ابتکار جدید برای رفع انتقادات؛ تصاویر ماهواره‌ای تکذیب شد!

اگر تصور می‌کنید که شدت و وسعت یا تکرار مکرر یک رویداد می‌تواند نشانه‌ای مبنی بر قصور و کوتاهی باشد، سخت در اشتباهید! بخوانید تا ماجرا دستتان بیاید! به گزارش «تابناک»؛ با پایان یافتن بهار، اگر قرار باشد خاطرات ثبت شده از این فصل از سال 99 در خاطره جمعی ایرانیان را مرور کنیم، بی شک در کنار کرونا، تورم، بازار‌های آشفته برخی کالا‌ها مانند خودرو و امثال آن، آتش سوزی‌های وسیع در مناطق جنگلی هم یکی از یادگار‌های تلخ این ایام به شمار می‌آید. حریق‌هایی از نوع سریالی که هر روز گزارش وقوعشان در یک منطقه به گوش می‌رسید و به حکایت تکراری مردمی که با دست خالی به مهار آتش می‌شتافتند و مسئولانی که یا به کل سکوت پیشه می‌کردند و یا ژست اپوزیسیون گرفته و بی اشاره به مسئولیت‌هایی که داشته و دارند، از کمبود‌ها در این زمینه ناله سر می‌دادند، گره می‌خورد. در بهار گذشته و به طور ویژه در آخرین ماه این فصل، تقریبا روزی نبود که خبری درباره آتش سوزی مناطق جنگلی و مراتع در قسمتی از کشورمان منتشر و ابعاد جبران ناپذیر این رویداد‌ها روایت نشود؛ آتش سوزی‌هایی وسیع و شدید و پرتکرار که به روایت سازمان فضایی کشورمان 40 هزار هکتار از مناطق جنگلی و مرتعی کشورمان را بلعید! بر اساس گزارش این سازمان که به پیوست آن تصاویر ماهواره‌ای قبل و بعد از حریق منتشر شده، آسیب‌های ناشی از آتش سوزی‌های اخیر در هر منطقه به تصویر درآمده و با محاسباتی، میزان خسارت در واحد مساحت تخمین زده شده است. مثلا از دست رفتن 422 هکتار (به صورت تخمینی) در آتش سوزی آخرین روز خرداد ماه در شهرستان فسا یا از دست رفتن 389 هکتار از مناطق جنگلی و مراتع در محدوده سد گتوند در 30 خرداد. البته این گزارش بسیار مفصل و تفصیلی است و تقریبا همه موارد درج شده در آن با تصاویر ماهواره‌ای همراه است، به این صورت که تصویر ماهواره‌ای آن منطقه قبل از وقوع حریق و تصویری با همان مختصات بعد از حریق کنار هم قرار گرفته و محدوده سوخته مشخص و ابعادش با نرم افزار‌های ویژه تخمین زده شده است. --> مستنداتی که بر اساس آن‌ها و با تجمیع شان، نموداری به دست آمده که حکایت از سوختن بالغ بر 41 هزار هکتار از مناطق جنگلی و مرتع‌های کشورمان دارد. خسارتی سنگین که در یازده استان کشورمان به ثبت رسیده و بالغ بر یک سوم آن متوجه مراتع و جنگل‌های استان فارس شده و پس از آن در ابعاد وسیع در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، خوزستان و بوشهر، بیشترین بروز و نمود را داشته است. *س_هنوز هم حریق در برخی مناطق ادامه دارد_س* همه این‌ها در حالی است که می‌دانیم هنوز هم حریق در برخی مناطق ادامه دارد و از آن مهم تر، احتمال وقوع آن در مناطق بسیاری از کشورمان می‌رود. وضعیتی که برای اتخاذ تدابیر ویژه و تلاش برای حفظ باقیمانده پوشش گیاهی آسیب دیده کشورمان کفایت می‌کند، اما ظاهرا ترجیح مسئولان چیز دیگری است؛ رد تصاویر ماهواره ای! به سخنان امروز مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها در گفتگو با ایسنا دقت کنید: «سازمان جنگل‌ها بیش از پنج سال است به تصاویر ماهواره‌ای وقوع حریق در کشور دسترسی دارد. تصویری که این ماهواره‌ها از مناطق درگیر حریق منتشر می‌کنند به‌صورت خام قابل استفاده نیست و باید با نقشه‌های جنگل و مرتع تطبیق داده شود. این آمار 40 هزار هکتاری نشان می‌دهد که سازمان فضایی ایران کل محدوده‌ای که در تصاویر تغییر رنگ داده‌اند را به عنوان آتش‌سوزی در جنگل و مرتع گزارش کرده است. *س_تحلیل عکس‌های ماهواره‌ای نیاز به انطباق با نقشه‌های کشوری دارد_س* در برخی مناطق ما