آخرالزمان هسته ای نزدیک است؟ / پیامد خروج روسیه از یک پیمان مهم
از زمان حمله روسیه به اوکراین، ترس از رویارویی هسته‌ای افزایش یافته است. پوتین حجم و قدرت زرادخانه مسکو را به جهان یادآوری کرد و گفت که آماده است از همه ابزارهای لازم برای دفاع از "تمامیت ارضی" روسیه استفاده کند.
به گزارش اقتصادنیوز، رئیس‌جمهور روسیه روز سه‌شنبه در سخنرانی خود، روسیه را در کنار اوکراین قربانی خیانت‌های غرب دانست و اعلام کرد که مسکو پیمان «استارت‌نو» را تعلیق می‌کند؛ پیمانی که هدفش محدود کردن زرادخانه هسته‌ای آمریکا و روسیه بوده است.
پایان یک «شروع جدید»
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز سه‌شنبه، پس از متهم کردن غرب به دخالت مستقیم در تلاش‌ها برای حمله به پایگاه‌های هوایی استراتژیک این کشور گفت که روسیه مشارکت خود در معاهده کاهش تسلیحات هسته‌ای با عنوان «شروع جدید» با آمریکا را به حالت تعلیق درمی‌آورد.
پوتین در سخنرانی خود، روسیه و اوکراین را قربانی خیانت‌های غرب معرفی کرد و گفت که این روسیه است که برای موجودیت خود می‌جنگد.
بنابر گزارش رویترز، رئیس‌جمهور روسیه در آستانه اولین سالگرد جنگ علیه اوکراین گفت: «ما با مردم اوکراین نمی‌جنگیم. مردم اوکراین گروگان رژیم کی‌یف و اربابان غربی‌اش هستند که عملاً این کشور را اشغال کرده‌اند.»
پس از آن، پوتین اعلام کرد که مسکو مشارکت خود در پیمان «شروع جدید» را به حالت تعلیق درمی‌آورد. این پیمان آخرین قرارداد عمده باقی‌مانده کنترل تسلیحات میان روسیه و آمریکا است.
پیمان «شروع جدید» چیست؟
پیمان «استارت نو» یا «شروع جدید» (New Start) که در سال 2010 میان رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، باراک اوباما و همتای روسی‌اش دیمیتری مدودف امضا شد، تعداد کلاهک‌های هسته‌ای استراتژیکی را که آمریکا و روسیه می‌توانند مستقر کنند محدود می‌کند.
این قرارداد در سال 2011 لازم‌الاجرا شد و در سال 2021 پس از روی کار آمدن جو بایدن، پنج سال دیگر تمدید شد و به بازرسان آمریکایی و روسی اجازه می‌دهد تا از پایبندی دو طرف به این معاهده اطمینان حاصل کنند.
بر اساس این توافق، مسکو و واشنگتن متعهد هستند که حداکثر 1550 کلاهک هسته‌ای استراتژیک و 700 موشک و بمب‌افکن دوربرد داشته باشند.
هر یک از طرفین می‌تواند سالانه تا 18 بازرسی از سایت‌های تسلیحات هسته‌ای استراتژیک انجام دهد تا مطمئن شود طرف مقابل محدودیت‌های پیمان را زیر پا نگذاشته است.
با این حال، بازرسی‌های ذیل این توافق از مارس 2020 به دلیل همه‌گیری کرونا متوقف شد.
مذاکرات بین مسکو و واشنگتن در مورد از سرگیری بازرسی‌ها قرار بود نوامبر گذشته در مصر انجام شود، اما روسیه آن را به تعویق انداخت و هیچ یک از طرفین تاریخ جدیدی را تعیین نکردند.
آیا روسیه قبلاً تهدید به خروج کرده است؟
روسیه در اوایل ماه جاری اعلام کرد «با وجود رویکرد مخرب آمریکا برای کنترل تسلیحات»، قصد دارد این معاهده را حفظ کند.
روسیه و ایالات متحده روی هم حدود 90 درصد از کلاهک‌های هسته‌ای جهان را در اختیار دارند و هر دو طرف تاکید کرده‌اند که باید از جنگ بین قدرت‌های هسته‌ای به هر قیمتی اجتناب شود.
با این حال، تهاجم روسیه به اوکراین، این دو کشور را بیش از هر زمان دیگری در 60 سال گذشته به رویارویی مستقیم نزدیک کرده است.
ایالات متحده در گذشته روسیه را به نقض این معاهده با عدم اجازه به بازرسان متهم کرده است، در حالی که مسکو نیز پیش‌تر هشدار داده بود که عزم غرب برای "شکست دادن" روسیه می‌تواند مانع از تمدید معاهده در زمان انقضای آن در سال 2026 شود.
حالا چه اتفاقی می‌افتد؟
روسیه سال گذشته گفت که خطر درگیری هسته‌ای واقعی است و نباید آن را دست کم گرفت، اما باید به هر قیمتی از آن اجتناب کرد.
از زمان حمله روسیه به اوکراین، ترس از رویارویی هسته‌ای افزایش یافته است. پوتین حجم و قدرت زرادخانه مسکو را به جهان یادآوری کرد و گفت که آماده است از همه ابزارهای لازم برای دفاع از "تمامیت ارضی" روسیه استفاده کند.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، اقدام پوتین را «عمیقاً تاسف‌بار و غیرمسئولانه» خواند و خاطرنشان کرد که «ما با دقت مراقب خواهیم بود تا ببینیم روسیه در عمل چه می‌کند.»
او گفت: «البته ما در هر صورت مطمئن خواهیم شد که جهت‌گیری مناسبی برای امنیت کشور خود و متحدانمان داشته باشیم»، اما تاکید کرد که «ما آماده هستیم تا در هر زمان صرف نظر از هر مسأله دیگری در جهان یا در روابطمان، با روسیه در مورد محدود کردن تسلیحات استراتژیک صحبت کنیم.»
همچنین بخوانید
