آقای رییس جمهور! همه خبرنگاران در صدا‌و‌سیما نیستند
دیدار رییس جمهوری با خبرنگاران باید با همه نشست‌ها متفاوت باشد چون در اینجا نه با محصول که با افراد طرف است. صدا و سیما هم بازتاب دهنده واقعیت خبرنگاری و روزنامه نگاری به مابه یک حرفه پرخطر با درآمد کم نیست. کارمند صدا و سیما اگرهم خبرنگار باشد حقوق بگیر سازمان است و در استخدام رسمی. داستان خبرنگاران بیرون و روزنامه نگاران اما از همه نظر متفاوت است. حضور ابراهیم رییسی در صدا و سیما...
عصر ایران؛ مهرداد خدیر - رییس جمهوری دیروز به مناسبت روز خبرنگار و البته یک روز جلوتر به سازمان صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران رفت و 5 ساعت در آنجا بود.
ذوق و شوق برخی به لحاظ سیاسی چنان بود که انگار جایی فتح شده و یکی هم فریاد زد: بچه‌ها ابراهیم آمده. در این دیدار مدیران و کارکنان بیش از هر امر دیگر بر کمیت و بزرگی صدا وسیما و تعداد تأکید داشتند. صحبت از 158 کانال رادیویی و تلویزیونی به میان آمد که واقعا حیرت‌آور است و دیگری آمار تعداد ساعات محتواهای تولید شده را ارایه داد و البته هیچ کس از نظر و پسند مخاطبان نگفت.
آقای رییسی دقایقی هم در استودیو خبر نشست و به روش مألوف به سلف خود حسن روحانی طعنه زد و گفت: «ما هیچ گاه منتقد خود را بی‌شناسنامه و بی‌هویت نمی‌خوانیم.»
معاون اول رییس جمهوری هم به خبرگزاری جمهوری اسلامی رفت زیرا محمود صارمی که در سال 1377 در مزار شریف همراه با دیپلمات‌ها به دست طالبان به شهادت رسید خبرنگار این خبرگزاری بود.
در دو سال اخیر البته صدا و سیما دیگر بر ارتکاب جنایت به دست طالبان تأکید ندارد و بعید نیست امروز بگویند کار طالبان نبود! هر چند دیدار رییس جمهوری و معاون اول ایشان از هر مجموعه حکومتی و دولتی حق مسلم آنهاست اما آیا مصداق خبرنگار تنها کارکنان رسانه انحصاری رسمی و خبرگزاری رسمی دولتی‌اند و خبرنگاران بخش خصوصی مخاطب این روز نیستند؟
بازدید رییس جمهوری از صدا وسیما و نه یک رسانه مستقل - با هر گرایش - و حتی غیر مستقل اما مستقل از دولت و متفاوت با صدا وسیما مثل کیهان و اطلاعات نشان می‌دهد نگاه دولت فعلی به مقوله خبر، مدرن نیستو دریابیم استفاده از تجهیزات مدرن و پیش رفته و صرف بودجه‌های هنگفت به منزله نگاه مدرن در این مقوله نیست.
نگاه مدرن به معنی ضدیت با سنت نیست. خوانش انتقادی سنت و فراتر از کلیشه هاست. بازدید از صدا وسیما در روز خبرنگار و نه در جمع خبرنگاران بودن مثل حضور در وزارت آموزش و پرورش به مناسبت روز معلم است و نه میان معلمان رفتن.
درست است که شماری از 40 هزار تن از کارکنان صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران را می‌توان خبرنگار یا گزارشگر دانست ولی دیگران کارمند سازمان صدا وسیما هستند مثل کارمند هر اداره دیگر دولتی و هویت و شهرت مستقل ژورنالیستیک ندارند و این سخن نه در مقام تخفیف که تنها در بیان توصیف است. کما این که بخش قابل توجهی از محتوا هم از بیرون تأمین می شود.
اما چرا کارکنان صدا و سیما با خبرنگاران بیرون از این سازمان و حتی خبرنگاران خبرگزاری های دولتی یا برخوردار از بودجه دولت یکسان و از یک جنس نیستند و چرا بازدید رییس جمهوری از صدا وسیما را نمی‌توان از حیث مناسبت 17 مرداد کامل دانست و در انتظار اقدام دیگر آقای رییسی هم باید بود؟
1. رابطه خبرنگار واقعی با قدرت رابطه رییس و مرئوس نیست. به همین خاطر روزنامه نگاران مشهور در مصاحبه ها درست رو به روی شخصیت های برجسته سیاسی می نشینند. این در حالی است که کارمند صدا و سیما اگرهم خبرنگار باشد حقوق بگیر سازمان است و اگر چه صدا و سیما ذیل دولت نیست ولی رییس جمهوری به عنوان عالی ترین مقام رسمی پس از رهبری رییس هر کارمندی به حساب می‌آید. 2. کارمندان صدا وسیما و خبرگزاری جمهوری اسلامی در استخدام دولت هستند. خبرنگاران مستقل و بخش خصوصی اما در چارچوب قانون کار استخدام می شوند. خبرنگار کارمند با خبرنگار کارگر تفاوت دارد. به همین خاطر بیکار شدن یک خبرنگار در فلان روزنامه از جنس بیکار شدن احتمالی خبرنگار صدا و سیما نیست.
