آیین نامه واردات خودرو مبتذل است / خودروسازان در حال انباشته کردن خشم مردم + فیلم

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ سال گذشته بود که رئیس جمهور در بازدید از خودروسازان، فرمان هشت ماده‌ای را در جهت افزایش تولید و بهبود کیفیت خودرو صادر کرد، اما به عقیده بسیاری از کارشناسان، درحال حاضر تغییر محسوسی در افزایش کیفیت خودرو‌ها حاصل نشده است. به طوری که یکی از خودروسازان، چندی پیش از یک خودروی پیکاک به نام کارون را با حضور منوچهر منطقی؛ معاونت حمل و نقل وزارت صمت رونمایی کرد که انتقادات و واکنش‌های زیادی را برانگیخت. به طوری که یکی از نمایندگان مجلس درمورد این خودرو گفت: در حالی که زامیاد چنین محصول بی کیفیتی را برای عرضه در بازار در نظر گرفته، معاون وزیر نیز با افتخار در مراسم رونمایی آن حضور پیدا می‌کند. وی تاکید کرد برای خودرویی که ویژه حمل بار طراحی شده، نصب پیشرانه‌ای با قدرت 90 اسب بخار بسیار مسخره است. در همین راستا و با توجه به مطالب مطرح شده عطا بهرامی، کارشناس حوزه خودرو با موضوع بررسی تحول در صنعت خودرو به گفتگو با ما نشسته است که مشروح آن در ادامه تقدیم می‌شود. سوال اولی که مطرح می‌شود مربوط به فرمان هشت ماده‌ای و خودرویی رئیس جمهور است. در این چند ماه که این فرمان صادر شده، آیا بهبودی در کیفیت خودرو‌ها حاصل شده و این فرمان تاثیرگذار بوده است؟ فرمان هشت ماده‌ای آقای رئیس جمهور یک خطای متناقض بود اصلا یک چیزی بود که درون خودش تناقض داشت و مشخصا موفق نبوده است. شما قیمت‌ها را نگاه کنید که همچنان بالا می‌رود. این فرمان بخشی اش می‌گفت باید چند تا خودرو خارج بشود و خودروی جدیدی بیاید، به عنوان یک بنگاه دار سیاست گذاری می‌کرد. رئیس جمهور در مقام مدیر عامل ایران خودرو ظاهر شده بود و می‌گفت که باید مدل جدید بیاید و مدل قبلی را از رده خارج کنید. انگار مالک یک بنگاه است و خودروسازی را دولتی می‌بیند. نکته بعدی این بود که می‌گفت باید واردات انجام شود و در رابطه با رقابتی سازی صحبت می‌کردند و اینکه خروج دولت از خودروسازی به عنوان حداقل مدیریت است. حالا دوستان می‌گویند سهام داری به اشتباه که همه اش خطای راهبردی است. اینکه چه مدلی بیاید و چه مدلی برود به دولت ربطی ندارد. آن هم در حد رئیس جمهور که ورود کند بگوید مثلا سمند تولید نشود و 405 تولید نشود. اصلا شأن دولت‌ها این نیست مثلا اینکه دولت بیاید در صنعت لبنیات بگوید ماست چکیده تولید نشود و ماست نیم کیلویی سون تولید شود این اصلا کار دولت نیست باید به بازار بسپرد. در مورد واردات هم الان دیگر تقریبا دارد سالگرد می‌آید و اتفاقی نیفتاد و تیم دولت تعمدا نمی‌خواهد واردات کند و امروز و فردا می‌کند و اصلا نمی‌خواهند انجام دهند مجلس تکلیفی کرده جامعه سر قضیه صنعت خودرو به شدت عصبانی است و شروع کردند به امروز و فردا کردن و دولت اینجا در نقش دلال ظاهر شد و دلال‌های بازار که بد قولی می‌کنند و نمی‌خواهند چک را