گزینه های دشوار «شی» برای میانجی گری در جنگ اوکراین
«شی» در سفر به روسیه تلاش دارد تا خود را در قامت واسطه ای بالقوه میان مسکو و کی یف نشان دهد با این همه با توجه به این حقیقت که روسیه و اوکراین هر دو خود را برای نبرد در ابعادی وسیع آماده می کنند و هیچکدام حاضر به صلح تا پیش از تحقق شروطشان نیستند، بعید است این سفر نتیجه بخش باشد.
به گزارش اقتصادنیوز، «شی جین پینگ» رهبر چین وارد مسکو شد و با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود دیدار کرد؛ سفری مهم از زمان همه گیری کرونا.
پوتین که تنها چند روز از صدور حکم بازداشتش توسط دیوان بین المللی کیفری می گذرد، «شی» را در آغوش گرفت و او را «دوست عزیز من» خواند، چرا که این دیدار برای او فرصتی جهت نمایش قدرتش بود.
واکنش آمریکا به سفر شی به مسکو
با این همه واشنگتن این سفر را محکوم کرد و چین را به تلاش برای پوشش دیپلماتیک دادن به فعل چهره ای که چنین حکمی برایش صادر شده، متهم کرد.
رسانه های رسمی روسیه می گویند که رهبران چین و روسیه بیش از چهار ساعت با یکدیگر رایزنی غیر رسمی داشتند و قرار بر آن شد تا گفتگوهای رسمی شان را سه شنبه کلید بزنند. پوتین در اظهار نظری گفت که به پیشنهاد چین برای حل مناقشه با اوکراین احترام می گذارد. او افزود: اعتراف می کنم به سیستم موثر پکن برای توسعه اقتصاد و تقویت دولت حسادت می کنم.«شی» نیز در تعارفی معمول ضمن تحسین همتای روسی اش تاکید کرد که روس ها قطعا در سال آینده بار دیگر او را بر می گزینند.
گزینه های دشوار «شی»
با گذشت یک سال از آغاز جنگ در اوکراین، مقام های غربی به دقت این نشست را رصد می کنند چرا که به دنبال نشانه هایی هستند دال بر این که پکن تا چه اندازه مایل است در قامت میانجی مناقشه اوکراین نقش آفرینی کند.
«شی» تلاش دارد تا خود را در قامت واسطه ای بالقوه میان مسکو و کی یف نشان دهد با این همه با توجه به این حقیقت که روسیه و اوکراین هر دو خود را برای نبرد در ابعادی وسیع آماده می کنند و هیچکدام حاضر به صلح تا پیش از تحقق شروطشان نیستند، بعید است این سفر نتیجه بخش باشد.
وال استریت ژورنال در این باب نوشته که به واسطه حمایت های آشکار و پنهان «شی» از پوتین، رئیس جمهوری چین حالا در شرایط دشواری قرار دارد چرا که باید در قامت میانجی صادق در این مناقشه نقش آفرینی کند. به نوشته این نشریه، «شی» بعد از دیدار با پوتین با زلنسکی رایزنی خواهد کرد؛ رهبر اوکراین که صلح با مسکو را منوط کرده به خروج نظامیان روس.
رقابت دو متحد در حیاط خلوت کرملین
رهبران چین تلاش دارتد سفر «شی» را در قاب ماموریتی برای ترویج گفتگوهای سازنده میان روسیه و اوکراین توصیف کنند با این همه غرب به این سفر بدبین است.
چین و روسیه متحدان رسمی نیستند؛ بدین معنا که متعهد به دفاع از یکدیگر با توسل به اهرم های نظامی نمی باشند. اما شرکای استراتژی نزدیکی هستند که رابطه شان در طول نبرد اوکراین عمیق تر شده است. از همین رو مقام های چین گفته اند که رابطه میان مسکو و پکن به بالاترین سطح خود از زمان همه گیری رسیده است؛ این مشارکت با هدف مشترکی تعریف شده و ان تضعیف قدرت و نفوذ ایالات متحده است.
