آسمان، امشب میزبان بارش‌شهابی "چنگی"است

آسمان صبحگاهی فردا چهارشنبه 3 اردیبهشت ماه شاهد اوج بارش شهابی "چنگی" است ولی به گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران از آنجایی که در این زمان نور خورشید مانع رصد شهاب‌های این بارش است، از این رو رصدگران می‌توانند از نیمه شب امشب سه‌شنبه 2 تا بامداد روز چهارشنبه 3 اردیبهشت نسبت به رصد این شهاب باران اقدام کنند.

مهندس مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا، بارش‌های شهابی را از جمله رویدادهای زیبای آسمانی توصیف کرد که هر از چندگاهی چشمان رصدگران و عموم مردم را با وجود تمام مشغله روزمره به سمت خود جذب می‌کنند.

وی ادامه داد: اولین بارش هر ساله از جمله در سال جاری، بارش شهابی چنگی یا شلیاقی است که در ساعت 10 و 30 دقیقه صبح روز چهارشنبه 3 اردیبهشت ماه سال جاری به اوج می‌رسد.

عتیقی یادآور شد: ولی از آنجایی که در این زمان با وجود نور روز امکان رصد شهاب‌ها فراهم نیست، علاقه‌مندان می‌توانند از نیمه شب سه‌شنبه 2 اردیبهشت تا بامداد روز چهارشنبه 3 اردیبهشت سال 1399 شاهد تعدادی از شهاب‌های این بارش شهابی سالیانه باشند.

مدیر انجمن نجوم آماتوری با تاکید بر اینکه کانون هر بارش، تعیین کننده نام هر بارش است، خاطر نشان کرد: بر این اساس کانون بارش‌های شهابی در هر صور فلکی که قرار گیرد، نام آن بارش شهابی از آن گرفته می‌شود و کانون بارش شهابی "چنگی"، صورت فلکی "چنگ رومی" و این کانون در نزدیکی ستاره "کرکس نشسته" (نفس واقع) قرار داد و از امتداد شهاب‌های هر بارش آسمان بر خلاف جهت حرکت آنها، در کل به نقطه کانون خواهیم رسید.

وی اضافه کرد: نکته جالب برای ساکنان نیمکره شمالی زمین آن است که هر چند که اکنون ستاره جدی نشانگر جهت شمال است، اما 12 هزار سال دیگر ستاره کرکس نشسته آدرسی برای یافتن سمت شمال خواهد بود.

عتیقی با اشاره به منشأ بارش شهابی شلیاقی، توضیح داد: معمولا منشأ بارش‌های شهابی دنباله‌دارها هستند و در بارش شهابی "چنگی" دنباله‌داری به نام "تاچر" که با اسم علمی C/1861 G1 است و این دنباله‌دار هر 415 سال یک بار به دور خورشید می‌گردد و آخرین بار در سال 1861 از نزدیکی زمین عبور کرده است هر چند که در آن زمان علم عکاسی توسعه چندانی نداشته و عکسی از این دنباله‌دار موجود نیست.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: دنباله‌دار "تاچر" در سال 2276 میلادی مجددا به ملاقات زمین خواهد آمد. با عبور دنباله‌دارها ذرات به جا مانده از دم دنباله‌دارها در برخورد با جو زمین بارش‌های شهابی را ایجاد می‌کنند.

به گفته وی، میزان ZHR یا میزان بارش ساعتی سرسو برای بارش شهابی شلیاقی را حدود 20 شهاب در ساعت است؛ چراکه از زمان عبور این دنباله‌دار از نزدیکی زمین زمان زیادی گذشته است.

عتیقی با اشاره به وضعیت این بارش شهابی در سال گذشته با ابراز تاسف از اینکه در سال گذشته نور ماه پس از بدر، حتی در کوهستان‌ها عامل مزاحمی برای مشاهده این تعداد شهاب بود، یادآور شد: ولی در سال جاری با وجود ماه به وضعیت ماه نو، درزمینه مشاهده شهاب‌های بیشتری از این بارش متوقع هستیم. بدیهی است مشاهده شهاب‌های هر بارش نیاز به ابزارهای رصدی ندارد و با چشم غیر مسلح در تمام پهنه آسمان می‌توان به جستجوی شهاب‌ها پرداخت.

وی یادآور شد: رصد بارش "چنگی" طبق برخی مستندات به حدود 2700 سال قبل و توسط چینی‌ها باز می‌گردد.

عتیقی سرعت شهاب‌های این بارش را نزدیک 50 کیلومتر بر ثانیه ذکر کرد و افزود: این شهاب‌ها با سرعت 50 کیلومتر بر ثانیه با جو زمین برخورد می‌کنند. نور شهاب‌ها که ذرات میلی‌متری و میکرومتری هستند از فاصله 80 تا 150 کیلومتری زمین، در آسمان دیده می‌شود بنابراین رصد یک بارش شهابی برای انسان هیچ خطری ندارد؛ چراکه شهاب با شهاب سنگ متفاوت است و شهاب‌ها دارای حجم و جرم قابل توجهی نیستند اما در اثر اصطکاک با جو زمین، و یک فعل و انفعال شیمیایی، در جو بسیار درخشان شده و از خود ردی به جای نمی‌گذارند.