پاس کنند بدهی شان را بدهند، امروز و فردا می‌کنند یک بار می‌گویند بانک بسته است و یک بار می‌گویند شماره حسابت ناخواناست که پول را ندهند. اول گفتند آخر سال قرعه کشی جمع می‌شود، بعد گفتند اول سال واردات می‌شود، بعد گفتند از خرداد واردات آزاد می‌شود بعد از مرداد بعد شهریور بعد آبان الان هم آمدند برای دی ماه قول دادند. حتی تیم خودرویی دولت خودشان را قایم کردند و دیگر پیدایشان نمی‌شود و کسانی دیگر را جلو فرستادند که آن‌ها وعده و وعید دهند که از دی ماه واردات آزاد می‌شود. آئین نامه‌ای که نوشتند، آئین نامه خیلی مبتذلی است، یعنی 10 هزار و 20 هزار دلار ما با این اعداد ما اصلا خودرو در دنیا نداریم و خودرو‌هایی که است در واقع از خودروی داخلی بسیار بد کیفیت‌تر هستند. می‌گویند اروپایی اش وجود دارد و اسمی هم نمی‌دهند. این‌ها تناقضاتی است که تیم دولت متاسفانه پیش می‌برد و اصلا توجهی به بحث‌های کارشناسی ندارد. این تناقضات عملا باعث شده که کار جلو نرود و فرمان هشت ماده‌ای آقای رئیس جمهور موفق نباشد، حتی جا‌هایی که صراحت داشت و گفته بود که واردات باید انجام شود، خیلی روشن بود و می‌توانستند بخش نامه سال 92 که بخش نامه خوبی بود و اشخاص و شرکت‌ها می‌توانستند وارد کنند و 2500 سی سی سقف نداشت، یک بازار رقابتی خیلی جالب داشتیم که کار خودش را انجام می‌داد و بازار موثری بود و یک بخش نامه بسیار پیچیده و بی سر و ته نوشتند که به نظر من به نتیجه نمی‌رسد و اصلا هدف شان هم به نتیجه نرساندن آن است نه به نتیجه رساندن. یعنی در هیچ بخشی موفق نبودند واگذاری هم انجام ندادند و گفتند شهریور ماه واگذار می‌شود و واگذار نمی‌کنند و شروع کردند به اتخاذ سیاست‌های مبهم و سوال برانگیز. یک باره آقای مخبر با گلرنگ و زر ماکارون و ماموت و میهن جلسه می‌گذارد و می‌گوید که می‌خواهد خودروسازی را به این‌ها بدهیم که کار آن‌ها اصلا خودرو نیست و به یکباره می‌گویند نه نمی‌خواهیم بدهیم و بحث‌های دیگر می‌شود که می‌خواهیم زیر مجموعه‌های خودروساز‌ها و ایران خودرو و سایپا را بفروشیم. یعنی شما با یک انگیزه‌های پنهان در صنعت خودروسازی کشور مواجه می‌شوید و اینکه سیاست گذار و کسانی که تصمیم گیر هستند یک برنامه‌های پنهانی را می‌خواهند پیش ببرند و رویشان نمی‌شود بگویند این برنامه‌ها چیست. ما نمی‌دانیم، ولی برنامه‌ها در نهایت مردم را راضی نمی‌کند، چون بازار خودرو را آرام نمی‌کند و رضایت نمی‌آورد و کیفیت را بهتر نمی‌کند و اثری نداشته و نخواهد داشت. در مجموع فرمان هشت ماده شکست مطلق خورده و به نتیجه‌ای نمی‌رسد و نخواهد هم رسید، تا زمانی که بدیهیات و منطق بازار را رعایت نکنیم. بازار و صنعت خودروسازی یک صنعت است. به قول اقتصادی‌ها می‌گویند بازار است. این بازار با لبنیات با کیف و کفش و لباس و... فرقی نمی‌کند. شما باید پایه هایش را رعایت کنید که خروجی خوب از آن بگیرید. دولت چنبره زده اینجا به عنوان مدیر نشسته، در حالی که این‌ها شرکت‌های