یادداشت | زمستانی بدون خاموشی
وزارتخانه‌های نیرو و نفت از ابتدای مهرماه با تشدید اقدامات پیش‌بینی شده در زمینه ذخیره‌سازی سوخت نیروگاه‌های حرارتی در تلاشند تا همانند سال گذشته در تامین سوخت مناسب برای تولید برق زمستانه واحدهای نیروگاهی مشکلی وجود نداشته باشد.
خبرگزاری تسنیم - در فصول سرد سال همزمان با کاهش دما در نقاط مختلف کشور اولویت تامین گاز با مشترکان خانگی و تجاری است. از این رو در این بازه زمانی برای تامین مصارف مشترکان این بخش، میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌های حرارتی به عنوان اصلی‌ترین واحدهای تولیدکننده برق کشور دچار محدودیت می‌شود. بنابراین طی چند سال اخیر محدودیت در تامین گاز نیروگاه‌ها و کسری مخازن سوخت مایع این واحدها در فصول سرد سال باعث شده تا تعدادی از واحدهای نیروگاهی به دلیل کمبود سوخت در زمستان از مدار خارج شوند که نهایتا این مساله خاموشی‌ها را در پی داشته است.
خوشبختانه سال گذشته با همکاری و هماهنگی مناسب میان وزارتخانه‌های نفت، نیرو، راه‌وشهرسازی، سازمان محیط‌زیست، دادستانی و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی سوخت زمستانی تمام نیروگاه‌های کشور به خوبی تامین شده و با اقدامات صورت گرفته از سوی صنعت برق توانستیم، زمستان سال 1400 را بدون خاموشی سپری کنیم.
برای تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها در فصول سرد امسال نیز اقدامات مربوطه از ابتدای سال در دستور کار گرفته و از شروع مهرماه نیز شاهد تشدید فعالیت‌های پیش‌بینی شده در این حوزه هستیم، تا مانند سال گذشته با همکاری وزارت نفت و شرکت پخش و پالایش در تامین سوخت مناسب برای تولید برق واحدهای نیروگاهی مشکلی نداشته باشیم. ظرفیت‌های مهیای نیروگاهی برای پیک 1402
براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته از سوی وزارت نیروی دولت سیزدهم و همچنین نیازهای شبکه برق کشور بیش از سه هزار مگاوات نیروگاه حرارتی طی یکسال آینده در نقاط مختلف کشور احداث خواهد شد که این پروژه‌ها شامل هزار و 626 مگاوات واحد بخار و هزار و 400 مگاوات واحد جدید گازی خواهد بود.
از مجموع 18 واحد نیروگاهی که برای پیک 1402 به شبکه سراسری برق کشور متصل خواهند شد، تعداد چهار واحد در بخش دولتی، پنج واحد در بخش خصوصی، چهار واحد در حوزه بیع‌متقابل (احداث بخش بخار نیروگاه‌های گازی از محل صرفه‌جویی سوخت) و پنج واحد نیروگاهی نیز خودمصرف خواهند بود.
پیش‌بینی دولت در زمینه تامین برق پیک تابستان سال آینده در مجموع بیش از 6 هزار مگاوات خواهد بود. به طوری که علاوه بر سه هزار مگاواتی که از مسیر احداث نیروگاه‌های جدید به مدار اضافه خواهند شد، حدود هزار و 346 مگاوات آن در بخش صنایع، 850 مگاوات در بخش تجدیدپذیر، 290 مگاوات تولید پراکنده، 35 مگاوات برقابی (واحد سوم نیروگاه دز) و همچنین 490 مگاوات از محل ارتقای توان و رفع محدودیت‌های تولید واحدهای گازی و بخاری نیروگاه‌های حرارتی موجود محقق خواهد شد.
امیدواریم با تامین به موقع نقدینگی‌های مورد نیاز، فرآیند احداث و سنکرون واحدهای جدید نیروگاهی به شبکه در زمان پیش‌بینی شده محقق شود و وزارت نیرو بتواند پیک مصرف برق تابستان 1402 را نیز با موفقیت سپری کند.
برنامه 15 هزار میلیارد تومانی برای تعمیرات واحدهای نیروگاهی
صنعت برق حرارتی برای پیک تابستان 1401 توانست برای نخستین بار بیش از 94 هزار مگاوات برنامه تعمیرات و آماده‌سازی نیروگاه‌های حرارتی را قبل از شروع دوره اوج بار و خردادماه به پایان برساند. این اقدام نقش بسیار مهمی در ارتقای ضریب آمادگی نیروگاه‌های حرارتی و جریان تولید برق پایدار این واحدها داشت. بر همین اساس باید برای پیک تابستان سال آینده هم به دنبال یک سازوکار جدی جهت تامین پایدار برق باشیم.
