آسیب "بیکاری شیک" در حمل و نقل عمومی / سلام ایران به مشکلات اقتصادهای بزرگ

سرویس اقتصاد مشرق _ مدیرعامل اتحادیه حمل و نقل مسافر شهری کشور اخیرا در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا درباره اینکه تعدادی از اتوبوس‌های حمل و نقل عمومی به دلیل نبود راننده پایه یک در پارکینگ‌ها مانده، گفته است: تمام تلاش شهرداری‌ها این است که از این ناوگان استفاده شود، اما یک مشکل وجود دارد و آن هم نبود راننده پایه یک است.

"مرتضی ضامنی" می‌افزاید: البته راننده پایه یک در کشور وجود دارد، اما با توجه به اینکه حمل و نقل شهری، حمل و نقلی اقتصادی نیست، درآمدها در این بخش با درآمدهایی که در حوزه برون شهری است متفاوت است. لذا عمده رانندگان پایه یک اولویت‌شان این است که در حوزه برون شهری فعالیت کنند.

او تصریح می‌کند: از همین‌رو افرادی که مجوز رانندگی پایه یک را دارند، خیلی علاقه ندارند در حوزه حمل و نقل شهری فعالیت کنند. یک الزام آیین‌نامه‌ای در این زمینه وجود دارد که حتما باید رانندگان پایه یک نسبت به فعالیت بر روی اتوبوس‌های دورن شهری نیز اقدام کنند. در سنوات گذشته برای حل این مشکل یک راهکار وجود داشته است که پلیس به رانندگانی که راننده پایه دو هستند آموزش‌های تکمیلی را ارائه کرده و پس از آن به آنها یک کارت شهری صادر می‌شده است و این رانندگان مجوز داشتند که با اتوبوس‌های حمل و نقل درون شهری نیز فعالیت کنند این اقدام می‌تواند راهگشا بوده و مشکل را حل کند.

مدیرعامل اتحادیه حمل و نقل مسافر شهری کشور با بیان اینکه این پیشنهاد به پلیس داده شده است، تصریح کرد: پلیس در جلسه‌ای که در همین‌خصوص در وزارت کشور داشتیم قول داده بود ظرف یک ماه این کار را تعیین تکلیف کند و ما همچنان منتظر هستیم که این اتفاق بیافتد تا بتوانیم نسبت به تامین رانندگان مورد نیاز در شهرها اقدام کنیم.

ضامنی می‌گوید: افراد وقتی - گواهینامه - پایه یک می‌گیرند، تمایلی به فعالیت در حوزه حمل و نقل شهری را ندارند و ما باید بین پایه یک و پایه دو مانند سنوات گذشته کارت شهری را مجددا فعال کنیم که با ملاحظات پلیس و آموزش‌های تکمیلی که پلیس به این افراد می‌دهد، این افراد مجوز این را داشته باشند که در حمل و نقل شهری فعالیت کنند. اگر این مشکل حل شود نیاز ما در این حوزه رفع خواهد شد.[1]

*از سخنان دردمندانه آقای ضامنی و راهکارهای او برای حل مشکل کمبود راننده برای حمل و نقل عمومی که بگذریم اما یک نکته به شدت مهم و قابل بحث در صحبت‌های این مقام مسئول مستتر است که باید به آن پرداخت...

و آن مقوله "بیکاری شیک" است.

در صحبت‌های ضامنی به وضوح اشاره می‌شود که راننده پایه یکم به وفور در کشور وجود دارد ولی عمده آنها به دلیل انتفاع اقتصادی بیشتری که در حمل و نقل‌های بین شهری وجود دارد؛ ترجیح می‌دهند یا در این حیطه فعالیت کنند و یا بیکار بمانند و اصلا فعالیت نکنند.

در علم اقتصاد به این پدیده "بیکاری شیک" گفته می‌شود.

به این معنی که کارجویان به دلیل برخورداری از یک سطح معیشتی؛ حاضر به پذیرش هر شغلی نیستند و در انتظار می‌مانند تا پردرآمدترین موقعیت شغلی را پیدا کنند!

در بطن بیکاری شیک البته دو حقیقت مهم دیگر نیز وجود دارد:

نخست آنکه این پدیده در اقتصادهای برخوردار بروز می‌کند و اگرچه اقتصاد امروز ایران با مشکلاتی مواجه است اما باید پذیرفت که اقتصاد ایران در عین مشکلاتش اما توانسته مالیات، سوخت و غذای ارزان را به مردم ارائه کند، فرصت‌های شغلی فراوانی داشته باشد و مردمانش را معیشت غیر قابل تأمین دور نگه دارد.

حقیقت دوم نیز آن است که در اقتصادهای دچار بیکاری شیک، بسیاری از فرصت‌های شغلی روی زمین می‌ماند و از آنجا که کسی حاضر به انجام آنها نیست؛ اقتصاد مذکور مجبور به "واردات نیروی کار خارجی" می‌شود.

زیرا بدیهیست که نمیتوان مشاغل را به حال خود رها کرد از این رو که موجب اخلال در زندگی مردم و معیشت روزمره کشور می‌شود.

همه می‌دانیم یک اقتصاد بزرگ همانطور که به مهندس تأسیسات نفتی نیاز دارد به راننده اتوبوس شهری و نانوا و پزشک و کلیدساز و کارگر فضای سبز هم نیاز دارد.

مبحث واردات نیروی کار خارجی اگرچه همانطور که بحث شد یک ضرورت است اما پیوست‌های بسیار مهمی هم دارد که اگر رعایت نشوند؛ معضلاتی جدید برای یک اقتصاد بزرگ ایجاد خواهد کرد.

در مجموع به نظر می‌رسد راه حل موضوع بیکاری شیک در وهله اول فرهنگسازی، سپس رعایت پیوست‌های مهم امنیتی و اجتماعی در قبال واردات نیروی کار و در آخر دور کردن فکر شهروندان جامعه از لزوم حضور در مشاغل پر درآمد است.

زیرا این مشاغل اولا زیاد نیستند و ثانیا در صورت تغییر در معیشت؛ بیکاران شیک بلافصله به سمت هر شغلی هجوم خواهند برد که این به شدت مضر است.

بیکاری شیک مجموعا یک بیماری در اقتصادهای بزرگ است که حتما بایستی با آن مقابله کرد.

***

1_https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1499522