حقیقت آن است که پکن و مسکو در شرایط کنونی برای نفوذ بیشتر در آسیای مرکزی رقابت می کنند؛ منطقه ای که کرملین مدت ها است آن را حیاط خلوت خود می داند با این همه جاه طلبی های ژئوپلتیکی و اقتصادی چین موجب شده تا مسکو با متحدش درگیر رقابتی پنهان شود.
چین امروز در حال ساخت راه آهن، بزرگراه و خطوط لوله انرژی در جمهوری هایی جدا شده از شوروی چون ازبکستان و قزاقستان است؛ دو بازیگری که هنوز روسیه برایشان به سان شریک امنیتی است.
چرایی هم صدایی «شی» و پوتین
امروز پوتین بیش از هر زمان دیگر به چین نیاز دارد تا اقتصادش را که هدف تحریم های غرب است، بازسازی کند. از منظر رهبر کرملین، چین به راه نجارت برای سرمایه گذاری و تجارت تبدیل شده است بالاخص بعد از آن که کشورهای غربی خرید نفت خام و گاز طبیعی روسیه را در سال گذشته محدود کردند. حالا پکن با خرید انرژی بیشتر از روسیه می تواند این فقدان را جبران کند.
امروز پکن هم انرژی بیشتری از روسیه خریداری می کند و هم محموله های الکترونیک، تراشه های کامپیوتری و سایر کالاهای فنی که بدان نیاز دارد را از مسکو وارد می کند، فعلی که آثار تحریم های غرب را می تواند تحت شعاع قرار دهد. در مقابل «شی» خواهان هم صدایی پوتین است تا بدین طریق هژمونی ایالات متحده را هدف قرار دهد بالاخص آن که اخیرا رهبر پکن از شرکت های صنعتی چینی خواسته تا اتکای خود را به فن آوری غربی کاهش داده و به ارزش های غربی پشت پا بزنند.
مخاطب دیپلماسی عمومی «شی»
به نوشته وال استریت ژورنال، تحلیلگران بر این باورند که مخاطبان اصلی کارزار دیپلماسی عمومی چین، کشورهای در حال توسعه ای هستند که پکن در جغرافیای آنها به دنبال نفوذ بیشتر است.
از همین رو پکن انگشت اتهام را به جای روسیه، به سمت آمریکا نشانه گرفته است. این کشور فوریه سندی 12 ماده ای با عنوان «موقعیت چین در فرایند حل و فصل سیاسی مسائل اوکراین» منتشر کرد، طرحی کلی بدون اشاره به جزئیات. در این سند آمده که انتقال سلاح به اوکراین صرفا رنج ها را افزایش می دهد.
الکساندر گابویف، عضو ارشد کارنگی در این باره به وال استریت ژورنال گفته که این موضع گیری به چین فرصت می دهد تا ایالات متحده را محرک اصلی درگیری در اوکراین قلمداد کند.
روسیه خود را برای حمله ای گسترده تر به شرق اوکراین آماده می کند و کی یف در تلاش برای حمله ای متقابل است با این امید است که تداوم بسیج و تحویل تسلیحات جدید غرب به این گروه از کشورها کمک کند تا روس ها را به عقب برانند.
در این میان پیشنهاد چین برای اوکراین بخشی از تلاش گسترده تر جهت نشان دادن این حقیقت است که آنچه «شی» از آن تحت عنوان دیپلماسی قدرت های بزرگ یاد می کند، موثر خواهد بود. از همین رو ناظران با اشاره به فعل اخیر پکن در احیای روابط دیپلماتیک تهران و ریاض می گویند که تلاش های اخیر چین که حالا شتاب گرفته واکنشی است به تحرکات واشنگتن برای مهار پکن.
همچنین بخوانید