافت. به نظر می‌رسد که نشست بعدی پارلمان لبنان نیز بی‌نتیجه باشد زیرا هنوز هیچ توافقی در سطح داخلی یا خارجی لبنان در این خصوص حاصل نشده است.
وبگاه لبنانی «نداء الوطن» با انتشار یادداشتی در این خصوص نوشت که به نظر می‌رسد که هیچ طرح ابتکاری قاطع خارجی یا داخلی برای معضل انتخاب رئیس‌جمهور لبنان، در آینده‌ای مشخص وجود نداشته باشد، زیرا حرکت در این مسیر نیازمند زمانی مشخص برای متبلور شدن است.
بر این اساس می‌توان گفت که وضعیت کنونی لبنان ادامه یابد زیرا هیچ کس، چه در داخل و چه در خارج، نمی خواهد "اشتباه" خلأ ریاست جمهوری را برای دو سال و نیم دیگر تکرار کند، همانطور که قبل از انتخاب ژنرال میشل عون اتفاق افتاد. به گفته چندین منبع دیپلماتیک، عواقب این خلأ برای کشور فاجعه آمیز است، علاوه بر آن پیامدهای این تجربه باعث ایجاد یک «توافق ناگوار» شد.
به اعتقاد نویسنده، همه طرف‌ها می‌دانند لبنان از «خط قرمز» به‌ویژه از نظر اقتصادی عبور کرده است و به نفع کشورهای دیگر نیست که ثبات امنیتی در لبنان متزلزل شود و می‌دانند که فروپاشی اقتصادی «دیر یا زود» به حوادث امنیتی منجر خواهد شد. به گفته منابع آگاه دیپلماتیک، مجموعه‌ای از داده‌ها و تلاش‌ها وجود دارد که نشان می‌دهد انتخابات ریاست‌جمهوری در کمتر از شش ماه به پایان می‌رسد.
در ادامه این یادداشت آمده است: «با وجود آنکه هیچ اطلاعات رسمی از برگزاری نشست چهارجانبه فرانسوی، آمریکایی، سعودی و قطری در پاریس برای بررسی وضعیت لبنان و پرونده ریاست جمهوری در دست نیست و برگزاری چنین دیداری به سفرای مربوطه نیز ابلاغ نشده است؛ اما امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه و وزارت امور خارجه فرانسه پرونده لبنان را به طور جدی در اولویت قرار می‌دهند. سفرای فرانسه موظفند پرونده را به مقامات کشورهایی که در آن حضور دارند ارائه کنند تا همکاری‌های لازم برای تثبیت ثبات سیاسی در لبنان را با این کشورها از جمله روسیه تا پیش از آنکه روابط دو کشور به دلیل جنگ اوکراین متزلزل شود، صورت دهند.
نویسنده در ادامه تصریح می‌کند که تلاش‌هایی برای شکستن بن‌بست موجود در صحنه لبنان از طریق حل و فصل همه‌جانبه امور میان واشنگتن، فرانسه و ریاض و چه بسا با ایران با نقش قطر در حال انجام است، اما کشورهای تأثیرگذار در لبنان به استثنای فرانسه، علاقه ای جدی به این موضوع نشان نمی‌دهند. منابع آگاه دیپلماتیک می‌گویند که تاثیر فرانسه یا قطر بدون همکاری ایالات متحده، عربستان سعودی و ایران واقعا محدود خواهد بود. شاهد مثال این امر، تجربه ماکرون پس از انفجار 4 آگوست 2020، است.
زیرا در آن زمان نه طرح ابتکاری پیشنهاد او به ثمر نشست و نه نشست‌هایی که در این راستا برگزار کرد. در آن زمان گزارش‌های دیپلماتیکی به وزارت خارجه لبنان رسید مبنی بر این که ابتکار مکرون یک "حباب صابون" است، زیرا فاقد فشار و تحرک جدی آمریکا بود.
