گوادلوپ دوباره تیتر اول شد؛ از جلسه سقوط پهلوی تا زمین‌لرزه امروز
استاد پژوهشکده بین‌المللی زلزله‌شناسی به خبرآنلاین می‌گوید: «منطقه کارائیب منطقه مهم فجایع اقلیمی است و رویدادهای شدید آب و هوایی را به طور مکرر و شدیدتری تجربه می‌کند. طوفان‌های گرمسیری در اقیانوس اطلس شمالی یا شمال شرقی اقیانوس آرام، تایفون یا طوفان گرمسیری در شمال غربی اقیانوس آرام از مرگبارترین رخدادهای آب و هوایی این منطقه هستند.»
الهه جعفرزاده: زلزله اخیر در سواحل گوادلوپ، با بزرگای 6.5 و مجموعه‌ای از پس‌لرزه‌ها، بار دیگر اهمیت شناخت دقیق مناطق لرزه‌خیز و تعامل پیچیده آن‌ها را برجسته کرد. این رخداد، که اوایل ماه جاری در یکی از فعال‌ترین قوس‌های آتشفشانی جهان به وقوع پیوست، به نوعی یادآور تاریخچه لرزه‌ای پرتنش جزایر کارائیب است.
در همین‌باره دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشکده بین‌المللی زلزله‌شناسی، در گفت‌وگو با خبرآنلاین تشریح می‌کند: «یک زلزله قابل توجه همراه با مجموعه‌ای از پس‌لرزه‌ها، صبح روز دوشنبه 27 اکتبر 2025/ پنجم آبان‌ماه 1404 شمسی، سواحل گوادلوپ در دریای کارائیب با بزرگای 6.5 گزارش شده است. لرزش اصلی تقریباً ساعت 8:38 صبح به وقت محلی (12:38 به وقت گرینویچ) رخ داد. کانون زمین‌لرزه در اقیانوس اطلس، تقریباً 160 تا 163 کیلومتری شرق جزیره گوادلوپ واقع و کم ژرفا بود -9 تا 10 کیلومتر ژرفا گزارش شد - که به دلیل فاصله آن از خشکی، هیچ خسارت یا جراحت فوری در گوادلوپ یا جزایر اطراف گزارش نشد.
با این حال، این زلزله به طور گسترده به عنوان لرزش ضعیف تا خفیف در سراسر کارائیب شرقی احساس شد. گوادلوپ، مجمع‌الجزایری در دریای کارائیب و استانی فرادریایی فرانسه با حدود 380 هزار نفر جمعیت است.»
او در ادامه به نکته‌ای حائزاهمیت اشاره می‌کند: «گوادلوپ همانجاست که نشست گوادلوپ از 4 تا 7 ژانویه 1979/ 14 تا 17 دی 1357، میان رؤسای دولت 4 قدرت اصلی بلوک غرب آمریکا، انگلستان، فرانسه و آلمان غربی در جزیره گوادلوپ برگزار شد و یکی از موضوعات اصلی آن بررسی وضعیت بحرانی انقلاب ایران در سال 1357 بود. جلسه به میزبانی والری ژیسکار دستن رئیس‌جمهور وقت فرانسه در جزیره گوادلوپ برگزار شد.
جیمی کارتر رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، جیمز کالاهان نخست‌وزیر بریتانیا، هلموت اشمیت صدراعظم آلمان غربی و خودِ ژیسکار دستن حضور داشته‌اند. در مورد قریب‌الوقوع بودن سرنگونی محمدرضا پهلوی شاه ایران توافق حاصل شد که در صورت عدم خروج او از ایران، جنگ داخلی تشدید و ممکن است منجر به مداخله شوروی شود.»
نشست رهبران 4 کشور غربی در گوادلوپ دیماه 1357 و بحث در مورد انقلاب ایراناستاد پژوهشکده زلزله‌شناسی ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر منطقه دریای کارائیت اخیراً محل درگیری ارتش آمریکا با قایق های ونزوئلایی هم هست! در کمتر از دو ماه، به گفته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا ارتش ایالات متحده در نه حمله علیه کشتی‌های قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب و شرق اقیانوس آرام، حداقل 37 نفر را کشته است. ترامپ ادعا کرده که این حملات را به عنوان تشدید ضروری برای جلوگیری از جریان مواد مخدر به ایالات متحده انجام داده است. او ادعا کرده است که ایالات متحده درگیر یک «درگیری مسلحانه» با کارتل‌های مواد مخدر است و به همان اختیارات قانونی که دولت بوش هنگام اعلام جنگ علیه تروریسم پس از حملات 11 سپتامبر از آن استفاده کرد، متکی است.»
