آتش‌بس یمن پایدار خواهد ماند؟
آتش بس در یمن اخیرا برای دو ماه دیگر تمدید شد، اما با توجه به موارد فراوان نقض آن از سوی ائتلاف متجاوز سعودی، مقامات صنعا درباره ادامه این وضعیت هشدار داده اند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ عربستان سعودی از ششم فروردین 94 در قالب ائتلافی از چند کشور عربی از جمله امارات و با کمک و چراغ سبز آمریکا و حمایت رژیم صهیونیستی، حملات گسترده‌ای را علیه یمن آغاز کرد. برخلاف انتظار سعودی‌ها، حملات آنها به سپر محکم مقاومت ملت یمن برخورد کرد و بعد از هفت سال پایداری و ضربات دردناک یمنی‌ها به عمق اراضی عربستان، به ویژه تأسیسات آرامکو، ریاض به ناچار تن به آتش بس به امید خروج از باتلاق جنگ یمن داد.
فرستاده سازمان ملل، دوم آوریل گذشته از آغاز آتش‌بسی دو ماهه در یمن و توقف حملات نظامی زمینی، دریایی و هوایی و تسهیل ورود 18 کشتی حامل سوخت به بنادر الحدیده و دادن مجوز به پروازهای هفتگی به فرودگاه صنعاء و بالعکس خبر داده بود.
«هانس گروندبرگ»، فرستاده ویژه سازمان ملل در یمن اخیراً اعلام کرد که آتش بس یمن که از ماه آوریل (نیمه فروردین ماه) برقرار شده است، تا دوم اکتبر تمدید شد.
نقض مکرر آتش بس جدید
با گذشت 10 روز از تمدید آتش جدید یعنی از سوم اگوست گذشته تاکنون 1568 بار آتش بس از سوی متجاوزان نقض شده است. همچنین از زمان آغاز آتش بس طی چهارماه یعنی از آوریل گذشته تا دوم آگوست جاری، بیش از 24 هزار بار آتش بس از سوی متجاوزان نقض شده است.
این موارد شامل حملات توپخانه ای و هوایی با پهپادهای شناسایی به مواضع ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در استان‌های مأرب، حجه، الضالع، صعده، الحدیده، تعز و جبهه‌های مرزی بوده است.
مجموع نقض آتش بس از ماه آوریل تاکنون 25 هزار و 576 مورد بوده است.
آیا آتش بس دوباره تمدید خواهد شد؟
همین نقض گسترده آتش بس سبب شده است که مقامات صنعا از آمادگی برای جنگ سخن بگویند و اینکه این شرایط آتش بس بی فایده است.
محمد عبدالسلام رئیس هیئت مذاکره کننده دولت نجات ملی یمن روز پنجشنبه گذشته گفت: این آخرین بار بود که زیربار آتش بس با شروط کنونی رفتیم.
«مهدی المشاط»، رئیس شورای عالی سیاسی یمن با حضور در مراسم فارغ التحصیلی گروه جدیدی از تیپ‌های حفاظتی ریاست جمهوری، تأیید کرد که ارتش یمن بار دیگر ثابت کرده است که یمن قبرستان متجاوزان است.
رئیس شورای عالی سیاسی یمن با بیان اینکه عملکرد ارتش در سراسر صحنه عملیات با نیروهای متجاوز بار دیگر ثابت کرد که یمن قبرستان متجاوزان است، تاکید کرد: ما در موقعیتی هستیم که می‌توانیم از کشور خود دفاع کنیم و این کار را نمی‌کنیم. تهدیدی برای هر کسی به جز کسانی که علیه کشور ما توطئه می‌کنند. نیروهای مسلح ما به دنبال کسانی هستند که به فکر بلعیدن کشور ما هستند و انشاالله پایان آنها را می‌نویسیم. توصیه‌های خود را به نیروهای متجاوز تکرار می‌کنیم و تاکید می‌کنیم که هزینه صلح بسیار کمتر از هزینه جنگ است.
علی الدروانی فعال رسانه‌ای یمنی درباره آتش یمن گفت: بر کسی پوشیده نیست که هدف از آتش بس، تأمین نیازهای بشردوستانه، کاهش محاصره، بازگشایی فرودگاه صنعا، رفع برخی محدودیت‌ها برای واردات از طریق بندر حدیده به ویژه سوخت و گشودن درها به روی گزینه‌های راه حل سیاسی و تدریجی برای رسیدن به صلح دائمی و همه جانبه است و این موارد در آتش بس و تمدید آن در کنار هم قرار گرفتند. خواسته مقامات صنعا، آزادسازی کل خاک یمن از دست مهاجمان و اشغالگران، و بازگرداندن حاکمیت کامل و پایان دادن به تجاوز و محاصره است، اما در صورت صدق نیات طرف مقابل، این آتش بس می‌تواند حتی به تدریج به آتش بس دائمی تبدیل شود.
این فعال رسانه‌ای افزود: همچنین برای دستیابی به صلحی که یمنی‌ها سزاوار آن هستند، و مشتاقانه منتظر آنند باید میز مذاکره یمنی - یمنی باشد تا پس از بازسازی و جبران خسارات ناشی از جنگ و تجاوز، یک کشور قوی بسازند، و آن را توسعه دهند. البته اینها در حد امیدو آرزو هستند و واقعیت، متأسفانه، حداقل در افق قابل پیش بینی، چیزی جز آمادگی برای دور جدیدی از جنگ و تهاجم نیست. ائتلاف متجاوز باید بداند که یمنی‌ها در آتش بس به خواب نرفتند و برای همه احتمالات آمادگی دارند و آنهایی که تصمیم به جنگ دارند، باید تبعات آن را تحمل بپذیرند.