سهامی هستند و اصلا واگذاری معنا ندارد. واگذار شده اند وقتی شرکتی در بورس حضور دارد و میلیون سهام دار در ایران خودرو و سایپا سهام دارند. این‌ها واگذار شدند و دولت با تردستی و شرکت‌های تودلی، خلاف قوانین بالادستی، قانون تجارت را بی اثر کردند و مدیریت می‌کنند. شما از این کارآمدی به دست نمی‌آورید و این محال است اتفاق بیفتد و هر چه قدر هم بگذرد اتفاقی نخواهد افتاد، یعنی فکر می‌کنند گذشت زمان به سودشان است در صورتی که گذشت زمان به شدت به زیان دولت است و کلا تصور دولت از خودروسازی این است که یک کالای غیرضروری و فانتزی است و از قبالش می‌توانند استفاده کنند. خودروسازی اصلا کالای غیر ضروری نیست و بسیار کالای ضروری است و بعد از منزل مسکونی مهمترین کالای خانواده است و نقش مهمی در تورم انتظاری دارد و کالای بسیار راهبردی است. سیاستی که دولت در پیش گرفته غلط است. ذهنیتش غلط است و نهاد‌های بی ربط مثل بانک مرکزی را وسط کشیدند که آن‌ها هم نظر بدهند که کار را بدتر می‌کنند. بهانه‌های بنی اسرائیلی مثل خروج ارز را مطرح می‌کنند که بی معنی است و ما اصلا خروج ارز را با تصوری دولتی‌ها در این پیچ اقتصادی مطرح می‌کنند، نداریم. این بهانه کمبود ارز باعث کمبود کالا در بازار و تورم خیلی شدید و مضاعف شده و در مجموع دولت در حوزه خودرو شکست بسیار سنگینی خورده و دقیقا طبق فرمایش شما به معنای واقعی کلمه بی برنامه و سردرگم است. یعنی هر سیاست غلطی که تصور کنید اجرا می‌کنند و خروجی که گرفتند از این به بعد هم همین خروجی را می‌گیرند. ما شاهد عرضه خودرو در بورس کالا هم هستیم بررسی کنیم تاریخچه این کار را چند ماه گذشته بود که وزارت صنعت قرار بود این کار را در بورس کالا انجام بدهد. ناگهان فرمانی داده شده از طرف این وزارتخانه که این کار ممنوع شده، اما می‌بینیم که دوباره این اتفاق افتاده. به نظر می‌رسد وزارت صنعت در موضوع خودرو سردرگم شده است. نظر شما درباره این مسئله چیست؟ آیا عرضه خودرو در بورس کالا کار درستی است؟ رمز اقتصاد چیست؟ اینجا ما یک فرمول داریم. رمز موفقیت در اقتصاد رقابت است، نه خصوصی سازی است. رقابت یعنی من بیایم یک مناقصه غیررسمی با شرکت‌ها راه بیندازم که ارزان‌تر بفروشم. بورس کالا عکس این را عمل می‌کند. مزایده برگزار می‌کند. هر چه قدر گران‌تر بخرید من آن را قبول می‌کنم. راه منطقی چیست؟ شما بگذارید شرکت‌ها، خودشان بفروشند و واردات را هم آزاد کنید که مجبور باشند در کیفیت و قیمت رقابت کنند. این رمزی است که در دنیا هم است و هیچ راهی ندارد شما اگر فکر کنید آقای منوچهر منطقی یا فاطمی امین راهکار دیگری خواهند یافت، نمی‌یابند. ما از پارسال گفتیم راهکارمان هم درست درآمد. در مورد اینکه گفتند بورس کالا رانت می‌آورد من واقعا متاسفم برای کشوری که اعتبار و آبروی خودش را به چنین مدیرانی گره می‌زند. این قدر حرف‌های ناپخته نسنجیده و بی مبنا می‌زنند و نگران آینده اش هم نیستند یعنی کسی با این‌ها برخورد نمی‌کند، نه