تعمیرات واحدهای نیروگاهی نقشی اساسی در حفظ آمادگی نیروگاه‌ها ایفا می‌کنند. از این رو هر ساله براساس دستورالعمل شرکت سازنده و میزان ساعت کارکرد قطعات نیروگاهی، تعمیرات مورد نیاز برای آنها توسط متخصصان صورت می‌پذیرد. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته برای پیک تابستان سال آینده برنامه 107 هزار مگاواتی تعمیرات نیروگاهی حرارتی خصوصی و دولتی پیش‌بینی شده که شامل 23 آیتم تعمیرات نیروگاهی در چهار هزار و 636 مگاوات واحدهای بخار و 76 آیتم تعمیراتی در هشت هزار و 777 مگاوات در واحدهای گازی است.
همچنین 13 هزار و 413 مگاوات تعمیرات اساسی نیز بخش دیگری از برنامه‌های وزارت نیرو برای پیک برق تابستان سال آینده است که از این میزان چهار هزار و 636 مگاوات مربوط به واحدهای بخاری و هشت هزار و 777 مگاوات مربوط به واحدهای گازی است. همچنین 37 هزار و 389 مگاوات تعمیرات دوره‌ای، 53 هزار و 689 مگاوات بازدید اتاق احتراق و دو هزار و 130 مگاوات بازدید مسیر داغ هم در این برنامه در نظر گرفته شده و هزینه پیش‌بینی شده برای آن در نیروگاه‌های دولتی و خصوصی حدود 15 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
طبق قانون هیأت تنظیم و بازار برق، تعمیرات نیروگاهی از اول مهرماه هر سال آغاز و تا پایان اردیبهشت ماه به پایان می‌رسد، ولی در سال جاری با کاهش دمای هوا در شهریورماه سال جاری، شروع تعمیرات نیروگاهی پیک برق تابستان سال آینده از 17 شهریورماه آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود تا 31 اردیبهشت‌ماه 1402 به پایان برسد. از این رو انتظار می‌رود با تحقق برنامه تعمیرات نیروگاهی، شاهد آمادگی کامل واحدهای نیروگاه‌های حرارتی در پیک برق 1402 باشیم.
شهریورماه سال گذشته به دلیل ناترازی 15 هزار مگاواتی میان تولید و مصرف برق شاهد خاموشی‌های متعددی بودیم و باید هر چه سریعتر برنامه مدون و منسجمی برای برون‌رفت از این وضعیت در دستور کار قرار می‌گرفت. به همین منظور از همان روزهای ابتدایی شروع به کار وزارت نیروی دولت سیزدهم برنامه افزایش 35 هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاه های کشور در مدت زمان فعالیت چهارساله دولت سیزدهم رسانه‌ای شد.
براساس اعلام وزیر نیرو این میزان رشد ظرفیت قرار است از طریق احداث 15هزار مگاوات نیروگاه حرارتی توسط بخش دولتی و خصوصی، 10 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و ساخت 10 هزار مگاوات نیروگاه توسط صنایع بزرگ محقق شود.
طی چند سال اخیر به طور متوسط سالانه حدود دو هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های کشور افزوده شده است. با توجه به این میزان افزایش ظرفیت سالانه، در ابتدای کار برای عده‌ای تحقق چنین ظرفیتی امری دست نیافتنی بود، اما صنعت برق حرارتی تنها در نخستین سال فعالیت دولت سیزدهم توانسته چهار هزار و 649 مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی کشور بیفزاید تا از این طریق رکورد افزایش ظرفیت سالانه نیروگاه‌های این بخش شکسته شود.
این میزان افزایش ظرفیت از طریق احداث 22 واحد جدید نیروگاهی به ظرفیت سه هزار و 614 مگاوات و ارتقای توان و رفع محدودیت تولید 286 واحد نیروگاهی به ظرفیت هزار و 35 مگاوات به دست آمده است که این اقدامات در طی یکسال اخیر نقش بسیار مهمی در عدم بروز خاموشی تابستانه برای مشترکان خانگی داشته است.
به علاوه پروژه‌های سنکرون شده در این بازه زمانی شامل واحدهای گازی نیروگاه‌های هنگام، پاسارگاد قشم، میانرود، آریان زنجان (دو واحد)، ایران ال‌ان‌جی (سه واحد)، مهتاب کویر (دو واحد)، شهید باکری، مقیاس متوسط زاهدان (دو واحد) و راشد تربت حیدریه بوده است. همچنین در این مدت واحد بخار نیروگاه‌های جهرم، هریس، ارومیه، چابهار، بعثت پارس جنوبی، غرب کارون، عسلویه و فردوسی به بهره‌برداری رسیده است.
* عبدالرسول پیشاهنگ، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی برق حرارتی