6 میلیون و 500 هزار حاشیه‌نشین در کشور وجود دارد
معاون عمرانی وزیر کشور گفت: پرداختن به مسائل و مشکلات حاشیه نشینان و اقشار آسیب پذیر یکی از اولویت‌های دولت سیزدهم است.
مهدی جمالی نژاد معاون عمرانی و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در بحث حاشیه نشینی گفت: یکی از اساسی‌ترین مباحث فعلی در نظام اداره کشور حسب آسیب شناسی‌های صورت گرفته توجه و تمرکز بر کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی است. حل این مسئله به دلیل دارا بودن ابعاد چند وجهی و فرابخشی بودن نیازمند تلاش مضاعف و بسیج منابع و امکانات کشور و هم افزایی و هماهنگی است. محصول این هماهنگی منجر به تقویت بستر‌های کنترلی و ساماندهی آسیب‌های اجتماعی می‌شود.
وی ادامه داد: بازآفرینی فضا‌های شهری در قالب محور‌های زیر مشتمل بر بافت‌های تاریخی، بافت‌های فرسوده میانی شهر‌ها و سکونتگاه‌های غیر رسمی قابل بررسی است. بافت‌های تاریخی دارای میراث ارزشمند شهری که در برگیرنده ارزش‌های معماری و شهرسازی ایران اسلامی بوده و از مهم ترین ظرفیت‌های ارتقاء هویت و بازآفرینی شهری به شمار می‌آیند، شامل 24141 هکتار از بافت‌های شهری کشور در 175 شهر و 600 محله می‌شوند که در دهه‌های اخیر به دلیل فقدان برنامه منسجم و اثربخش صدمات زیادی را متحمل شده و بسیاری از عناصر ارزشمند تاریخی خود را از دست داده‌اند. این بافت‌ها به دلیل عدم ساماندهی و تامین زیرساخت‌های مناسب شهری جذابیت سکونتی خود را از دست داده و با کاهش جمعیت ساکنین مواجهند و بنا‌های متروک، مخروبه و اراضی رها شده آن‌ها در حال گسترش است.
جمالی نژاد بیان کرد: بافت‌های ناکارآمد میانی (بافت فرسوده) که این گونه از محدوده‌های هدف بهسازی و نوسازی شهری تاکنون تحت عنوان بافت فرسوده از آن‌ها یاد شده است، عرصه‌ای بالغ بر 55104 هکتار را در کل کشور در 465 شهر و 1000 محله را شامل می‌شوند، به لحاظ زمانی معاصرند و از دهه 1330 به بعد شکل گرفته‌اند.
معاون عمرانی وزیر کشور ادامه داد: برآورد‌ها حسب مطالعات شناسایی صورت گرفته نشان می‌دهند در حال حاضر در 112 شهر کشور رقمی معادل شش میلیون و پانصدهزار نفر حاشیه نشین و یا ساکن در سکونتگاه‌های غیررسمی در 1100 محله سکونت دارند. در محدوده سکونتگاه‌های غیر رسمی علاوه بر مشکلات بد مسکنی ساکنان، زیر ساخت‌های شهری نیز نیازمند تقویت و بهسازی جدی می‌باشد.
وی افزود: پرداختن به مسائل و مشکلات حاشیه نشینان و اقشار آسیب پذیر یکی از اولویت‌های دولت سیزدهم است. این موضوع در بخشنامه بودجه سال 1401 ابلاغی از سوی رئیس جمهور نیز تحت عنوان محرومیت زدایی از مناطق کمتر توسعه یافته و حاشیه نشینی تأکید شده است. از این تعداد محله 205 محله اسکان غیررسمی در 35 شهر کشور دارای مشکلات بیشتر بوده و در معرض انواع آسیب‌های اجتماعی نیز است. در ادامه فعالیت‌ها و اقدامات صورت گرفته، دولت سیزدهم نیز با تشکیل کارگروه‌های ویژه مداخله در بافت‌های ناکارآمد شهری بر حل مسائل و بهبود شاخص‌هایی کیفیت زندگی در این محلات متمرکز شده است.
جمالی نژاد تصریح کرد: بهسازی و آسفالت معابر، بهبود سرانه‌های خدماتی، تأمین زیرساخت‌های شهری، احداث بوستان‌های محله ای، ارتقاء سرانه بهداشت محیطی، جمع آوری و هدایت آب‌های سطحی از مهم ترین پروژه‌های پیش بینی شده برای بهبود کیفیت زندگی در این محلات است. این پروژه‌ها با هماهنگی حوزه‌های عمرانی استانداری‌ها و عملیات اجرایی مدیریت شهری در 205 محله هدف در حال اجراست. برگزاری نشست‌های تخصص برای هماهنگی و هم افزایی دستگاه‌های اجرای به صورت منظم و با استفاده از ظرفیت شورای اجتماعی کشور در حال انجام است و برای پیگیری پروژه‌های زیرساختی وکالبدی نیز سامانه نظارت بر پروژه‌های حاشیه نشینی در وزارت کشور راه اندازی شده است. تدوین برنامه اقدام مشترک برای محلات هدف در بیش از 500 محله و اجرای پروژه‌های الگو در شهر‌های هدف از جمله در مشهد مقدس، سنندج و خمینی شهر از جمله این اقدامات است.