مجلسی که حساب بکشد، نه رئیس جمهور این‌ها را بازخواست می‌کند. چه طور ممکن است که شما در بورس کالا عرضه کنید. این چند قیمتی شود. چند قیمتی برای قرعه کشی است که شما عاشقش بودید و می‌گویید لغو کردید. در بورس کالا عرضه شود، چند قیمتی نیست با گران‌ترین قیمت می‌فروشند و قیمت می‌شود همان. هر کالایی هم که در بورس کالا عرضه شد قیمتش پایین آمد. محصولات گروه بهمن عرضه شد 200، 300 تومان آمد پایین‌تر. شاهین که عرضه شد اصلا مشتری پیدا نکرد و با قیمت 300 و خرده‌ای میلیون تومان یعنی صد دستگاه را فروختند و صد تا دیگر ماند و مشتری نبود برایش. یعنی قیمت یک قیمت القایی است و قیمت واقعی نیست. قیمتی است که ناشی از کمبود عرضه و قیمت گذاری غلط است که داخلی عرضه نمی‌کنند و واردات هم قفل کردیم. مونتاژ کاران هم که مضاعف می‌فروشند و قطره چکانی و کلا کیفش را می‌برند دیگر هر خودرویی که بعضی شرکت‌ها 1 میلیارد و 800 میلیون تومان خودرویی را می‌فروشند که قیمتش 20 هزار دلار است کلا یعنی در داخل کشور با هزینه حمل و نقل باید بشود 25 هزار دلار مثلا 700 میلیون تومان، ولی یک میلیارد برای هر دستگاه گران‌تر می‌گیریم کسی هم شرمنده نیست و کسی هم کسی را مواخذه نمی‌کند. بورس کالا سیاست بهینه نیست، ولی از سیاست قرعه کشی و این قیمت گذاری بهتر است و بهتر از آن چیست؟ آزاد گذاشتن قیمت گذاری و آزاد گذاشتن واردات. این چیز خیلی معقولی است. دولت سهام دار خودروسازان باشد؟ باشد اشکالی ندارد از منطق بازار رقابت بکند به اندازه سهم در مدیریت باید صندلی بگیرد طبق قانون تجارت یک کار معقولی است که رنو پژو فرانسه هم سهامدار عمده شان دولت است و 13 درصد 15 درصد سهام دار است، ولی در منطق بازار رقابت می‌کنند می‌توانند در شکست وارد شوند می‌توانند نشوند دولت هم سهمش را می‌گیرد. اینجا باید این کار را کرد در هر صورت بورس کالا طبق سوالی که فرمودید از وضع قیمت گذاری فعلی یک گام جلو است از وضعیت عادی که خودروسازان خودشان بفروشند یک گام عقب است این چیز وسط است باعث رانت و فساد نمی‌شود و این‌ها حرف‌های بی مبنایی است که متاسفانه در حد وزیر می‌زنند و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد یعنی اگر شما حرفت را از منظر کارشناسی نتوانی ثابت کنی از گفتگوی آزاد فرار کنید اسف ناک است سخنگوی وزارت صمت در تلویزیون می‌گوید که از او می‌پرسند چرا قرعه کشی را جمع کردید می‌گوید ما به اهداف مان رسیدیم آخر کدام اهداف؟ قرعه کشی در دنیا یعنی چه اصلا؟ چه اهدافی رفتید بالا ما هم دانیم اهداف شما چیست که الان تامین شده و دیگر قرعه کشی را جمع کردید یک کار مبتذل و آبرو بر بود که متاسفانه صنعت خودروسازی واقعا آبروی نظام را می‌برد و دارد خشم عمومی را انباشته می‌کند یعنی شما وقتی در روز روشن سرتان کلاه می‌گذارند و اجحاف وحشتناک می‌کنند و ادامه می‌دهند و عین خیال شان هم نیست این خشمی می‌آورد که خیلی جا‌ها سرریز می‌کند و اصلا تبعات خوبی هم ندارد.