آموزش فنی، حرفهای برای لرستان ندارد
جداول آماری مرکز آمار ایران نشان از این دارد که لرستان همچنان بیشترین نرخ بیکاری را در بین استان‌های کشور به نام خود ثبت کرده است.
به گزارش ایسنا، نبود زیرساخت‌ها، عدم رونق در کسب‌وکار، تعطیلی صنایع و واحدهای اقتصادی و برخی عوامل مختلف باعث شده تا لرستان علی‌رغم داشتن ظرفیت‌های بسیار زیاد، همواره صدرنشین رتبه بیکاری در کشور باشد.
در کنار این عوامل موضوعی که بارها و بارها طی این سال‌ها توسط مسئولین دانشگاهی و اجرایی لرستان مطرح شده و می‌شود نداشتن مهارت‌های لازم متقاضیان بازار کار است.
60 درصد متقاضیان بازار کار فاقد هرگونه مهارتی هستند
علی آشتاب مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در این‌باره گفت: حدود 60 درصد متقاضیان ثبت نام شده در مراکز کاریابی استان به‌رغم داشتن مدرک دانشگاهی، اما فاقد هرگونه مهارتی هستند.
وی اضافه کرد: ضعف مهارتی کارجویان یکی از مشکلات اصلی اشتغال در لرستان بوده که یکی از دلایل این امر، نبود ارتباط منطقی و هدفمند میان رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌های استان با ظرفیت‌های موجود است.
آشتاب ادامه داد: وقتی یک جوان با مدرک غیرمرتبط نسبت به ظرفیت‌های توسعه استان وارد بازار کار می‌شود نمی‌تواند تحصیلات خود را با حرفه و کار عملی موجود منطبق کند.
وی افزود: بسیاری جوانان از جمله دانش‌آموختگان دانشگاهی اعتقاد دارند به دلیل داشتن تحصیلات باید در ادارات و پشت میز نشین باشند و فعالیت در مشاغل آزاد و خدمات را شغل نمی‌دانند که همین امر مانع انگیزه آنان برای کسب مهارت می‌شود.
ضعف مهارت متقاضیان بازار کار لرستان و اعلام و اطلاع‌رسانی عددهایی همچون 70 و 60 درصد فاقد مهارت بودن این متقاضیان برای رسانه‌های استان موضوع تازه‌ای نیست و ظاهرا قرار نیست این اعداد کم و کمتر شود.
این ضعف مهارت و نگذراندن دوره‌های آموزشی بنا به گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در بحث آمار بیکاری استان نیز تأثیرگذار بوده است.
ولی نکته قابل‌تأمل در آمار متقاضیان فاقد مهارت لرستان که ذهن را هم کمی مشغول خود می‌کند این است که اداره کل فنی‌وحرفه‌ای استان طبق عملکرد ارائه شده که در رسانه‌ها نیز منتشر شده و می‌شود سالانه افراد زیادی را آموزش داده و بعضا تعداد نسبت به سال گذشته از رشد قابل توجهی برخوردار است و از آن دفاع می‌کنند ولی سؤال اینجاست چرا این آموزش‌ها در کاهش آمار افراد فاقد مهارت یا بی‌تأثیر بوده و یا نقش محسوسی ندارند؟
دریافت کارت مهارت بدون آموزش در فنی و حرفهای لرستان!
محمدحسن شفیع پور رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی لرستان در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه ما از فنی‌وحرفه‌ای گله‌مند هستیم، اظهار کرد: اصلا آموزش ندارند و تنها پولی دریافت کرده و کارتی صادر می‌کنند.
وی عنوان کرد: سازمان آموزش فنی و حرفهای همانطور که از نامش مشخص است باید آموزش بدهد ولی آموزشی ندارند، هرکس می‌تواند در آزمون شرکت کرده و کارت مهارت را دریافت کند ما دکتر داریم که کارت مهارت بنایی دریافت کرده و با ضوابطی که دارند بیمه می‌شوند اما کارگران ما بیمه نمی‌شوند.
رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی لرستان با اشاره به اینکه افراد هیچ‌گونه آموزشی نمی‌بینند و مدرک و کارت مهارت دریافت می‌کنند، تصریح کرد: ما در بخش آموزش با افرادی که سازمان فنی و حرفهای برای آن‌ها کارت مهارت صادر کرده به مشکل برخورده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه آموزشهای فنی و حرفهای ما طی سال‌های گذشته منجر به اشتغال و ایجاد شغل نشده و کاربردی نبودند، بیان کرد: ما در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی چندین جلسه با مسئولان فنی و حرفهای استان داشتیم و قرار شد دوره‌های آموزشی برای کارگران ساختمانی بگذارند، دوره درجه سه، درجه دو و درجه یک ساعت آموزش باید داشته باشند، ولی هیچ‌گونه آموزشی ندیدیم ولی کارت مهارت دارند.
شفیع پور افزود: الآن افرادی هستند که کارت مهارت می‌گیرند و ما مجبوریم کار او را انجام دهیم چون با داشتن کارت برای او حق ایجاد شده است، در صورتی که ممکن است آن شخص هیچ‌گونه مهارتی نداشته باشد.
در اینکه داشتن کارت مهارت برای برخی مشاغل امری ضروری بوده شکی نیست ولی اگر به صرف پرداخت پول و نگذراندن دوره برای افراد کارتی صادر شود تا از مزایای بیمه بهره‌مند شوند اجحاف در حق دیگر افراد متقاضی است.
آموزشهای سازمان فنی و حرفهای کاربردی نیست
مهرداد ویس‌کرمی نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتوگو با ایسنا با اشاره به وضعیت بیکاری استان اظهار کرد: چند مقوله داریم، یکی بحث فرهنگ کار است که در استان ما بسیار ضعیف است، یعنی کار را فقط کار اداری و بعضی از شغل‌های خاص تعریف کردیم، در صورتی‌که کار و روزی حلال و وسیع تعریف گسترده‌ای دارد و شغل‌های مختلفی میتوانند درآمدزا بوده و باعث اشتغال چندین نفر شوند.
وی ادامه داد: اینکه فرض کنید از بلوط چقدر استفاده کردیم، نگاه پژوهشی به آن داشته باشیم ببینیم چقدر می‌توانیم از آن درآمد کسب کنیم، یا از محیط‌های گردشگری چه استفاده‌ای می‌توانیم داشته باشیم.
ویس‌کرمی افزود: فرهنگ کار ما یکی کار دم دست در خانه است که تا حد امکان خیلی هم زحمت نکشیم و یکی هم کار اداری است که این خصوصیت بیشتر خواهان دارد.
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه یکی بحث مهارت‌هایی است که در لرستان کم است، عنوان کرد: کسی که می‌خواهد اشتغالزایی کرده و کاری کند درآمدی داشته باشد باید هنری عملی بداند، اما چون اکثر فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌هایمان بیشتر مواقع براثر علاقه وارد رشته‌ها نمی‌شوند و براثر جو کنکور و امتیازی در یک رشته مشغول می‌شوند، نه علاقه دارند در آن رشته خیلی تلاش کنند و نه بعد از آن، چون متناسب با استعدادشان نیست، نیروی کارآمدی نمی‌شوتد.
وی با اشاره به اینکه گرایش جامعه ما به سمت رشته‌هایی که در آن مهارت وجود داشته باشد نیست، یا شغل‌های خانگی و شغل‌هایی که در محیط‌های محدود می‌توان انجام داد، بیان کرد: ما همیشه فکر می‌کنیم یک زمین وسیع باید باشد که کارخانه‌ای احداث کنیم که تعدادی از افراد در قبل آن سر کار روند.
ویس‌کرمی ادامه داد: طبق الگوی برخی از کشورها این‌گونه نیست، به‌عنوان مثال در برخی از کشورها قطعات را در خانه تولید می‌کنند، هم فرد از امکانات خانه استفاده می‌کند و امکانات جدید نمی‌خواهد، هم کارفرما نیروی کار ارزان قیمت دارد و هم جنس ارزان‌تر به دست مردم می‌رسد.
