95 درصد بافت «شمیران نو» فرسوده و 83 درصد آن تخریبی است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، به نقل از معاونت ارتباطات و امور بین الملل شورای اسلامی شهر تهران ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران در سومین محله‌گردی خود به سراغ «شمیران نو» رفت، محله‌ای که فاقد سند بودن املاک سبب بروز مشکلات فراوانی اعم از ترافیکی تا آسیب اجتماعی شده است. آشفتگی محله را می‌شود از آشفتگی گفتار اهالی متوجه شد. به محض دیدار با عضو شورا برافروخته و با صدای بلند از مشکلاتشان می‌گویند. اولین مشکل بن‌بست بودن محله «شمیران نو» است. شمیران نو از شمال به جنگل لویزان، از طرف جنوب به خیابان شهید صبوری از طرف غرب به دیوار نیروی دریایی و از طرف شرق به نارمک شمالی (خیابان هنگام) محدود می‌شود.

اما دیوار پادگان نیروی دریایی، مسدودسازی دسترسی غربی محله و واگذار شدن محیط آن به اصناف مختلف خود ابتدای بخش اعظمی از مشکلات محله است. «بعضی شب‌ها اینجا زباله می‌سوزانند و دود زباله از پنجره و دریچه کولر به داخل خانه می‌آید؛ این گلایه فردی است که در همسایگی پادگان کارگاه نجاری دارد. به گفته او «گاهی زباله‌هایشان را به این طرف دیوار و داخل کوچه پرت می‌کنند.» ادعا‌هایی که صحتش را می‌شد بر روی تخم‌مرغ‌هایی که از حصار پادگان تا روی دیوار «شره» کرده دید. صحبت‌هایش را خانم دیگری قطع می‌کند و می‌گوید «تعمیرگاه شرکت واحد اتوبوسرانی هم همینجاست، آلودگی صوتی که دارد به کنار، دود زیادی هم مدام از پادگان بلند می‌شود.»

اوضاع نامناسب جمع‌آوری زباله و بد بویی جوی‌های آب هم هرچند بار‌ها از زبان اهالی نقل شد، اما کاملا به چشم می‌آمده و تعداد زیاد زباله‌گردان که برای چندمین بار یک مخزن را زیرو رو میکردن باعث تعجب شده بود. «موش‌هایی که با همدیگر مچ می‌اندازند و قد کانگرو شده‌اند» اظهارات اهالی محله برای توضیح شرایط اسفبار نظافت خیابان‌ها و مقابله ضعیف با حیوانات موذی بود.

اما ابر معضل اهالی شمیران نو فاقد سند بودن املاک این محله و تخلفات بزرگ ساخت و ساز است. بررسی میدانی در سطح محله نشان می‌دهد با گذشت 40 سال از شکل‌گیری محله، هنوز هم 62‌درصد از املاک شمیران‌نو سند نداشته و قولنامه‌ای خرید و فروش می‌شوند.

این شرایط سبب بروز تخلفات بزرگ ساخت و سازی در محله شده است؛ از پشت‌بام فروشی تا زیرزمین‌فروشی. برخی خانه‌ها چند مالک دارند، یکی مالک پشت‌بام است، یکی زیرپله، دیگری زیرزمین و برخی فروشنده‌ها ملک، پشت‌بام، راهرو، زیرزمین و حیاط را جداگانه می‌فروشند. در نگاه اول ساخت‌وساز نامتقارن، خانه‌های فرسوده و ساختمان‌های غیراستاندارد که یک‌شبه مانند قارچ از زمین سر برآورده‌اند و تغییر کاربری فضا‌های مسکونی به تجاری توی ذوق می‌زند. کسبه می‌گویند «برای تعویض کرکره مغازه و سرامیک کردن کف مغازه باید به شهرداری پول بدهیم، اما یک کوچه آنطرفت‌تر چند طبقه غیرقانونی ساخته شده و کسی کاری ندارد.»