بیرون‌زدگی‌های سنگی و کوه‌ها یا زمین‌های بدون پوشش گیاهی داریم که تصاویر ماهواره‌ای با رنگ‌های مختلف، وقوع آتش در آن‌ها را نیز نشان می‌دهند. حتی بار‌ها دیده شده که از آتش‌سوزی در زمین‌های کشاورزی نیز تصویربرداری شده است؛ از این روی برای تحلیل عکس‌های ماهواره‌ای نیاز به انطباق آن‌ها با نقشه‌های کشور داریم. همچنین بین آتش‌سوزی‌های سطحی و آتش‌سوزی‌هایی که به تنه و تاج درخت آسیب می‌زند، تفاوت وجود دارد. حتی گاهی دیده شده که در منطقه زاگرس، خشخاش کاشته و برای از بین بردن آن زمین کشت آتش زده شده است. تمامی این‌ها در تصاویر ماهواره‌ای تحت عنوان آتش در جنگل و مرتع نشان داده می‌شود. قطعا آمار منتشر شده از سوی سازمان فضایی درباره آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع در کشور «کلی» است و به هیچ عنوان وجهه تخصصی ندارد. آتش‌سوزی در زمین‌های کشاورزی، اراضی بایر و آتش‌سوزی‌های سطحی باید در این تصاویر مشخص شوند. شاید جالب باشد که بدانید بر اساس گزارش های منتشر شده توسط سازمان جنگل‌ها، سالانه به طور متوسط 16 هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی در کشورمان دچار حریق می‌شوند نه سه هزار هکتار از این منابع ارزشمند و گرانبها! آمار سازمان جنگل‌ها از آتش‌سوزی‌های جنگلی در کشور طی سال گذشته 3000 هکتار است و نمی‌توان ادعا کرد که 40 هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع کشور طی یک ماه سوخته‌اند.» متوجه شدید؟ تصاویر ماهواره‌ای که منتشر کننده آن‌ها سازمان فضایی کشورمان است، رد شده اند! به این معنی که سازمان جنگل‌ها مدعی است اغلب این تصاویر درست نیستند و آنقدر از واقعیت دورند که بیرون زدگی‌ها و صخره و سنگ‌ها را هم شامل شده و از آن مهم تر، حاوی تصاویری از آتش زدن مزارع و حتی امحای خشخاش هم هست! بر اساس ادعای سازمان جنگل ها، سازمان فضایی آنقدر در تشخیص آنچه در تصاویر ماهواره‌ای ثبت شده خطا دارد که می‌شود همه اموری که در آن به انجام می‌رسد، زیر سوال برد، چون در گزارش هایش از وسعتی از حریق در ماه گذشته خبر داده که بالغ بر سیزده برابر کل مساحت مناطق سوخته در سال 98 در سراسر کشور است و حتما این موضوع (به ادعای مسئولان سازمان جنگل ها) از بیخ و بن غلط است! ادعایی که اخیرا مشابه آن از زبان رئیس سازمان محیط زیست کشورمان هم مخابره شده که تاکید کرده «آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع در شرایط عادی کاملا طبیعی است؛ از 100 میلیون هکتار از جنگل‌ها و مراتع کشور، کمتر از هزار و 500 هکتار از فروردین تاکنون دچار آتش‌سوزی شده است. آتش‌سوزی در همه جای دنیا وجود دارد و نباید بزرگنمایی کرد. آتش‌سوزی جنگل‌ها عادی است و مردم را نباید نگران کنیم.» هم صدایی مثال زدنی دو نهادی که در معرض اتهامات پرشماری در خصوص آتش سوزی‌های وسیع اخیر هستند و ترجیح می‌دهند روایت خودشان از ماجرا را مخابره کنند، به این صورت که وقتی قرار است وسعت مناطق جنگلی را بیان کنند و با کمک آن، ثابت نمایند که کارشان زیاد است، کشورمان 100 میلیون هکتار جنگل دارد؛ اما وقتی این پهنه دچار حریق می‌شود، باید متر بردارند و به تک تک مناطق سر بزنند و حتی دقت کنند که آیا درخت از بیخ و بن خاکستر شده یا قسمتی از تنه سوخته آن باقی مانده که بشود از آمار حریق خارجش کرد! مسئولانی که برایشان اهمیت ندارد چه انتقاداتی متوجه شان شده و چه کوتاهی‌ها و قصور‌هایی به عملکردشان نسبت داده شده است که اگر بود، در این خصوص توضیح می‌دادند نه اینکه ذره بین دست بگیرند و مدعی شوند که آتش زدن مزرعه خشخاش هم در آمار‌های سازمان فضایی آمده و استناد کنند که آمار از اساس مخدوش است!