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: از آن چیزی که در استان داریم باید ضعف مدیریت استان را نیز اضافه کرد، ضعف مدیریت در بحث مدیران و پیگیری‌های غیر مؤثر یا عدم پیگیری‌های ما نمایندگان که باید پیگیر مسائل کلان باشیم و اولویت‌بندی کنیم.
وی با اشاره به اینکه بحث بیکاری بحثی پیچیده و چند فاکتوری است، تصریح کرد: این نیست که یک علت داشته باشد تا آن را معرفی کنیم اما به نظر من بیشترین آن مربوط به فرهنگ کار نکردن است.
ویس‌کرمی در خصوص اینکه برخی فنی‌وحرفه‌ای و آموزشهای ارائه شده توسط این سازمان را در بیکاری لرستان دخیل می‌دانند، گفت: سازمان فنی و حرفهای سالانه آموزش‌هایی را می‌دهد که کاربردی نیست، اگر هر سال یک کلیشه برای رشته‌ها تعریف و آن را در کل کشور تدریس کنیم معلوم است که نتیجه نمی‌دهد، اول باید ببینیم هر منطقه‌ای چه زمینه‌ها و استعدادهایی دارد و در آن قسمت‌ها مهارت‌هایی که برای اشتغال و تولید کاربرد دارد، تقویت کنیم.
وی تأکید کرد: ادعای سازمان فنی و حرفهای این است که این کار را انجام می‌دهند، اما به نظر می‌آید در عمل اتفاق نمی‌افتد؛ هرجایی را این سازمان بر اساس وضعیت برتر قطب‌بندی کردند اما هنوز به وضعیت مطلوب نرسیدیم.
ویس‌کرمی تأکید کرد: به نظر من سازمان فنی و حرفهای هنوز در بحث کمک به بهبود اشتغال موفق نیست گرچه تلاش‌هایی کردند اما حتما به یک بازنگری بر اساس نیازها و مزیت‌های برتر هر منطقه نیاز است.
با توجه به وضعیت لرستان و صدرنشینی در بحث بیکاری طی سالیان متوالی، ارائه آموزشهای غیرکاربردی بر اساس نیاز استان آن هم توسط متولی آموزش جای سوال دارد.
مدارک فنی و حرفهای در بحث اشتغال کاربردی نیستند
در این رابطه اسماعیل امیدوار رئیس هیئت‌مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار لرستان در گفتوگو با ایسنا گفت: در حال حاضر مراکز فنی و حرفهای ما نیز مانند دانشگاه‌هایمان مدرک گرا هستند.
وی با اشاره به اینکه ما در بخش کارگری و مهارت آنان شاید در حد صفر هستیم، عنوان کرد: فنی و حرفهای در ابتدای کار رویکردشان مهارت‌آموزی بود، اما در حال حاضر آن‌ها نیز مانند دانشگاه‌هایمان مدرک گرا هستند.
امیدوار با بیان اینکه مدارک فنی و حرفهای در بحث اشتغال کاربردی نیستند، افزود: قبلا فنی و حرفهای برای اینکه فردی گواهی مهارت بگیرد بسیار سخت‌گیرانه عمل می‌کرد اما الآن این‌گونه نیست.
وی تصریح کرد: فنی و حرفهای هر سال این آموزش‌ها را ارائه داده ولی هیچ تأثیری در بحث کاهش معضل بیکاری استان ندارد.
اینکه مدارک فنی و حرفهای در بحث اشتغال کاربردی نیستند جای سوال دارد و چرا در این سال‌ها با توجه به ارائه آموزشهای مختلف، متقاضیان جذب بازار کار نشدند نیز سوال دیگری است که همچنان بی پاسخ مانده است.