بی‌سند بودن املاک سبب معضل ریزدانگی و فرسودگی بافت محله شده است. مدیر توسعه محلی شمیران نو می‌گوید «حاصل همه این سازوکار‌های غیرقانونی این است که 95‌درصد از کالبد محله فرسوده و 83‌درصد آن تخریبی است؛ یعنی با زلزله‌ای بیشتر از 5 ریشتر فرو ریخته و با وجود تراکم جمعیتی در این بافت، یک فاجعه رخ می‌دهد.» موضوعی که اهالی محله نیز بر آن تاکید دارند و کوچه‌های آشتی کنان زیاد با ساخت و ساز‌های غیرمعمول و نامیدنشان به «هیچم» شرایط نامناسب محله را فریاد می‌کشند.

از آنجایی که ساخت‌وساز‌ها بر اساس اصول مهندسی صورت نگرفته، هرکسی با هدف اینکه خانه بزرگ‌تری بسازد، بخشی از معبر را اشغال کرده و معابر هم غیراصولی شکل گرفته‌اند و ترافیک سنگین یکی دیگر از معضلات بی‌سند بودن املاک است. به گفته املاکی محل؛ «98 درصدخانه‌های محله پارکینگ ندارند و در خیابان‌ها دوبله و سوبله پارک می‌کنند. «ماشین‌هایی که به دلیل ناامنی طعمه دزدان شده و نهایتا بخشی از بدنه خودرو در گوشه‌ای رها می‌شود.» اینرا راننده تاکسی محله می‌گوید.

اما محله‌گردی ناصر امانی، عضو شورا فقط به شنیدن معضلات تاریخی شمیران نو محدود نمی‌شود. نبش خیابان قباد تابلوی «مرکز سلامت جامعه صاحب‌الزمان (عج)» خودنمایی می‌کند، اما از بالای دیوار ساختمان نیمه مخروبه مرکز، بقایای سرنگ، زرورق، سیخ و... که در گوشه و کنار پراکنده‌اند، به چشم می‌خورد. به گفته اهالی معتادان از حصار فرو ریخته پشت ساختمان وارد مرکز شده و در اتاق‌های بی در و پیکر ساختمان مخروبه جا می‌گیرند.

به گفته شورایاری محل «ساختمان این مرکز به دلیل فرسودگی تخریب شد و قرار بود در مدت کوتاهی بازسازی شود، اما همچنان به صورت ویرانه رها شده است. زمین درمانگاه وقفی است، اما برای کاربری درمانی به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی واگذار شده که با وجود بار‌ها مکاتبه برای بازسازی و استفاده از آن، پاسخی دریافت نکرده‌ایم.».

اما معتادان متجاهر تنها در زمین مرکز بهداشت مخروبه حضور پرقدرت ندارند، بلکه در حاشیه همان خیابان قبادی و در جایی که زمانی بنا بود محل بزرگراه زین‌الدین باشد، اما بعد از تغییر محل بزرگراه و عقب‌نشینی و تخریب خانه‌ها، رها شده باقی مانده نیز، کلونی‌های زیادی دارند که راه رفتن در کنار آن‌ها هنگام نعشه صبحگاهی، خللی در خوابشان ایجاد نمی‌کند، اما همسایگان روبروی این زمین را به شدت آزرده خاطر کرده است به اضافه آنکه روشنایی محله نیز مطلوب نیست فضا را برای بروز ناامنی و فروش مواد مخدر در غالب‌های مختلف فراهم می‌کند. به گفته شهردار محله فقط دو پلاک 1500 متری از این زمین متعلق به شهرداری است و مابقی مالک شخصی دارند. تکلیف زمین‌های شخصی قولنامه‌ای هم باید از سوی سازمان ثبت‌اسناد و شهرداری پیگیری شود. به اضافه اینکه زمین‌های رها شده محل تخلیه نخاله‌های ساختمانی نیز شده و درختان خشک‌شده کنار خیابان هرچند با آبیاری اهالی محل شرایط بهتری از خانه باغ سالمندان خیابان قباد دارند، اما کمک اهالی کفاف آن‌ها را نمی‌دهد.

زمین‌های سوخته و رها شده فوتبال در اثر اختلاف مدیر محله سابق و شورایاری‌ها می‌گوید که شمیران نو شرایط مطلوبی از جهت سرانه ورزشی نیز ندارد و اساسا به جای حضور جوانان محله، معتادان فضای مناسبی برای حضور پیدا کرده و نبود نظارت از سوی شهرداری، اوضاع را هر روز وخیم‌تر کرده است.