وی تاکید کرد: یک مانع بزرگ وجود دارد و آن توهمات طرف متخاصم است که معتقد است وضعیت نامناسب بشردوستانه می‌تواند آنچه را که جنگ نظامی و محاصره و محدودیت‌های اقتصادی نیاورده، بدست آورد و باعث تسلیم تدریجی یمنی‌ها شود. بنابراین تجاوز همچنان از وضعیت انسان دوستانه سو استفاده می‌کند و آنها به دنبال صلح دائمی و راه حل سیاسی نهایی نیستند.
این فعال رسانه‌ای یمنی درباره مواضع آمریکا به مهر گفت: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا می‌خواهد با دستیابی به یکی از وعده‌های انتخاباتی خود برای توقف جنگ یمن به دستاوردی دست یابد، در حالی که دولت آمریکا همچنان مواضع عربستان را مورد توجه قرار می‌دهد و این اظهارات فقط مصداق «عوام فریبی» است. آمریکا می‌خواهد از جرایمی انسانی و مشارکت خود در تجاوز و محاصره یمن فرار کند و اینکه آمریکا به عنوان کبوتر صلح و حامی بشردوستانه ظاهر می‌شود، مردم یمن را فریب نمی‌دهد. این تجاوز، همانطور که یمنی‌ها از همان لحظات اولیه آن را توصیف کردند: «تجاوز آمریکایی - سعودی است و یکی از دلایل آن، همکاری آنها با سعودی در سطوح هماهنگی نظامی و اطلاعاتی است و آمریکا در تمام جنایاتی که در یمن علیه زنان و کودکان صورت گرفته و صنعا را به توصیف سازمان‌های بین المللی به بزرگترین فاجعه انسانی در جهان تبدیل کرده، نقش پررنگی دارد.
کلام پایانی
به هر حال این آتش بس با موانع زیادی روبرو است که مهمترین آن ادامه محاصره یمن است. رهبران دولت نجات ملی در یمن ضمن تاکید بر تمایل خود برای حفظ آرامش اوضاع در یمن، بر لزوم رفع محاصره در وهله نخست، تاکید دارند و برای گرفتن این حق، کارتهای برنده زیاد دیگری هم در دست دارند؛ علاوه بر اینکه بخشی از شرایط بین المللی جاری نیز به نفع آنهاست. از نگاه رهبران صنعا، تمدید آتش بس به شکل کنونی آن، تلاشی بی نتیجه است و پیامدهای آن دامن بانیان این وضع را خواهد گرفت.
از نظر دولت نجات ملی صنعا، الزامات صلح واقعی و در صدر آن رفع محاصره ایجاب می‌کند که همه محدودیت‌های اعمال شده بر فرودگاه صنعا و بندر حدیده برداشته شود و لزوم اجازه عربستان برای اعطای مجوز پرواز و کنترل تردد خارجی یمنی‌ها و محدود کردن پروازها به کشورهای حامی ائتلاف و توقیف نفت‌کش‌های دارای اجازه بین المللی لغو شود.
وجه دیگر سناریوی جاری در یمن، آغاز مجدد درگیری‌ها است که به مرزهای یمن محدود نخواهد شد بلکه دامنه آن به تأسیسات حیاتی در عربستان سعودی و امارات گسترش خواهد یافت.
با نگاهی به روند امور برای برقراری آتش بس، می‌توان دید که آمریکا تنها زمانی به برقراری آتش بس چراغ سبز نشان داد که قدرت دولت نجات ملی یمن را دید و ارتش و کمیته‌های مقاومت مردمی یمن نشان داد که مستقیماً منابع و تأسیسات انرژی در منطقه خلیج فارس را در تیررس دارد و همچنین فناوری‌ها و تجهیزاتی در اختیار دارد که می‌تواند ضمن هدف گیری دقیق، خطوط کشتیرانی دریایی را زیر نظر خود داشته باشد.
کشورهای عضو ائتلاف متجاوز سعودی با حمایت واشنگتن، در طول جنگ از پذیرش آتش‌بس نظامی و بشردوستانه پیشنهادی سازمان ملل امتناع کرده بودند و تنها در حوزه درگیریهای نظامی حاضر به پذیرش آن بودند و موضوعات بشردوستانه تنها به عنوان ابزار جنگ در نظر گرفته می‌شدند.
به رغم شکست این سیاست، به نظر می‌رسد مقامات ریاض با عبرت نگرفتن همچنان بر این سیاست شکست خورده با تکیه بر توانایی نظامی خود، به دنبال آن هستند که دستاوردی را به هر قیمتی در یمن بدست بیاروند. آنان با بهره برداری از نیاز غرب به ریاض در حوزه انرژی، برای تحمیل نگرش خود نسبت به این جنگ و چشم‌انداز مد نظر خود برای حل و فصل بحران، با تکیه بر سیاست رشوه‌دهی سیاسی و مالی تلاش می‌کنند و به دنبال شانه خالی کردن از مجازات و پاسخگویی هستند.
منبع: مهر