او در خصوص موقعیت جزیره گوادلوپ توضیحاتی ارائه می‌کند: «جزیره گوادلوپ، بخشی از قوس آتشفشانی آنتیل کوچک است. این کمان در یک منطقه فرورانش ورقه اقیانوسی سنگین آمریکای شمالی (آتلانتیک) به زیر ورقه سبک‌تر کارائیب قرار دارد. این همگرایی با سرعت نسبتاً آهسته حدود 2 سانتی‌متر در سال اتفاق می‌افتد. این حرکت زمین‌ساختی منبع اصلی زلزله و فعالیت آتشفشانی منطقه است. با قفل شدن ورقه‌ها و ایجاد تنش، آزادسازی نهایی این انرژی منجر به زلزله می‌شود. در این منطقه زلزله بزرگ تاریخی 1843 ویرانگرترین رویداد در تاریخ ثبت شده گوادلوپ، در 8 فوریه 1843 است.»
زارع، زلزلهشناسزارع تصریح می‌کند: «این رخداد یک زلزله عظیم مگاتراست - ابرراندگی - با بزرگای تخمینی بین 7.5 تا 8.5 می‌دانند که تلفات جانی عظیمی به همراه داشت و تخمین زده می‌شود که بین 1500 تا 5000 نفر کشته شده‌اند. منطقه احساس‌شده لرزش در سراسر کارائیب و طبق گزارش‌ها تا نیویورک بود.
زلزله 2004 (لس سنت) با بزرگای 6.3 جنوب گوادلوپ و زلزله 1974با بزرگای 7.5 در شمال گوادلوپ و رخدادهای تاریخی 1897 و 1851 مخرب و کم ژرفا با بزرگای تخمینی 5.5 در نزدیکی شهرهای اصلی جزیره رخ داد و خسارات قابل توجهی به بار آورد.»
به گفته او، «منطقه کارائیب منطقه مهم فجایع اقلیمی هم هست. طوفان‌های گرمسیری در اقیانوس اطلس شمالی یا شمال شرقی اقیانوس آرام، تایفون یا طوفان گرمسیری در شمال غربی اقیانوس آرام از مرگبارترین رخدادهای آب و هوایی این منطقه هستند. منطقه کارائیب، از جمله گوادلوپ، در برابر تأثیرات فزاینده بحران آب و هوا بسیار آسیب‌پذیر است و رویدادهای شدید آب و هوایی را به طور مکرر و شدیدتری تجربه می‌کند.»
زارع در ذیل وقایع تأثیرگذار بر اقلیم دریای کارائیب، به طوفان‌های مهمی اشاره می‌کند که موجب بروز خسارات و ویرانی‌های گسترده شده‌اند: «آخرین رویداد مهم مرتبط با اقلیم که دریای کارائیب را تحت تأثیر قرار داده، طوفان ملیسا است که از اواخر اکتبر 2025 به طوفانی با درجه 5 تبدیل شده و تهدیدی فاجعه‌بار برای بخش‌هایی از کارائیب مرکزی، به ویژه جامائیکا، هائیتی و جمهوری دومینیکن، محسوب و پیش‌بینی می‌شود به دلیل حرکت آهسته و مجموع بارندگی‌های شدید، موج‌های طوفانی تهدیدکننده زندگی، سیل‌های ناگهانی فاجعه‌بار و زمینلغزش به همراه داشته باشد.
طوفان بریل در ژوئیه 2024 قوی‌ترین طوفانی بود که به گرنادا رسید و ویرانی گسترده‌ای را در سراسر کارائیب ایجاد کرد و به شدت بر زیرساخت‌های آب، برق و ارتباطات در جزایر تأثیر گذاشت.
طوفان گرمسیری ارنستو در اوت 2024 بر فراز اقیانوس اطلس غربی نیز در همین منطقه موجب خساراتی شد. طوفان‌های گرمسیری در سال 2023 مانند تامی در اکتبر 2023 و فیلیپ سپتامبر - اکتبر 2023 از نزدیکی گوادلوپ عبور کردند و بادهای شدید و بارندگی را به همراه داشتند.»
او در پایان اضافه می‌کند: «سیل و زمینلغزش درمه 2022 با بارندگی شدید قابل توجهی در گوادلوپ منجر به خسارت و بسیج تیم‌های واکنش اضطراری شد. گوادلوپ، مانند سایر جزایر کارائیب، با اثرات آهسته تغییرات اقلیمی، از جمله افزایش سطح دریا و موج‌های گرمای شدیدتر، که چالش‌های بلندمدتی را برای جوامع ساحلی و سلامت عمومی ایجاد می‌کنند، دست و پنجه نرم می‌کند.»
47232
کد خبر 2135170
