آغاز رشد بنیادین بورس؟

ثبات بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت در محدوده 0.6درصد نیز موید این است که بخشی از سرمایه‌های محتاط در حال خروج از بازار بدهی و ورود به سهام هستند. نشانه‌ای که خبر از افزایش ریسک‌پذیری و بهبود انتظارات سودآوری شرکت‌ها در فصل پاییز می‌دهد. با این همه، بازار همچنان در نقطه حساسی ایستاده است؛ تداوم ورود نقدینگی حقیقی، پایداری رشد در صنایع بنیادی و انتشار گزارش‌های عملکرد ماهانه، سه عاملی‌اند که می‌توانند مسیر هفته‌های آینده را تعیین کنند. هفته اول آبان هرچند آغاز امیدوارکننده‌ای داشت، اما تداوم این روند نیازمند پشتوانه واقعی از سود و اعتماد است.

 رشد هماهنگ شاخص‌ها در مقیاس هفتگی

بررسی روند شش هفته اخیر بازار سهام نشان می‌دهد که هفته اول آبان را می‌توان نقطه عطفی در مسیر بازدهی شاخص‌ها دانست. پس از چند هفته نوسان و رکود نسبی در مهرماه که بیشتر ناشی از احتیاط معامله‌گران و نبود محرک‌های بنیادی تازه بود، در نخستین هفته آبان ورق برگشت و شاخص‌ها با هم‌سویی کم‌سابقه‌ای مسیر صعود را در پیش گرفتند.

در این مقطع، شاخص کل بورس با رشد 4.2درصدی به یکی از بالاترین نرخ‌های بازدهی خود از ابتدای پاییز دست یافت؛ رقمی که تنها با جهش چشم‌گیر دوم مهرماه قابل مقایسه است. این رشد در حالی رقم خورد که بخش عمده‌ای از معاملات به صنایع شاخص‌ساز از جمله پتروشیمی‌ها، فلزی‌ها و شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی اختصاص داشت و خبرهای مربوط به اصلاح فرمول خوراک پتروشیمی‌ها نقش اصلی را در این رشد ایفا کرد.

شاخص هموزن نیز که معیار دقیق‌تری از رفتار کلی بازار و سهام کوچک‌تر به حساب می‌آید، با افزایش 2.78 درصدی عملکردی مثبت را به ثبت رساند. این رشد نشان می‌دهد که جریان نقدینگی تنها به سمت نمادهای بزرگ متمایل نبوده و شرکت‌های متوسط و کوچک نیز بار دیگر در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. رشد هم‌زمان شاخص کل و هموزن یکی از نشانه‌های بازگشت تعادل در ساختار بازار و افزایش اطمینان به تداوم روند صعودی است.

در فرابورس نیز شرایط مشابهی حاکم بود و شاخص کل این بازار با رشد 3.06 درصدی توانست حرکت خود را در مسیر صعود تثبیت کند. این در حالی است که بازار فرابورس معمولا با تاخیر نسبت به بورس واکنش نشان می‌دهد، اما در هفته گذشته شاهد هم‌جهتی کامل آن با سایر شاخص‌ها بودیم.

از سوی دیگر، ثبات بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت در محدوده 0.6 درصد نشانه‌ای از آغاز جابه‌جایی تدریجی سرمایه‌ها میان بازارهاست. سرمایه‌گذارانی که در ماه‌های گذشته ترجیح می‌دادند در فضای امن صندوق‌های با درآمد ثابت باقی بمانند، اکنون در حال ارزیابی فرصت‌های جدید در سهام هستند. این تغییر رفتار را می‌توان نشانه‌ای از افزایش ریسک‌پذیری فعالان بازار و تقویت انتظارات نسبت به رشد سودآوری شرکت‌ها در فصل پاییز و زمستان دانست.

به این ترتیب، هفته اول آبان نه‌تنها از منظر عددی، بلکه از نظر هم‌سویی روانی و ساختاری بازار نیز اهمیت دارد؛ چرا که برای نخستین بار در هفته‌های اخیر، شاخص‌های اصلی بازار سرمایه به‌صورت هماهنگ در مسیر رشد قرار گرفتند. اتفاقی که اگر با ورود پایدار نقدینگی و گزارش‌های مثبت شرکت‌ها همراه شود، می‌تواند به معنای آغاز فصلی تازه برای بورس تهران باشد.

بنابراین هفته اول آبان را می‌توان نقطه عطفی در بهبود اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سهام تلقی کرد. شاخص کل بورس طی این هفته 4.2 درصد رشد کرد و به بالاتر از مرز سه‌میلیون و 200 هزار واحد بازگشت. هم‌زمان، شاخص هموزن با رشدی 2.78درصدی نشان داد که جریان تقاضا محدود به نمادهای بزرگ نیست و حرکت به سمت تعادل صنایع کوچک‌تر نیز آغاز شده است. دو محرک بنیادی، حذف هاب اروپایی از فرمول خوراک پتروشیمی‌ها و اعلام امکان عرضه ارز حاصل از صادرات فلزات در تالار دوم، نقش ترکیبی از امید و انتظارات را در روند افزایشی بازار ایفا کردند.

با این حال، باید در نظر گرفت که هنوز چالش‌هایی پابرجاست: تفکیک اثر جو روانی از اثر واقعی در سود شرکت‌ها، تداوم ورود نقدینگی حقیقی و انتظار برای گزارش‌های ماهانه که می‌تواند روند هفته‌های آتی را تعیین کند. در عین حال، تثبیت ارزش معاملات خرد بالای 10 همت و ورود پیاپی پول حقیقی، نشانه‌هایی امیدوارکننده از بازگشت نسبی اعتماد فعالان بازار به بورس است. در نهایت، هفته اول آبان را می‌توان نقطه شروع یک فاز احتمالی رشد بنیادی دانست؛ اما برای قضاوت قطعی باید رفتار بازار در هفته دوم آبان، میزان پایداری جریان نقدینگی و تاثیر گزارش‌های شرکت‌ها را نیز رصد کرد.