آرامش پس از بحران در بورس؟

رفتار عقلایی در بازار سهام

سهامداران بورس تهران معاملات روز گذشته را با امید به متعادل شدن روند بازار سهام آغاز کردند. قبل از شروع دادوستدهای بازار و در تایم پیش گشایش با مشاهده سفارش‌های قدرتمند در سمت تقاضا مشخص بود که روند معاملات بورس تهران متفاوت تر از روزهای ترسناک یکشنبه و دوشنبه دنبال خواهد شد و سرخ پوشی نماگرهای بازار در مقایسه با دو روز قبلی تعدیل خواهد شد. با آغاز معاملات مجددا افت نماگرهای بازار حادث شد، اما رفته‌رفته از حجم سفارش‌های فروش کاسته شد و متقابلا به حجم سفارش‌های خرید اضافه شد و این موضوع موجب شد تا نماگرهای اصلی بازار در اندیشه بازگشت به سطوح ازدست رفته باشند.

در این میان شاخص‌کل بورس تهران با استمداد از تقاضای موجود در نمادهای شاخص ساز، توانست بخش زیادی از افت خود در دقایق ابتدایی معاملات را جبران کند. شاخص‌کل که تا سطح 2‌میلیون و 260‌هزار‌واحدی عقب نشینی کرده بود، نهایتا توانست مجددا کانال 2‌میلیون و 300‌هزار‌واحدی را پس‌بگیرد، اما در نماگر هم وزن قضیه متفاوت بود و این شاخص نیز به‌رغم اینکه در سودای بازگشت به سطوح بالاتر بود، نتوانست مانند شاخص‌کل به این مهم جامه‌عمل بپوشاند. در توصیف دلیل این قضیه می‌توان این سناریو را مطرح کرد که با توجه به اینکه در سه ماه اخیر شاخص هم وزن تحت‌تاثیر عملکرد خوب شرکت‌های کوچک و باارزش بازار پایین عملکرد بهتری داشته، در روزهای منفی بازار نیز این نمادها در اصلاح قیمتی به‌سر می‌برند تا مجددا به محدوده های جذاب قیمتی باز‌گردند. در روز گذشته، شاخص‌کل بورس تهران با افت 8‌هزار و 570‌واحدی به محدوده 2‌میلیون و 305‌هزار واحد رسید. نماگر هم‌وزن اما شرایط بدتری را تجربه کرد و با افت 62/ 2‌درصدی همراه شد تا کانال 800‌هزار‌واحدی را ترک کند. شاخص اصلی بازار فرابورس نیز با کاهش ارتفاع 18/ 1‌درصدی به محدوده 29‌هزار و 101‌واحدی رسید.

بورس در سودای احیا؟

در روزهای یکشنبه و دوشنبه، فشار فروش و عرضه در نمادهای مختلف، روند غالب روزانه در بازار سهام بود و جولان فروشندگان در گردونه معاملات سهام به خریداران مجال خودنمایی را نداد. شدت و شتاب عرضه در سهام مختلف به حدی بالا بود که اکثر نمادها را مجبور به عقب نشینی به محدوده های کف قیمتی روزانه کرد. با شکل گیری مجدد صفوف فروش گسترده در کلیت بازار سهام، مجددا بحث درباره ریزش بورس تهران تبدیل به تیتر یک رسانه ها شد و بسیاری از سهامداران در تکاپوی تصمیم‌گیری درباره سبد معاملاتی خود به جنب و جوش افتادند. سرخ پوشی بازار سهام در دو روز یادشده به‌قدری بود که در روز یکشنبه هر سه نماگر اصلی بازار سهام با افت بیش از 3‌درصد مواجه شدند. صفوف فروش در روز دوشنبه نیز ادامه دار بود و این فشار فروش موجب شد هر سه شاخص اصلی بازار افت بیش از 4‌درصد را تجربه کنند. سهمگین بودن اتفاق رخ داده در روز دوشنبه به میزانی بود که افت 126‌هزار‌واحدی شاخص‌کل بورس تهران، علاوه‌بر اینکه بیشترین افت مقداری نماگر اصلی بازار سهام در یک روز را رقم زد، سومین ریزش‌درصدی تاریخی بورس تهران در مقیاس روزانه پس از سال‌93 و 87 بود. حتی در مرداد 99 که ریزش تاریخی بازار سهام در آن مقطع زبانزد خاص و عام است، بازار سهام با چنین افتی مواجه نشده‌بود، اما همان طور که در گزارش روز 18اردیبهشت «دنیای‌اقتصاد» تحت‌عنوان زنگ خطر در بورس؟ گفته شد: بازار سهام در مقطع فعلی هیچ شباهتی به بورس 99 نداشته و متغیرها و بررسی پارامترهای بنیادی و آماری اقتصاد نیز مهر تاییدی بر این ادعا می‌زنند. همچنین در گزارش مذکور گفته شد: با توجه به شواهد موجود و بررسی آمار و ارقام، بورس تهران هیچ‌گاه ریزش ادامه داری مثل سال 99 را تجربه نخواهد کرد و در صورت ثبات دلار در مقادیری بالاتر از کانال50 هزار تومان بعید است که شاخص کل بورس تهران کانال 2 میلیون واحدی را به سمت پایین بشکند.

واقعیات و مقتضیات اقتصادی کشور این موضوع را به مخاطب یادآور می‌شود که نرخ ارز امکان تثبیت در سطوح زیر 50 هزار تومان را با شرایط فعلی ندارد و این موضوع از توان کافی و لازم برای نگهداشت شاخص کل بورس تهران در بالای مرز روانی و مهم 2 میلیون واحدی برخوردار خواهد بود. آنچه که در روز گذشته به‌وقوع پیوست، واکنش دسته جمعی حقیقی های بازار سهام به اصلاح بازار سهام بود؛ در واقع سهامداران حقیقی بورس تهران به مدد خاطرات تلخ

ثبت شده در سال 99، بعد از تجربه رشدهای اخیر، یک موج اصلاحی را برای بازار سهام متصور بودند که با کاهش قیمت‌ها در روز گذشته، بسیاری از فعالان بورس تهران، این افت قیمت‌ها را به منزله شروع کاهش ادامه دار قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای قلمداد کردند.

• زنگ خطر در بورس؟
• بورس امروز هم مثبت است؟
• موقعیت حساس شاخص
• رفتارشناسی عملکرد روزانه «شاخص»
• حذف دامنه‌نوسان در بازار صعودی؟