اما یکی دیگر از مشکلات شمیران‌نو ترافیک خیابان وارباز است. خیابانی که ورودی محله و حد فاصل خیابان هنگام تا میدان پاکدامن است و در دو طرفش صد‌ها مغازه و پاساژ و مرکز تجاری قرار دارد. به نظر می‌رسد متهم اصلی ترافیک این محله، وجود این راسته تجاری است، چون همین که مغازه‌ها باز می‌شود تا پاسی از شب بار ترافیک محله سنگین می‌شود.

به گفته اهالی «در این خیابان صد‌ها مغازه وجود دارد و مغازه‌دار‌ها از صبح تا شب ماشینشان را در حاشیه خیابان پارک می‌کنند. مشتری‌ها هم که می‌آیند، چون جای پارک پیدا نمی‌شود دوبله پارک می‌کنند و همین موضوع موجب تشدید ترافیک محله می‌شود.»

شورایار محله می‌گوید: «قرار بود شهرداری در وسط خیابان رفیوژ نصب کند تا خودرو‌ها نتوانند دوبله پارک کنند؛ اما معلوم نیست چرا این طرح اجرا نشده است.» به گفته دیگری؛ «مخالفت تعدادی از کسبه، دلیل مخالفت بوده است.»

سد معبر وانت‌بار‌های میوه‌فروش در اطراف میدان پاکدامن تا انتهای خیابان غفاری از دیگر موضوعاتی است که به ترافیک و راه بندان این محله دامن زده است. یکی از کسه می‌گوید؛ «متأسفانه معضل وجود وانت‌بار‌های میوه‌فروش از سال‌ها پیش در محله وجود داشته و عاملی است برای تشدید ترافیک. چون آن‌ها در کنار خیابان به‌صورت دوبله می‌ایستند و موجب راه بندان می‌شوند. وانتی‌های میوه‌فروش اکثرا محلی نیستند و از نقاط مختلف شهر می‌آیند و متأسفانه در این سال‌ها هیچ نهاد و سازمانی نتوانسته آن‌ها را ساماندهی کند.» به گفته یکی از کسبه «برخی از وانتی‌ها مواد مخدر نیز می‌فروشند.» شهردار منطقه می‌گوید؛ موضوع را به پلیس اطلاع داده و سعی کرده سد معبر را رفع کند، اما ساکنان، چیز دیگری می‌گویند.

شورایاری‌ها محله همچنین از پارکینگی می‌گفتند که برای مدت‌ها از محل اجاره آن برای هزینه‌کرد‌های محله استفاده می‌کردند، اما شهرداری منطقه پارکینگ رو از شورایاران گرفته و به اجاره داده است.

به گفته عضو شورای شهر که در میان اهالی و معتمدان محله حضور پیدا کرد، بخشی از مشکلات محله مربوط به مدیریت شهری می‌شود و مابقی باید در تعامل با سایر نهاد‌ها و حوزه‌ها حل و فصل شود. مشکل نظافت خیابان‌ها و جمع‌آوری زباله، تامین روشنایی در محیط‌های مربوط به شهرداری، کنترل زباله‌گردی، حفاظت از زمین‌های فوتبال، آبیاری فضای سبز، جلوگیری از بروز تخلفات ساختمانی، حل بخشی از مشکلات ترافیکی و سد معبر از جمله اقداماتی که شهرداری باید به جد در دستور کار قرار داده و اوضاع را ساماند دهد، اما سند دار کردن املاک، نوسازی بافت‌های فرسوده، رفع بن‌بست بودن محله با تغییر کاربری پادگان نیروی دریایی «کوهک» از جمله مشکلاتی است که باید در تعامل با سازمان ثبت اسناد، وزارت راه و شهرسازی، ارتش و بنیاد مستضعفان به سرانجام برسد، اما به عنوان نماینده مردم از طریق مذاکرات، نامه‌نگاری و جلسات مختلف با این نهاد‌ها پیگیری ویژه خواهد شد.