3000 نفر در سال دچار ضایعه نخاعی می‌شوند و 5000 نفر دچار فلج مغزی / خدمات توانبخشی باید بیمه شوند
برنامه ما این است که خدمات توانبخشی در نظام ارائه خدمات دیگر ادغام شود و مراکز ارائه خدمات توانبخشی گسترش یابد. همچنین اقداماتی در راستای گسترش خدمات نظام غربالگری ارائه شود که بیماران زودتر شناسایی شوند. نکته مهم دیگر تحت پوشش رفتن خدمات توانبخشی است.
مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی با تاکید بر اینکه خدمات توانبخشی پزشکی باید به تدریج تحت پوشش بیمه قرار گیرد، گفت: بر اساس این نکات قرار شد برنامه کشوری توانبخشی پزشکی تدوین شود که بیش از 2 سال برای آن زمان گذاشتیم و حاصل آن به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد.
به گزارش «تابناک»، دکتر محمدتقی جغتایی در نشستی خبری آنلاین با اصحاب رسانه درباره نقش طرح تحول سلامت در گسترش خدمات توانبخشی، گفت: برنامه توانبخشی ابلاغ شده کشوری است و پیگیری می‌کنیم تا بخش‌هایی از برنامه توانبخشی در قانون هفتم توسعه کشور گنجانده شود تا به تغییرات دولت‌ها ربطی پیدا نکند. از سوی دیگر خرسندیم که در مناظرات انتخاباتی اغلب کاندیدا‌ها به موضوع توانبخشی پرداختند و این نشان می‌دهد کاندیدا‌ها به این ضرورت‌ها پرداختند.
وی افزود: برنامه کشوری توانبخشی پزشکی توسط مقام محترم وزارت به دانشگاه‌های پزشکی ابلاغ شده است. حوزه توانبخشی ابعاد گوناگونی دارد که بخش سلامت آن متوجه ما در وزارت بهداشت است. از طرفی در رهنمود‌های کلی سلامت که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد یکی از بند‌ها این است که خدمات سلامت اعم از درمان، پیشگیری یا توانبخشی به شکل عادلانه به مردم ارائه شود و برای اقشار آسیب پذیر در دسترس باشد. از طرفی در برنامه‌های تشریحی وزیر محترم به مجلس شورای اسلامی نیز در بندی به تعیین برنامه کشوری توانبخشی پزشکی اشاره شده بود.
جغتایی ادامه داد: در طول سالیان قبل بویژه از 2014 به بعد سازمان بهداشت جهانی برنامه‌ای ویژه در حوزه توانبخشی تعیین کرد تا این خدمات در دسترس باشد و گسترش یابد. در سال 2017 این موضوع دقیق‌تر بررسی شد و اصل‌هایی برای آن تعیین شد و مشخص شد که خدمات توانبخشی پزشکی باید در تمام سیاست‌های درمانی تسری یابد و همچنین درون ساختار‌های ارائه خدمات سلامت، ساختار خدمات توانبخشی هم وجود داشته باشد. خدمات توانبخشی دیگر نباید سطح سوم ارائه خدمات باشد و باید در سطوح ارائه خدمات پیشگیری و درمان ادغام شود.
جغتایی افزود: همچنین اصل دیگری می‌گوید که خدمات توانبخشی پزشکی باید به تدریج تحت پوشش بیمه قرار گیرد. از طرفی وسایل کمکی توانبخشی مانند سمعک، ویلچر و... در اختیار قرار گیرد. بر اساس این نکات قرار شد برنامه کشوری توانبخشی پزشکی تدوین شود که بیش از 2 سال برای آن زمان گذاشتیم و حاصل آن به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد.
وی در تشریح جزئیات این برنامه، اظهار کرد: برنامه ما این است که خدمات توانبخشی در نظام ارائه خدمات دیگر ادغام شود و مراکز ارائه خدمات توانبخشی گسترش یابد. همچنین اقداماتی در راستای گسترش خدمات نظام غربالگری ارائه شود که بیماران زودتر شناسایی شوند. نکته مهم دیگر تحت پوشش رفتن خدمات توانبخشی است. در عین حال نیز نباید از نکات پژوهشی غافل شویم.
مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی، ادامه داد: اکنون خیلی از خدمات توانبخشی در کشور ارائه می‌شود، ولی مشکل ما در خدماتی است که نیاز به کار تیمی دارد مانند افراد دچار سکته مغزی، قطع عضو، ضایعات پیش‌رونده و... که این بیماری‌ها باید در دسته خدمات اولویت‌دار قرار گیرد و تمرکز ما بر این خدمات است.
