آینده انتخابات ترکیه و تاثیر آن در سیاست خارجی ایران

در طول تاریخ معاصر اگرچه رابطه ایران و ترکیه دستخوش تحولاتی بوده اما در مجموع می‌توان این روابط را دوستانه توصیف کرد. دو کشوری که در عین همسایگی روابط نزدیک اقتصادی، فرهنگی و سیاسی زیادی نیز با یکدیگر دارند. حالا این کشور دوران انتخاباتی خود را سپری می‌کند انتخاباتی که مرحله اول آن سپری و در انتظار دور دوم این انتخابات در تاریخ 28 مه (7 خرداد) خواهد بود. انتخاباتی با دو بازیگر اصلی یعنی رجب طیب اردوغان رهبر حزب «عدالت و توسعه» و نامزد ائتلاف «جمهور» و کمال قلیچداراوغلو رهبر حزب جمهوری خلق ترکیه است. گفتنی است که در دور اول این انتخابات اردوغان با کسب 49.50 درصد آرا از نامزد رقیبش با 44.89 رای پیشی گرفت اما نتوانست پیروز دور اول باشد.

تمام اینها را گفتیم تا به موضوع اصلی گزارش برسیم مبنی بر اینکه آیا اساسا پیروزی هر یک از نامزدهای ترکیه در سیاست خارجی ایران موثر است.

دولت آینده ترکیه خود را بی نیاز از تعامل با ایران نخواهد دید

محسن پاک آئین سفیر پیشین کشورمان در ازبکستان و جمهور آذربایجان در این باره به ما گفت: درباره انتخابات ترکیه در وهله اول ایران به صورت اصولی و با احترام به آرای مردم ترکیه احترام می‌گذارد و هردولت و هر رئیس جمهوری که در این کشور انتخاب شود قطعا جمهوری اسلامی ایران هم با این دولت همکاری خواهد کرد و اولویت برای ما حضور و رای مردم این کشور است و به این رای احترام می‌گذاریم.

وی افزود: در مرحله دوم به دلیل نزدیکی و همسایگی ایران با ترکیه واشتراکات متعددی که در حوزه فرهنگی و سیاست خارجی دو کشور با هم دارند و همچنین منافع مشترک به نظر میرسد که هر دولتی که در این کشور بر روی کار بیاید ایران میتواند با این دولت کار کند و این دولت هم خودش را بی نیاز از داشتن رابطه با مستحکم با جمهوری اسلامی ایران نخواهد دید.

اختلافات غرب با ترکیه به راحتی قابل حل نیست

این دیپلمات پیشین کشورمان بیان کرد: در باره مواضع دو نامزد انتخابات هم باید گفت که آقای قلیچدار اوغلو برخی از مواضعی را در حوزه سیاست خارجی اتخاذ کرده است که معمولا این مواضع در دوران انتخابات در دوران انتخابات و از سوی نامزدها اعلام می‌شود اما معلوم نیست که پس از رای آوری و رسیدن به قدرت این دیدگاه ها را عملی کنند؛ برای مثال وی اعلام کرده است که با غرب همکاری خواهد کرد و نزدیک تر خواهد شد در حالی که اختلافات کشورهای غربی با ترکیه اصولی است و اینگونه نیست که دولتی بر سر کار بیاید وبتواند به صورت سریع این اختلافات را حل و فصل کند اختلافات ترکیه و غرب درباره قبرس شمالی، درباره یونان و مباحث مدیترانه و استخراج نفت ترکیه از مدیترانه و همچنین بحث لیبی و درباره کردها اختلافات عمیقی است که وجود دارد.

وی افزود: اختلافات ترکیه با ارمنستان و گرایش غربی ها به ارمنستان مطالبی نیست که اگر رئیس جمهوری تغییر کرد سریع بتواند اینها را حل کند؛ لذا این قبیل مواضع وی را باید نوعی شعارهای انتخاباتی دانست و اینکه در آینده چگونه عمل خواهد شد.

در کودتای ترکیه ایران به حفظ اردوغان کمک کرد

پاک آئین یادآور شد: اردوغان هم به دلیل اینکه سالیان دراز رئیس جمهور بوده است ارتباط نزدیکی با ایران داشته و ما مواضع وی را به خوبی می‌شناسیم در کودتا این کشور ایران بود که کمک کرد به حفظ اردوغان البته وی اشتباهاتی هم در سوریه و عراق داشت که به دنبال تصحیح آنها است. اما معتقدم بزرگترین اشتباه وی که باعث شد تا رای مردم را از دست بدهد ارتباط نزدیکش با رژیم صهیونیستی به خصوص در زمانی که این رژیم در انزوا به سر می‌برد بود و ترکیه با ارتباط با این رژیم در تلاش بر آمد تا این رژیم جعلی را از انزوا خارج کند در حالی که در زمانی که بحث آغاز جنگ اوکراین پیش آمد به وعده های رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه گاز این رژیم از مسیر ترکیه به اروپا خواهد رفت اعتماد کرد و آرای مردم خود را از دست داد.

وی ادامه داد: اردوغان هم اگر بر سرکار بیاید به صورت طبیعی باید این مواضع خود را تصحیح کند؛ درحال حاضر به نظر می‌رسد که چند شانس آقای اردوغان بیشتر است تا قلیچدار و احتمال اینکه وی پیروز انتخابات باشد بیشتر است و جمهوری اسلامی ایران هم با توجه به تجربیاتی که با اردوغان دارد با وی همکاری خواهد کرد.

قلیچدار اوغلو برای ایران به مثابه یک هندوانه در بسته است

سفیر پیشین کشورمان در پایان خاطر نشان کرد: معتقدم که اگر وی در مسند قدرت بماند برای ایران بهتر است؛ زیرا قلیچدار اوغلو به مثابه یک هندوانه در بسته است و هنوز معلوم نیست که چگونه رفتار خواهد کرد. در عین حال مسلم است که اختلافات اردوغان با مخالفینش بعد از انتخابات این کشور را وارد یک فضای دو قطبی خواهد کرد و هرکس که رئیس جمهور شود بیشتر به درون نگاه خواهد کرد و احتمالا در عرصه سیاست خارجی نتواند آن انرژی قبلی را صرف کند. به نظر میرسد هردولتی که در ترکیه بر سرکار بیاید ایران مشکلی برای همکاری با ان نخواهد داشت و در مجموع از ارتباطات مستحکم با آن دولت استقبال خواهد کرد و در عین حال امیدواریم که دولتی بر سرکار بیاید که به نفع مردم این کشور و مسائل جاری منطقه باشد.