بی‌تاثیر بودن آموزشهای فنی‌وحرفه‌ای در بهبود وضعیت اشتغال لرستان
سید حمیدرضا کاظمی نماینده مردم پل‌دختر در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با ایسنا نیز بر بی‌تاثیر بودن آموزشهای فنی‌وحرفه‌ای در بهبود وضعیت اشتغال لرستان صحه می‌گذارد و می‌گوید: دانشگاه‌های استان و مراکز فنی و حرفهای و آموزشی ما نتوانسته‌اند بین کار و تحصیل ارتباط ایجاد کنند.
وی بیان کرد: یک سری آموزش‌هایی می‌دهیم که کاربرد نداشته و بعدا به آن‌ها توجه نمی‌شود.
کاظمی ادامه داد: مراکز فنی‌وحرفه‌ای صرفا به بحث آموزشی می‌پردازند درصورتی که به موضوع اشتغال توجهی نمی‌شود، باید مجموعه آموزشی را به سمتی سوق دهیم که بتوان اشتغال را تقویت و کمک کند.
نماینده مردم پل‌دختر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در لرستان زمینه اشتغال وجود ندارد، تأکید کرد: باید فاصله لرستان و استان‌های برخوردار یا در حال توسعه را کم کنیم و زمینه تولید و اشتغال در حوزه، صنعت، کشاورزی و خدمات سرمایه‌گذاری ایجاد شود.
درزمینه خروجی آموزشهای مهارتی هنوز به ایده آل‌های مدنظر نرسیده‌ایم
ایجاد ارتباط بین کار و تحصیل توسط دانشگاه‌ها و مراکز فنی و حرفهای و آموزشی در این سال‌ها مورد تاکید بوده ولی درخصوص اینکه چرا این مهم انجام نشده است خسرو عزیزی، رئیس دانشگاه لرستان به ایسنا می‌گوید: در دولت تدبیر و امید در هر دو دوره، سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، شورای انقلاب فرهنگی و وزارت علوم در رابطه با افزایش توان اشتغال پذیری و مهارت افزایی دانشجو وجود داشت که در این راستا دانشگاه‌ها گام‌های زیادی برداشتند.
وی با اشاره به اینکه می‌پذیریم که هنوز به ایده آل نرسیدیم، عنوان کرد: وقتی مرکز نوآوری در دانشگاه‌ها ایجاد می‌شود، یعنی دانشجو با راهنمایی استاد خود در این مرکز ایده یا دانسته‌های خود را به فناوری تبدیل کند که بعدها به کمک استاد مربوطه می‌تواند تجاری‌سازی شده و به یک شرکت دانش‌بنیان تبدیل شود که حداقل فایده این کار این است که دانشجو در آن مرکز مهارت لازم را کسب می‌کند.
عزیزی ادامه داد: بخش دیگر تأکید بسیار جدی بر بخش دانشگاه‌ها برای افزایش دانسته‌های هیئت علمی از چالش‌ها و مسائل و مشکلات جامعه است، در این راستا قانونی به نام هر هیئت علمی که جدیدا جذب دانشگاه می‌شود ملزم است به گذراندن فرصت مطالعاتی شش‌ماهه تمام وقت یا یک ساله نیمه‌وقت، برمبنای نوع رشته در تخصص خود یا بخش خصوصی، در این دوره از نزدیک با خیلی از مشکلات که در بخش اجرا وجود دارد دست‌وپنجه نرم می‌کند که در خیلی از کتب این مشکلات نوشته نشده است.
رئیس دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه تأکید ما بر اجرای صحیح دروس عملی با کیفیت است، عنوان کرد: در این راستا آزمایشگاه‌ها باید تجهیز شود، در حال حاضر آزمایشگاه شماره یک و دو دانشگاه لرستان در شاخص‌ها رتبه سوم کشور را دارد و در برخی جاها نیز رتبه 26ام را دارد.
رئیس دانشگاه لرستان با بیان اینکه ارتباط تنگاتنگ و قوی که باید بین جامعه و ادارات کل به ویژه صنعت به معنای عام، کشاورزی و دانشجویان باشد، در استان نداریم، تصریح کرد: صنعت و بخش خصوصی ما خیلی قوی نیست، ما کارخانه‌ای مانند فولاد خوزستان یا ذوب‌آهن اصفهان نداریم که باعث شده خلاء و گسستی بین دانشگاه‌ها و جامعه به معنای عام به وجود بیاید.