3. صدا وسیما در ایران رسانه انحصاری است و هیچ رقیبی ندارد یا برنمی تابد و حتی تازگی قصد بلعیدن شبکه نمایش خانگی کرده است. اگر در کشورهای توسعه یافته از گزارشگران رادیو و تلویزیون به عنوان روزنامه نگار یاد می شود به خاطر خصوصی و غیر دولتی بودن آنهاست و گرنه رسانه حکومتی یا دولتی بیشتر بنگاه تبلیغاتی است.
4. ویژگی روزنامه نگار مستقل، استقلال حرفه ای اوست. کدام خبرنگار صدا و سیما خارج از اراده رییس حود می تواند گزارشی تهیه و پخش کند؟ درست است که در مطبوعات چاپی هم مدیر مسؤول کنترل می کند اما او از بیم تبعات حقوقی می گوید فلان کلمه یا تیتر را تغییر دهید ولی خط مشی روزنامه را تعیین نمی کند بلکه سردبیر است که مشخص می کند. رادیو و تلویزیون ایران چند سردبیر حرفه ای به معنی جهانی کلمه دارد؟
5. مدیران کنونی صدا وسیما بدنه خود سازمان را هم نمایندگی نمی‌کنند چه رسد به افکار عمومی را. ترجیح کارکنان و کارشناسان و برنامه سازان غنی سازی اوقات فراغت است اما تیم آقای وحید جلیلی نگاه غلیظ سیاسی دارند و همین بسیاری از مخاطبان را زده کرده است. خبرنگار واقعی اما صدای افکار عمومی است.
6. هدف از نام‌گذاری روزها مراقبت از بخش ضعیف‌تر است. مثلا روز کارگر داریم اما روز کارفرما نداریم! یا روز مادر پررنگ است اما روز پدر در حاشیه چون مادران بیشتر به تکریم و حمایت نیاز دارند. مادام که پزشک بیکار نداشتیم هم روز پزشک هم نداشتیم!
غرض از تعیین روز خبرنگار نیز دیدار رییس جمهوری با کارکنان و مدیران صدا وسیما نبوده است. اعلام برنامه‌های حمایتی از یک قشر مظلوم است و کاش وزیر ارشاد به جای همراهی با رییس جمهوری سر زده به دفتر یک نشریه مستقل می‌رفت و مثلا می‌پرسید چگونه با چندرغاز یارانه ما و این همه مشکل سرپا مانده‌اید؟
7. اگر در بین آن همه خانم که با آقای رییسی در صدا وسیما عکس یادگاری گرفتند یکی در گوش او گفته باشد دو همکار خانم ما بعد از ماجرای مهسا قریب یک سال است در زندان‌اند و قولی و وعده‌ای می‌گرفت این حس درمی‌گرفت که خبرنگاران صدا و سیما همان دغدغه های بیرونیان را دارند. اما نمی دانیم گفته‌اند یا نه. اما بعید است این اتفاق افتاده باشد و شاید دلیل ترجیح کارکنان صدا وسیما نیز همین بوده باشد.
8. مشکل از کارکنان صدا وسیما نیست و می‌دانیم بخش عظیمی از آنان مثل دیگر کارمندان دولت زندگی و فکر می‌کنند. نویسنده خود سابقه اجرا و کارشناسی در رادیو و دوستانی در آنجا دارد که اگر بال پرواز داشته باشند کم از بیرونی ها نیستند.
مشکل اما از انحصاری بودن رادیو و تلویزیون و این تصور است که راه مقابله با شبکه های ماهواره‌ای و اینترنتی فربه کردن صدا و سیما و انحصاری ماندن آن است.
9. اگر قرار بر این است که روز خبرنگار روز تجلیل از صدا وسیما شود یک روز را به همین مناسبت اختصاص دهند و مدام از هم تعریف کنند و تنها قید این باشد که در پایان دولت هوس نکنند مثل آخر دولت احمدی نژاد زمین‌های نمایشگاه بین المللی را به صدا و سیما ببخشند. اما یک روز هم به خبرنگاران و روزنامه‌نگاران اختصاص یابد تا با رییس جمهوری گفت‌و‌گو کنند و مثلا بپرسند چرا پس از 12 سال خانه روزنامه‌نگاران ایران بازگشایی نمی‌شود؟
10. درست است که ایده آل مردان دولت رییسی بازگشت به دهه 60 است اما زمانه تغییر کرده و امروز هر گوشی هوش مند یک رسانه است و کاش صدا وسیما کوچک اما چابک شود. چند شبکه برای انعکاس رخدادهای رسمی لازم و معمول است ولی اصرار بر احصار و انسداد ره به جایی نمی برد مگر آن که ابراهیم رییسی نه به جامعه که به جماعت فکر کند.
کانال عصر ایران در تلگرام تماشاخانهببینید در تهران دیگر زنگ خطر جواب نمی‌دهد، ناقوس خطر به صدا درآمده! غیر متخصصین در شهرداری تهران بلای جان مردم شده‌اند (فیلم)
حواس‌مان به خورشید نیست / شاخص اشعه فرابنفش به 12 رسیده؛ آنچه باید درباره این وضعیت بدانید (فیلم)
فیلم های دیگر
