9 اقدام شاخصی که دولت سیزدهم در حوزه سینما به انجام رساند
تهران - ایرنا - در دولت دوازدهم، سینما اوضاع بغرنجی پیدا کرد. رکود عمیقی که بر بخش‌های مختلف سینما حاکم شد، هر سه نظام تولید، توزیع و پخش را با اختلال گسترده‌ای مواجه ساخت که فارغ از ایجاد نارسایی عمیق، جمعیت قابل توجهی از فعالان سینما و سینمادار نیز بالاجبار خانه‌نشین شده و در ارتزاق روزانه خود نیز ماندند.
به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، تداوم وضعیت بغرنج سینماها، اهالی سینما را چشم‌انتظار دولت جدید و رویکردهای نوینی کرد تا انقلاب بزرگی در عرصه هنر هفتم به وقوع بپیوندد. رئیس‌جمهور مردمی در گام نخست، پافشاری فراوانی برای انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به خرج می‌دهد و در ادامه، حساسیت‌های خود نسبت به مقوله سینما را به ایشان منتقل می‌کند. حاصل رایزنی‌های فراوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، منجر به انتخاب محمد خزاعی یکی از اهالی جامعه سینماگران برای پست ریاست سازمان سینمایی می‌شود تا این کشتی به گل نشسته، بار دیگر برای رسیدن به روزهای درخشان خود امیدوار شود.
این مساله روزنه امید را در دل سینماگران ایجاد کرد که منتظر اتفاق‌هایی مثبت در این زمینه باشند. همین اتفاق هم افتاد و در بازه زمانی کوتاه، سینما در گام نخست توانست از آن بلاتکلیفی محض بیرون آمده و با یک اکران منتظم و برنامه‌ریزی‌شده، دیگر هیچ‌گاه تعطیل نشود.
برخی دیگر از برنامه‌ها نیز در میان‌مدت و درازمدت انجام گرفت تا کلیت سینما، از آن انفعال عجیبی که بیش از 2 سال، آن را در برگرفته بود، خارج شده و به فعلیت امروز برسد تا سینمای ایران، بار دیگر روی خندان و خوشایند خود را به فعالانش نشان دهد. البته که قطعا این وضعیت، مطلوب رئیس‌جمهور، وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی نیست و به همین دلیل، تلاش‌ها برای موفقیت‌های اجرایی بیشتر در این حوزه، همچنان ادامه دارد.
با این حال، عمده فعالیت‌های ثمربخش سینمایی دولت سیزدهم را می‌توان در 6 سرفصل و 9 اقدام خلاصه کرد.
الف) احیای شان سیاست‌گذاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
1. در این زمینه، با تشکیل شورای‌عالی سینما به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور با اختیارات اصل 138، سیاست‌گذاری، هدایت، نظارت و هماهنگی در تولید آثار فاخر سینمایی به ثبت رسید تا ریل‌گذاری وسیعی در این حوزه صورت بگیرد.
ب) اصلاح ساختار مدیریتی و حل مسائل اصلی حوزه فرهنگ
1. در این زمینه، اصلاح مقررات سینمایی با توجه به قانونمندی در عرصه سینما و پرهیز از رفتارهای سلیقه‌ای و جلوگیری از دور زدن قانون و ضوابط صورت گرفت. نتایج چنین عملکردی، به بازنگری در آیین‌نامه‌ها و انتخاب اعضای شوراهای سازمان نظیر پروانه فیلم‌سازی، پروانه نمایش فیلم و...، بازنگری در مقررات آموزشگاه‌های آزاد سینمایی، موسسه‌های سینمایی و مراکز پشتیبانی سینمایی انجامید.
2. تشکیل شورای راهبردی اکران سینما، زمینه‌ای را فراهم آورد تا ساماندهی وضعیت اکران و مدیریت نمایش فیلم‌های تولید شده در سینما، با دقت و حساسیت بیشتری دنبال شود. دستاورد چنین حرکتی، تدوین نظام‌نامه اکران به منظور جلوگیری از رفتارهای سلیقه‌ای و تسریع در نمایش فیلم‌های تولید شده است.