وی با اشاره به اینکه از نظر اعتمادسازی باید متقابلا عمل کنیم، تصریح کرد: یعنی من مدیرعامل یک شرکت بخش خصوصی یا مدیرکل یک اداره دولتی باید به این اعتمادسازی و باور برسم که دانشگاه لرستان این پتانسیل علمی را دارد که مشکلات پیش روی مراحل کنند، دانشگاه نیز باید حرفی برای گفتن داشته باشد.
عزیزی تأکید کرد: در این زمینه هنوز به ایده‌آل‌ها نرسیدیم اما در سطح کشور، وزارت علوم و دانشگاه لرستان گام‌هایی برداشته شده است.
رئیس دانشگاه لرستان با بیان این سؤال که چرا خروجی آموزشهای مهارت‌افزایی منجر به اشتغال نمی‌شود؟ افزود: این امر دو طرفه است، اولا سرفصل دروس را اساتید برجسته در شورای عالی برنامه‌ریزی تدوین می‌کنند، یکی از چالش‌ها این است که کمبود بودجه و تجهیزات آزمایشگاهی ممکن است باعث شود این اتفاق نیفتد.
وی با اشاره به اینکه در بخش اجرا نباید به دوره‌های کارآموزی اکتفا کنیم، عنوان کرد: بخشی از طرح مهارت افزایی این بود که در ایام تابستان دانشجویان دوره‌های عملی بگذرانند که ما کارخانه آنچنانی نداریم، به‌عنوان مثال در کشت و صنعت اساتیدی داریم که فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های برتر کشور و جهان هستند، تفاهم‌نامه‌ای اجرا شود که دانشجو نیز در تابستان همراه با استاد بیاید که هم چیزی یاد بگیرد و هم از نظر مالی کمکی برای آن مرکز باشد، اما متأسفانه این اجازه داده نمی‌شود، این در حالی است که اگر در عمل دانشجویان ما این یافته‌های علمی را کاربردی داشته باشند، برای صنعت و آینده شغلی‌شان مفید است.
عزیزی با بیان اینکه ریشه این امر به مدرسه نیز بازمی‌گردد، عنوان کرد: باید دانش را به دانش‌آموز بیاموزیم، اما دانشجو باید دانش را بجوید، باید آموزشهای مهارتی از سطح آموزش‌وپرورش شروع شود، در اروپا می‌بینیم در برخی از صنعت‌ها با دیپلم آموزش فنی را دریافت کرده و وارد بازار کار می‌شوند.
رئیس دانشگاه لرستان افزود: اگر دانشجوی رشته علوم تربیتی ما توانست مشکل کودکان را حل کند، دانشگاه ما کاربردی بوده است، ما درزمینه کشاورزی باید الگوی کشت جایگزین کنیم که درآمد آن از برنج بیشتر باشد را معرفی کنیم، کشاورز خودبه‌خود به سمت کشت آن محصول می‌رود.
آمارسازی، عامل افزایش بیکاری در لرستان
همچنین در این رابطه دکتر یحیی ابراهیمی نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس شورای اسلامی به ایسنا گفت: فنی و حرفهای می‌گوید ما این‌قدر آموزش دادیم، ولی سؤال اینجاست این آموزش و مدرک باعث شده فرد متقاضی در آن کار تبحر داشته باشد؟
وی افزود: باید ببینیم تعداد افرادی که کارت مهارت از فنی و حرفهای دریافت کرده‌اند چقدر درگیر کار شده‌اند.
ابراهیمی تأکید کرد: آمار زمانی خوب است که بگوییم سالانه این میزان آموزش واقعی داشته‌ایم که در اشتغال لرستان نیز تأثیرگذار بوده ولی فعلا این‌چنین نیست.
نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: بر اساس آماری که فنی و حرفهای در رابطه با آموزشهای این سازمان ارائه می‌دهد آمار بیکاری لرستان باید خیلی پایین بیاید، ولی چون آمارسازی انجام می‌دهیم این وضعیت را داریم.