وی افزود: بر اساس پیش‌بینی‌ها و بررسی صورت گرفته در کشور سالانه حدود 100 هزارنفر دچار ناتوانی ناشی از سکته مغزی می‌شوند که به درمان جواب می‌دهند. حدود 3000 نفر در سال دچار ضایعه نخاعی می‌شوند، حدود 4000 تا 5000 نفر دچار فلج مغزی می‌شوند، شیوع اوتیسم سالانه 15 هزا نفر است و قطع عضو حدود 2000 نفر در سال است. همچنین شیوع پارکینسون سالانه حدود 5000 نفر است و سالانه حدود 2000 بیمار مبتلا به MS به جمعیت بیماران اضافه می‌شود.
مشاور وزیر بهداشت، گفت: یکی از بیماری‌های شایع دمانس یا آلزایمر است، زیرا امید به زندگی افزایش یافته است و جمعیت سالمند که در خطر ابتلا به این بیماری هستند بیشتر می‌شوند. پیش‌بینی‌ها می‌گوید 200 هزار نفر در آینده به نوعی دچار اختلال حافظه می‌شوند که اگر پیشگیری نشود دچار بیماری‌های پیش‌رونده می‌شوند.
وی افزود: اکنون هم حدود 15 هزارنفر در حوزه توانبخشی با مجوز‌های ما خدمات ارائه می‌دهند و در سطح دنیا خدمات ما قابل قبول است. حدود 140 مرکز جامع توانبخشی داریم و حدود 7000 دفتر کار یا مطب دایر شده است. بر اساس برنامه کشوری باید بتوانیم تا سال 1404 خدمات غربالگری را 25 درصد افزایش دهیم. مراکز ارائه خدمات توانبخشی نیز باید 30 درصد افزایش یابند و گروه‌هایی که مراکز تخصصی ندارند برایشان ایجاد شود. برای تامین اهداف باید آموزش و پذیرش دانشجو تقویت شود و دیگر رشته‌ها نیز اصول اولیه را آموزش ببینند. برای تحقیقات هم باید شبکه ملی تحقیقات توانبخشی ایجاد شود و تکنولوژی‌های توانبخشی بروز شود.
جغتایی اظهار کرد: برنامه کشوری سالمندان نیز مشترکا با همکاری سازمان مدیریت، بهزیستی و وزارت بهداشت تهیه و ابلاغ شده است و بعد درمان و توانبخشی پزشکی سالمندان با ما است که خدمات شنوایی و دمانس و... به آن‌ها ارائه می‌شود. توانبخشی از راه دور نیز از اهداف این برنامه است که یک ضرورت مهم است که در حال کار بر آن هستیم.
وی در مورد مهم‌ترین اولویت‌های سالمندان کشور، بیان کرد: سالمندان یک مسئله مهم برای کشور هستند و حتی در این رابطه نیاز به دادن آمار نیست، چون تا الان آمار‌های زیادی در رابطه با سالمندان اعلام شده است و روز به روز هم بیشتر می‌شود، حتی همکاران سازمان بهزیستی به ماجرای سونامی سالمندان اشاره کرده بودند که درست هم بود و به دنبال آن بود که من اعلام کردم برنامه ملی سالمندان تصویب و ابلاغ شده و الان در این مورد سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت در حال انجام و بررسی کار‌های مربوط به خودش است. در حوزه بهداشت و درمان هم مهم‌ترین اولویت این است که اول نیروی انسانی مورد نیاز تکمیل شود، یعنی باید رشته‌های تخصص سالمندی را تاسیس کنیم که چند سال فعال شده بود، ولی الان متوقف شده، همچنین دوره‌های کوتاه مدت که الان همکاران متخصص بالینی در چند دانشگاه برگزار می‌کنند تا از این طریق ما متخصصینی داشته باشیم که در حوزه سالمندی کار می‌کنند.
وی تاکید کرد: به عبارتی طب سالمندی باید جایگاهش در کشور گسترش پیدا کند و ما در زمینه نیروی انسانی متخصصین مختلف داریم، ولی آموزش تخصصی لازم برای مداخلات خدمات درمانی و توانبخشی سالمندان کم داریم. نکته دیگر مربوط به پرستار‌هایی است که اختصاصا با سالمندان کار می‌کنند، فوق لیسانس این رشته سال‌هاست که ایجاد شده و باید گسترش پیدا کند تا در این حوزه بتوانند بهتر کار کنند.
وی گفت: موضوع دیگر این است که باید برای سالمندان در مراکز ارائه خدمات در بیمارستان یا کلینیک‌ها، ساختار‌هایی درست شود تا خدمات اختصاصی سالمندان را بگیرند که این هم همکاران دفتر سالمندی در حال پیگیری هستند تا این اتفاق بیفتد و مهم‌تر از آن این است که این خدمات در نظام شبکه ادغام شود. شایع‌ترین مشکل که باید به آن توجه شود، اختلال‌های حافظه است که برنامه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شده، افرادی که در معرض این مشکل هستند غربالگری می‌شوند و به دنبال آن خدمات توانبخشی به آن‌ها داده می‌شود.