61 درصد نیاز تخم‌چشم زده ماهی در داخل تامین می شود

آقای مهدی شکوری درباره وضعیت تولید تخم چشم‌زده در کشور گفت: در سال 1401 تعداد 50 مرکز تکثیر در 12 استان کشور نسبت به تولید تخم چشم‌زده اقدام کردند و موفق به تولید 323 میلیون عدد تخم چشم‌زده ماهی شدند، این میزان تولید 61 درصد نیاز کشور را تامین می‌کند و بقیه از مسیر واردات تامین خواهد شد.

او افزود: از 323 میلیون عدد تخم چشم‌زده تولید شده در کشور، 279 میلیون عدد (86 درصد) تخم تمام ماده، 39 میلیون عدد (12درصد) تخم معمولی و 5 هزار عدد (2 درصد) تخم تریپلوئید ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان تولید شده است.

معاون توسعه آبزی‌پروری ادامه داد: براساس برنامه تحولی، میزان تولید ماهیان سردابی در سال 1402 حدود 212 هزار تن خواهد بود که برای تامین بچه‌ماهی مزارع سردابی کشور در سال جاری، نیاز به 530 میلیون عدد تخم چشم زده پیش‌بینی می‌شود.

این مقام مسئول به برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت سازمان شیلات ایران برای افزایش کیفیت تخم چشم‌زده داخلی و کاهش وابستگی به واردات اشاره کرد و گفت: در بحث اقدامات کوتاه‌مدت به‌منظور افزایش تولید تخم چشم‌زده باکیفیت در مراکز تکثیر داخلی، تفاهم‌نامه‌های همکاری با مراکز علمی دانشگاهی کشور برای توانمندسازی مراکز تکثیر و تولید تخم چشم‌زده ماهی، با هدف تولید تخم تمام ماده، که رشد بیشتری نسبت به تخم معمولی دارد، امضا شد.

او ادامه داد: با همکاری علمی دانشگاه صنعتی اصفهان از سال 1395، با استفاده از نرهای تغییر جنسیت داده در پنج مرکز تکثیر کشور، تخم تمام ماده در ایران تولید شده است و به تدریج در سایر مراکز تکثیر کشور نیز، تخم تمام ماده جایگزین تخم معمولی خواهد شد. شکوری به امضای تفاهم‌نامه همکاری با پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در سال 1401 اشاره کرد و گفت: در چارچوب این تفاهم‌نامه، مقدمات لازم برای مساعدت علمی به بخش خصوصی و انتقال دانش فنی و فناوری‌های روزآمد تولید تخم چشم‌زده ماهی با کیفیت انجام خواهد شد.

او افزود: همچنین دو مرکز تکثیر تمندر در استان لرستان و مرزن قزل در استان مازندران، با همکاری کشور فرانسه در حال تولید تحت لیسانس تخم چشم‌زده تمام ماده در داخل کشور هستند، مجموع تولید این دو مزرعه، حدود 70 میلیون عدد تخم چشم‌زده ماهی است. همچنین مزرعه قزل دانش نهاوند استان همدان با ظرفیت 200 میلیون عدد تخم در حال راه‌اندازی و وارد شدن به چرخه تولید تخم چشم‌زده است.

معاون توسعه آبزی‌پروری سازمان شیلات ایران گفت: اقدامات بلندمدت نیز از سال 1395 با اجرای پروژه بهبود ژنتیکی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در جمهوری اسلامی ایران آغاز و برنامه اصلاح نژاد ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان توسط سازمان شیلات با همکاری سازمان بین‌المللی فائو در قالب برنامه همکاریtcp، در کشور تدوین و در مرکز شهید باهنر کلاردشت و با همکاری اتحادیه سردابی کشور اجرا خواهد شد.

او از برنامه عملیاتی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با هدف خودکفایی در مولدسازی و تولید تخم چشم‌زده ماهی قزل‌آلا خبر داد و اعلام کرد: این برنامه به‌منظور خودکفایی کشور در تامین تخم چشم زده ماهی قزل‌آلا تدوین و مرکز اصلاح نژاد شهید مطهری یاسوج، به منظور انجام این پروژه با بودجه دولتی در حال تجهیز است، با شروع برنامه طی شش سال، کشور از واردات تخم ماهی بی‌نیاز خواهد شد. شکوری گفت: در حال حاضر گونه‌های عمده و تجاری ماهیان پرورشی کشور عبارتند از ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان، کپور معمولی، کپور ماهیان چینی (کپور علف‌خوار، کپور نقره‌ای، کپور سرگنده)، خاویاری (فیل ماهی، تاس‌ماهی، سیبری، استرالیاد)، تیلاپیا، میگوی آب شیرین، میگوی پاسفید غربی (وانامی) سی‌باس، و ماهیان زینتی؛ همچنین سازمان شیلات ایران برنامه‌ریزی برای اهلی‌سازی گونه‌های بومی کشور و پرورش ماهیان آزاد دریای خزر، سفید دریای خزر، سوف، هامور، سوکلا، بنی، شیربت، کتان، و غنزه را در دست دارد.