لزوم بازنگری در آموزشهای حرفهای
موضوع و دخیل بودن نقش کم رنگ آموزشهای فنی‌وحرفه‌ای در بحث اشتغال و کاهش آمار بیکاری لرستان به حدی است که معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری نیز در گفتوگو با ایسنا خواستار لزوم بازنگری در این آموزش‌ها شد.
اسد عبداللهی اظهار کرد: نباید انتظار داشته باشیم فنی و حرفهای ایجاد شغل کند چون فلسفه اصلی فنی و حرفهای آموزش بوده ولی باید ببینیم آیا واقعا کیفی است یا فقط جنبه‌های کمی را مدنظر می‌گیرد، فقط جنبه‌های کمی را نباید مدنظر قرار داد که مثلا 3000 نفر را آموزش دادیم، ما باید ببینیم کیفیت آموزش این افراد چگونه بوده و بعد از آموزش شغلی پیدا کرده‌اند یا نه؟ این خیلی مهم است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری لرستان با بیان اینکه ایراد اصلی کار اینجاست که آموزش‌هایی که می‌بینیم کیفی نیستند، تصریح کرد: باید آموزش کیفی باشد به‌عنوان مثال یک نفر برای آموزش نقشه‌کشی مراجعه می‌کند، اگر این فرد کاری پیدا کرد باید بدانیم که آموزش ما کیفی بوده است.
وی بیان کرد: در حال حاضر ممکن است برای خیلی از کارها نیرو بخواهیم اما نیروی متخصص آن را نداریم یا نیرویی داریم که چهار سال در دانشگاه تحصیل کرده اما چون کار عملی انجام نداده کارایی ندارد.
عبداللهی با بیان اینکه باید در آموزش‌ها بازنگری شود، تأکید کرد: خوب است که بگوییم چند نفر آموزش دادیم اما باید کیفیت را در کنار کمیت در نظر بگیریم، حتی نانوای ما نیز آموزش ندیده این درحالی است که باید آموزش ببینند.
سال گذشته 352 بنگاه اقتصادی با سازمان فنی و حرفهای لرستان همکاری داشتهاند
میترا ابراهیمی، مدیرکل آموزش فنی و حرفهای لرستان نیز در گفتوگو با ایسنا گفت: سال گذشته 352 بنگاه اقتصادی با سازمان فنی و حرفهای استان همکاری داشتهاند.
وی اظهار کرد: در راستای ایجاد اشتغال از سوی فنی و حرفهای نمیتوانیم عددی بگوییم.
ابراهیمی تصریح کرد: مجموعه شغلی یک مجموعه چند بعدی است و وظیفه مهارت آموزی را داریم؛ امسال پایه آموزشهای خود را براساس مدل مشارکت محور یعنی با اجرای کسانیکه میتوانند در آموزش سهم داشتن باشند قرار داده‌ایم و آموزش در محیط کار واقعی را داریم.
مدیرکل آموزش فنی و حرفهای لرستان خاطرنشان کرد: مشارکت با بنگاه‌های اقتصادی را در دستور کار قرار داده‌ایم بهطویکه سال گذشته 352 بنگاه اقتصادی با ما همکاری داشته و توانستهایم 1191 نفر را در این حطیه آموزش بدهیم. آموزشی که فرد در محیط واقعی قرار گرفته و توانسته در آزمون کتبی و عملی اداره کل شرکت کند و موفق به داشتن مهارت شده است.
به گزارش ایسنا، در اینکه سازمان فنی‌وحرفه‌ای در راستای ارائه آموزشهای مورد نیاز لرستان طی این سال‌ها تلاش‌های زیادی انجام داده شکی نیست ولی به گفته مسئولان و نمایندگان خروجی آنچنان مثبتی در راستای اشتغالزایی و رفع مشکل بیکاری نداشته و امیدواریم با یک بازنگری اصولی در برنامه‌های آموزشی انتظارات را برآورده کنند.
انتهای پیام