بر این اساس، «اکنون نیز در پرونده ریاست جمهوری، فرانسه به تنهایی نمی تواند امر خارق‌العاده‌ای را محقق کند به خصوص که واشنگتن بر اساس سیاست "تسویه حساب همه جانبه" و نه "بر روی یک بخش" کار می کند. بنابراین، نشست چهارگانه پاریس که از آن خبر داده می‌شود، در صورت برگزاری، عامل تعیین‌کننده رئیس‌جمهور لبنان نخواهد بود، به‌ویژه که عربستان سعودی هنوز تمایلی به حل و فصل نشان نداده و تهران نیز در آن شرکت نخواهد داشت و به فرانسوی‌ها این کارت را به دلیل تیره شدن روابط دو کشور پس از اعتراضات، در ایران و نحوه برخورد نظام ایران با آن، نخواهد داد».
نگارنده در ادامه تصریح کرد که از نظر خارجی، بستری برای ارائه پرونده لبنان در نشست روسی - عربی که در مراکش برگزار می شود وجود دارد، زیرا این فرصتی است برای تاکید بر اهمیت انتخاب رئیس‌جمهور در لبنان. «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه و «میخائیل بوگدانوف» فرستاده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور خاورمیانه و آفریقا و بیشتر وزرای امور خارجه کشورهای عربی در این نشست که بند اساسی آن روابط عربی - روسی خواهد بود، شرکت خواهند کرد.
بر اساس این یادداشت، لاوروف با هر وزیر عرب که درخواست کند، دیدارهای دوجانبه‌ای خواهد داشت و در صورت حضور «عبدالله بوحبیب» وزیر امور خارجه لبنان، وی می تواند با لاوروف دیدار و در مورد پرونده لبنان از جمله پرونده ریاست جمهوری با او گفت‌وگو کند. در همین راستا، منابع دیپلماتیک بر این باورند که اگرچه روسیه نقش مهمی در پرونده ریاست جمهوری لبنان ندارد، اما هر مجمع یا نشستی از این دست حداقل در زمینه همکاری با کشورها برای ایجاد ثبات در این کشور به نفع لبنان است.
از سوی دیگر، منابع آگاه سیاسی پیگیر مسئله پرونده ریاست جمهوری لبنان می‌گویند که در این زمینه چیز جدیدی وجود ندارد و نشست روز پنجشنبه پارلمان لبنان شاهد تغییری اساسی که به انتخاب رئیس جمهور منجر شود، نخواهد بود. گفته می‌شود، سعودی‌ها و قطری‌ها توافق ندارند همانطور که آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها در مورد پرونده ریاست‌جمهوری به توافق نرسیده‌اند. لذا اجماع داخلی آسان‌تر از انتظار برای رسیدن به اجماع بین‌المللی برای انتخاب رئیس‌جمهور در لبنان است. به ویژه که هکه نمایندگان کشورهای عربی و غربی به مقامات لبنانی همان عبارت «اصلاحات» و «ریاست جمهوری» را تکرار می‌کنند و می‌گویند: «به خودتان کمک کنید تا بتوانیم به شما کمک کنیم».
در خاتمه این یادداشت آمده است: «با توجه به این واقعیت و بن بست ریاست جمهوری، اطلاعات موجود حاکی از آن است که "نبیه بری" رئیس پارلمان، این روند را به این شکل ادامه نخواهد داد و دست‌بسته نخواهد ماند، بلکه ظرف چند هفته موضعی "قوی" خواهد داشت و برای احزاب و جناح‌های پارلمانی مسئول، ضرب‌الاجل تعیین کند تا از طریق گفت‌وگویی که او بر آن اصرار می‌ورزد، به توافق برسند و پس از آن اقدام خواهد کرد. از آنجایی که ابزاری که بری در دست دارد هنوز متبلور نشده است، او همچنان تا رسیدن زمان مناسب، فعلا به برگزاری نشست‌های پارلمانی برای انتخاب رئیس‌جمهور ادامه خواهد داد. اما در نهایت روند این فراخوان‌ها تغییر خواهد کرد.