3. بازسازی ساختار مدیریت فرهنگی سینما، از دیگر ضروریاتی بود که در این حوزه به انجام رسید. ازجمله اقدامات صورت‌گرفته در این زمینه می‌توان به ادغام جشنواره فیلم فجر و جشنواره جهانی فجر، تفویض مرجعیت و راهبری اکران فیلم‌های هنری و تجربی به مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، استقرار دبیرخانه شورای صنفی اکران و راهبری سامانه سمفا در موسسه سینما شهر، واگذاری مدیریت فیلم اولی‌ها به بنیاد سینمایی فارابی و برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی خانه فیلم‌نامه در بنیاد سینمایی فارابی اشاره کرد.
ج) ایجاد عدالت فرهنگی و محرومیت‌زدایی از عرصه فرهنگ و هنر
1. یکی از مهم‌ترین مشخصه‌ها در این حوزه، توجه به توسعه زیرساخت‌های سینمایی کشور است. در همین ارتباط، برآورد اضافه شدن 400 سالن سینما تا پایان سال آینده به ظرفیت سالن‌های سینمای کشور مدنظر قرار گرفت. در همین ارتباط، انعقاد قرارداد بازسازی و نوسازی 11 سینما با 39 سالن نمایش فیلم منعقد شد.
2. توجه به اکران فیلم‌های چهلمین جشنواره فیلم فجر در سراسر کشور نیز در این زمینه می‌گنجد. این مهم که سال‌ها از سوی علاقمندان شهرستانی به عنوان مطالبه مطرح می‌شد، در نهایت در دولت سیزدهم عملیاتی شد. در همین زمینه، تمرکززدایی از عرصه سینما، ایجاد عدالت فرهنگی و دسترسی عمومی به امکانات فرهنگی مورد نظر قرار گرفت. ضمن آن‌که طرح سینماسیار برای نمایش فیلم‌های جشنواره در نقاط محروم به انجام رسید.
د) تقویت گفتمان هویت اسلامی ایرانی و حمایت از جبهه فرهنگی انقلاب
1. در این حوزه، سیاست‌گذاری حمایت از ساخت حداقل 5 فیلم با موضوع دفاع مقدس در سال 1401 مورد توجه قرار گرفت. این طرح مهم با گرایش به ترویج سبک زندگی اسلامی - ایرانی، صیانت و اعتلای هویت دینی و انقلاب جامعه، حفظ و اعتلای ظرفیت‌های فرهنگی و هنری اقوام و مذاهب و احیای نقش فعال مساجد در مباحث فرهنگی و آموزشی، در دستور اجرایی قرار گرفت. ازجمله دستاوردهای مهم این طرح می‌توان به ریل‌گذاری مناسب برای تولیدات سینمایی در کشور با اولویت ارزش‌های اسلامی و فرهنگ غنی کشورمان اشاره کرد.
ه) تقویت و رونق اقتصاد فرهنگ و هنر و سیاست‌های حمایتی در عرصه فرهنگ و هنر
1. آنچه در دوران کرونا، برای سینما حیاتی به نظر می‌رسید، بازگشت رونق به سینماها بود. راهکاری که با استفاده از ظرفیت صددرصدی سالن‌های سینما و تنوع سبد اکران میسر شد. این طرح که با هدف خروج از رکود و رونق فعالیت‌های فرهنگی و هنری صورت گرفت، منجر به فروش 44 میلیاردی سینما در آذرماه 1400 پس از ماه‌ها رکود شد. با تداوم این روند، فروش 175 میلیارد تومانی سینما در 4 ماهه نخست سال 1401 با بیش از 5 میلیون و 400 هزار مخاطب محقق شد.
و) تقویت و ارتقای دیپلماسی فرهنگی
1. در این زمینه، فعالیت‌های بین‌المللی سینمای ایران و برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی فیلم کودک و نوجوانان، فیلم کوتاه، فیلم حقیقت و چهلمین جشنواره فیلم فجر مورد توجه قرار گرفت. با هیمن رویکرد، برنامه‌ریزی هدفمند به منظور حضور جهانی سینمای ایران رقم خورد که به استفاده از ظرفیت سینما برای ارتقای تعاملات فرهنگی در سطح بین‌المللی انجامید.
این برنامه‌ها، بنا بر اهمیتی که دارند، همچنان به شکلی گسترده و با اهتمامی ویژه تداوم داشته تا سینمای ایران با تمام موفقیت‌های داخلی و بین‌المللی خود، زمینه‌های استقرار یک نظام سینمای درست و چابک را با تمامی ظرفیت‌های پیدا و پنهان خود، محقق کند.