معاون عمرانی وزیر کشور با اشاره به ارزیابی اقدامات دولت در 100 روز اظهار کرد: در حوزه مدیریت شهری و روستایی در دولت سیزدهم بخشی از اقدامات به صورت مستمر و در ادامه فعالیت‌های قبلی در حال انجام است، اما با هدف سرعت بخشی به برخی از فعالیت‌ها در حوزه شهرداری‌ها و دهیاری‌ها فعالیت‌های سخت افزاری و نرم افزاری مورد پیگیری و مداقه جدی قرار گرفته است.
وی افزود: با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه مدیریت شهری گفت: به سرانجام رسیدن لایحه درآمد‌های پایدار شهرداری‌ها و دهیاری‌ها پس از 38 سال در اوایل مهرماه امسال فرصت مغتنمی را برای مدیریت شهری در کسب درآمد‌های پایدار ایجاد خواهد کرد. از طرفی به واسطه اهمیت سه موضوع محوری مدیریت پسماند، حمل و نقل ریلی درون شهری و حمل و نقل عمومی و تامین ناوگان و زیر ساخت‌های مورد نیاز این عرصه ها، قرار گاهی در وزارت کشور تشکیل و با تدوین برنامه عملیاتی و تعریف نظام تقسیم کار بین دستگاه‌های اجرایی در تلاش است تا با سرعت بخشی به این موضوعات نسبت به اجرا و عملیاتی کردن برنامه‌ها اقدام کند.
جمالی نژاد ادامه داد: تهیه طرح ارتقاء وضعیت معیشت مردم با اتکا به ظرفیت سازمان‌های میادین میوه و تره بار شهرداری نیز با اولویت تهیه و مراحل برنامه ریزی و عملیاتی شدن در شهر‌ها با اولویت کلان شهر‌ها را طی می‌کند. تعیین روزی به نام پاکبان در تقویم رسمی کشور و پیشنهاد آن به شورای فرهنگ عمومی کشور از جمله موضوعات بود که در حوزه امور فرهنگی پیگیری شده است.
معاون عمرانی وزیر کشور اظهار کرد: تهیه و پیشنهاد آیین نامه‌های اجرایی قانون بودجه سال 1400 از جمله بند از تبصره یک با موضوع تامین قیر برای شهرداری‌ها معادل 17 درصد، بند ل تبصره 12 دز زمینه آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها، تبصره 13 و بند ز تبصره 8 در حوزه مدیریت آب‌های سطحی و تامین اعتباری بالغ بر 5000 میلیارد ریال از جمله مهمترین اقدامات برای پیگیری اجرایی شدن تکالیف قانون بودجه سال 1400 بوده است.
وی بیان کرد: استقرار مدیریت شهری و روستایی در شهر‌ها و روستاها با تشکیل دوره ششم شورا‌های اسلامی شهر و روستا با اولویت در دستور کار قرار گرفت و تلاش شد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن شهرداران و دهیاران منتخب شورا‌ها تصدی امور را به دست گرفته و راهبری فعالیت‌ها را به شکل منسجم به انجام رسانند. برای تحقق این مهم و با هدف توانمند سازی شورا‌ها اقداماتی از جمله راه اندازی نرم افزار هوشمند شهر و روستا با هدف دسترسی به آمار و داده‌های مدیریت شهری و روستایی، چاپ وانتشار کتب و ماهنامه‌های تخصصی حوزه مدیریت شهری و روستایی، آموزش مجازی مدیران شهری و روستایی همزمان با آغاز به کار دوره ششم شورا‌های اسلامی شهر و روستا با اولویت و سرعت برنامه ریزی و اجرایی شد.
جمالی نژاد با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه مدیریت روستایی گفت: از جمله این اقدامات پیگیری بررسی و تصویب لایحه اصلاح و الحاق موادی به ماده واحده قانون تاسیس دهیاری‌های خودکفا در روستا‌های کشور در کمیسیون‌های مرتبط در مجلس شورای اسلامی، تدوین بخشنامه با امضا معاون اول رئیس جمهور جهت الزام هماهنگی دستگاه‌های اجرایی با دهیاری به عنوان مدیر ارشد روستا به منظور ساماندهی و نظام به بخشی به فعالیت‌های عمرانی در روستاها، هماهنگی برای افتتاح همزمان تعداد 4068 پروژه عمرانی و خدماتی دهیاری‌ها با اعتباری بالغ بر هزار میلیارد تومان در هفته دولت زمینه سازی برای اعطای تسهیلات کم بهره به طرح‌های درآمدزای دهیاری‌ها با انعقاد تفاهم‌نامه با بانک‌های منتخب، انعقاد تفاهم نامه با شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران برای اختصاص کدپستی و پلاک مشترک به کلیه اماکن روستایی، تهیه و تنظیم پیشنهادات مربوط به لایحه بودجه 1401 در بخش مدیریت روستایی، تعیین و ارتقا درجه 1298 دهیاری در 4 استان و ابلاغ به استانداری‌های ذیربط، زمینه‌سازی برای پوشش بیمه حوادث تمامی اماکن روستایی کشور با همکاری معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، بنیاد برکت و بانک‌های عامل، تامین و تجهیز پایگاه‌های آتش‌نشانی روستایی به تجهیزات حفاظت فردی و اقلام امدادی، اخذ مجوز جذب تعداد 200 نیروی وظیفه به عنوان امریه برای فعالیت در پایگاه‌های آتش‌نشانی روستایی کشور و راه‌اندازی سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) دهیاری‌های کشور با هدف مدیریت بهینه منابع و امکانات دهیاری‌ها در دستور کار قرار گرفته و عملیاتی شده است.