آسمان امشب شهاب باران می‌شود / دیدار "ماخهولز و "خورشید" در 1401

در نیمه‌شب امشب، دوشنبه 6 مرداد و بامداد فردا سه‌شنبه 7 مرداد ماه، بارش شهابی "دلتای دلوی" به اوج بارش می‌رسد که شهاب‌های این بارش در نیمکره شمالی زمین از جمله ایران قابل مشاهده است.

مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا، در این باره گفت: بارش‌های شهابی از جمله پدیده‌های جذاب آسمانی هستند که برای عموم مردم نیز مشاهده آنها خالی از لطف نیست و آماتورهای اخترشناسی به ویژه عکاسان نجومی سوژه‌های جذابی برای رصد و ثبت رد شهاب‌ها در اختیار دارند.

وی با اشاره به بارش شهابی "دلتای دلوی" با بیان اینکه این بارش هرچند که یکی از بارش‌های مشهور نیمکره جنوبی است، اظهار کرد: در آسمان ساکنان عرض‌های میانی نیمکره شمالی از جمله کشورما نیز این بارش قابل مشاهده است.

عتیقی خاطر نشان کرد: این بارش شهابی در اوایل مرداد ماه هر سال به اوج بارش خود می‌رسد و امسال نیز در ساعت یک و 30 دقیقه بامداد سه شنبه 7 مرداد به اوج بارش خواهد رسید.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران میزان ZHR (میزان بارش سرسویی) این بارش را بین 10 تا 20 شهاب عنوان کرد و یادآور شد: این بارش از حیث تعداد شهاب‌ها، بارش ممتازی در میان بارش‌های سالیانه به شمار نمی‌آید.

عتیقی با بیان اینکه عامل بارش "دلتای دلوی" همچون دیگر بارش‌های شهابی یک دنباله‌دار است، در این باره توضیح داد: در گذشته چند دنباله‌دار به عنوان عامل این بارش کاندیدا بودند؛ ولی طی سالیان اخیر اعتقاد بر آن است که عامل بارش شهابی "دلتای دلوی" دنباله‌داری به نام "ماخهولز - 96P" است.

به گفته وی دنباله دار ماخهولز توسط رصدگر آماتور پیر آمریکایی "دونالد ماخهولز" در سال 1986میلادی با روشی متفاوت و با استفاده از یک دو چشمی قدرتمند نجومی شناسایی شد.

وی دوره این دنباله‌دار را کمی بیش از 5 سال دانست و ادامه داد: این دنباله‌دار در روز جمعه 5 آبان ماه سال 1396 به کمترین فاصله با مهر تابان رسید و این دنباله‌دار در روز سه‌شنبه 11 بهمن سال 1401 خورشیدی مجددا به حضیض خورشیدی خواهد رسید.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با تاکید بر اینکه نام هر بارش از صورت فلکی که کانون بارش در آن قرار دارد، گرفته می‌شود، یادآور شد: چون کانون این بارش در نزدیکی ستاره "دلتا" صورت فلکی "سطل آب" (دلو) است، آن را به نام دلتای دلوی می‌شناسند.

وی اضافه کرد: شهاب‌های هر بارش از جمله شهاب‌های این بارش شهابی در سراسر پهنه آسمان دیده می‌شود و از امتداد خلاف جهت حرکت شهاب‌ها می‌توان به نقطه‌ای ثابت تحت عنوان کانون بارش رسید و با این روش علاقه‌مندان قادر خواهند بود تا شهاب‌های این بارش را از بارش شهابی پرساوشی که در نیمه مرداد ماه به اوج می‌رسد، تفکیک کنند.

عتیقی خاطر نشان کرد: شهاب‌های بارش دلتای دلوی با سرعت تقریبی 150 هزار کیلومتر بر ساعت در ارتفاعی حدود 100 کیلومتری زمین با جو برخورد می‌کند. این ذرات میلی‌متری و میکرو متری بوده و از برخورد آنها با اتم‌های جو طی فعل و انفعالات خاص، نور زیادی تولید می‌شود.

وی تاکید کرد: از این حیث باید شهاب‌ها را با شهاب‌سنگ‌ها که دارای جرم و حجم مشخص هستند، متفاوت دانست.

این فعال حوزه نجوم آماتوری به بیان نحوه رصد شهاب‌های این بارش پرداخت و گفت: متاسفانه نور کم این بارش در کنار تعداد کم آن از یک سو و حضور ماه در وضعیت تربیع اول از سوی دیگر عاملی برای کمتر دیده شدن شهاب‌های این بارش است؛ به گونه‌ای که حتی در صورت دور شدن از آلودگی هوا و نور زیاد شهرها، تغییر محسوسی ایجاد نخواهد شد.