اثر قیمت سوم بنزین بر بازار خودرو | بابایی: کاهش تعرفه واردات خودرو به نفع مصرف کنندگان و تولیدکنندگان است
اقتصادنیوز: عبدالله بابایی، از مدیران باسابقه صنعت خودرو، در خصوص پیامدهای افزایش اخیر قیمت بنزین و همچنین تغییرات در سیاست‌های تعرفه‌ای واردات خودرو به این نکته اشاره کرد که هرگونه تصمیم‌گیری در حوزه انرژی به‌طور مستقیم بر بازار خودرو اثر می‌گذارد.
به گزارش اقتصادنیوز؛ با تصمیم دولت پزشکیان، نرخ سوم بنزین وارد نظام قیمتی سوخت شد و از نیمه دوم آذرماه، سوخت‌گیری با کارت جایگاه ها به نرخ جدید انجام می‌شود و خودروهای دولتی، مناطق آزاد و برخی خودروها از دریافت سهمیه یارانه‌ای محروم خواهند شد.
تصمیمی که به طور مستقیم بر بازار خودرو اثر می‌گذارد. این اقدام موجب شد تا در میان خریداران خودروهای وارداتی این انتظار شکل گیرد که هم‌زمان با افزایش اخیر، دولت نسبت به کاهش تعرفه واردات خودرو اقداماتی صورت خواهد داد؛ انتظاری که بر پایه ضرورت ایجاد توازن در بازار خودرو و جبران فشار هزینه‌ای بر مصرف‌کنندگان شکل گرفت.
در سال‌های اخیر، متولیان و سیاست‌گذاران حوزه واردات خودرو از گسترش واردات خودروهای کم‌مصرف و با آلایندگی پایین و اقتصادی خودداری کردند. این رویکرد که عمدتا با هدف توجیه حمایت از خودروسازان داخلی صورت گرفت، در عمل مانع ورود فناوری‌های نوین کاهش مصرف سوخت به کشور شد. نتیجه چنین سیاستی، محدود شدن حق انتخاب مصرف‌کنندگان، افزایش مصرف سوخت در بلندمدت و عقب ماندن بازار از روندهای جهانی در حوزه بهره‌وری انرژی بود.
اقدامی که به گفته عبدالله بابایی، توازن میان قیمت بنزین، هزینه تولید خودرو و قدرت خرید خانوارها را به هم زد. این در حالی است که این اقدام به‌عنوان یک اصل بنیادین در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی باید مورد توجه قرار گیرد.
بابایی در گفتگو با اقتصادنیوز، با انتقاد از سطح بالای تعرفه‌های واردات خودرو، به این نکته اشاره کرد که این تعرفه‌ها نه‌تنها مانع رقابت‌پذیری صنعت داخلی شده، بلکه موجب کاهش کیفیت و افزایش قیمت خودروهای تولید داخل هم شده است. به گفته وی، کاهش تدریجی و هدفمند تعرفه‌ها می‌تواند زمینه ورود فناوری‌های روز، افزایش رقابت و بهبود کیفیت را فراهم کرده و در نهایت به نفع مصرف‌کنندگان تمام شود.
مشروح گفتگوی اقتصادنیوز با عبدالله بابایی، مدیر پیشین بازاریابی و فروش شرکت پارس خودرو و ایران خودرو را در ادامه می‌خوانید؛
****
آقای بابایی! با توجه به تغییرات اخیر قیمت بنزین، این نگرانی در افکار عمومی شکل گرفته که این تغییرات در نهایت بر قیمت خودروهای داخلی نیز اثرگذار خواهد بود. در چنین شرایطی چه اقداماتی باید انجام شود؟ آیا لازم است کاهش قیمت خودرو در دستور کار قرار گیرد، یا باید با تسهیل روند واردات، به ایجاد توازن منطقی میان قیمت بنزین و قیمت خودرو کمک کرد؟
به طور کلی، موضوع قیمت بنزین همیشه در ارتباط مستقیم با قیمت خودرو قرار دارد. زمانی که قیمت بنزین افزایش می‌یابد، این به نوعی ارتباط نزدیکی با قیمت خودرو پیدا می‌کند، چون مصرف‌کنندگان و خریداران خودرو، بیشتر به قیمت سوخت توجه دارند و این مسأله می‌تواند بر تقاضا و انتخاب‌های آنان تأثیرگذار باشد.
در گذشته، همیشه اینگونه مطرح می‌شد که اگر قیمت بنزین پایین باشد، باید تعرفه خودرو بالا باشد تا این توازن به هم نخورد. اما در شرایط کنونی و با توجه به بودجه دولت، به نظر نمی‌رسد امکان کاهش تعرفه واردات خودرو وجود داشته باشد.
با کاهش تعرفه واردات رقابت بین خودروسازان خارجی و داخلی افزایش می‌یابد
* با توجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور، آیا بهتر نیست که به سمت کاهش تعرفه واردات خودرو حرکت کنیم تا از یک‌سو کیفیت خودروهای داخلی ارتقا یابد و از سوی دیگر فرآیند واردات نیز با سهولت بیشتری انجام شود؟
من بارها و بارها در مصاحبه‌های مختلف اعلام کرده‌ام که کاهش تعرفه خودرو خیلی به خودروسازهای داخلی باز نمی‌گردد و بیشتر روی خودروهای مونتاژی تأثیر می‌گذارد. چرا که تولید خودروهای داخلی به گونه‌ای است که در آن‌ها نیاز به واردات بسیاری از قطعات نیست و خودروسازان داخلی به نوعی تولیدات خود را با استفاده از قطعات داخلی انجام می‌دهند.
بنابراین، تعرفه واردات بیشتر به خودروهای مونتاژی ارتباط دارد تا به خودروهای داخلی. اما در شرایط فعلی، اگر تعرفه واردات خودرو کاهش یابد، به طور حتم این موضوع می‌تواند به نفع مصرف‌کنندگان تمام شود، چون رقابت بین خودروسازان خارجی و داخلی افزایش می‌یابد و مصرف‌کنندگان قادر خواهند بود خودروهایی با کیفیت بالاتر و قیمت مناسب‌تری را خریداری کنند.
خودروسازان داخلی با مشکلات زیرساختی و تامین قطعات با کیفیت مواجه‌اند
*در نهایت، شما بر این باورید که دولت باید همچنان تعرفه‌ها را تنظیم کند یا این که باید به سمت کاهش تعرفه وارد خودرو پیش برویم تا شرایط برای واردات خودرو تسهیل شود؟
مسلماً، دولت باید در نظر داشته باشد که هر گونه تغییر در سیاست‌های تعرفه‌ای باید بر اساس بودجه کشور و برنامه‌های اقتصادی آن صورت گیرد. دولت بر اساس یک بودجه مشخص به تنظیم تعرفه‌ها می‌پردازد و هر گونه تغییر در این سیاست‌ها باید با دقت و در راستای منافع عمومی انجام شود.
در شرایط فعلی، فکر نمی‌کنم که کاهش تعرفه‌ها در کوتاه‌مدت بتواند تاثیرات مثبتی بر تولید و عرضه خودروهای داخلی بگذارد، چون همچنان خودروسازان داخلی با مشکلات زیرساختی و تامین قطعات با کیفیت مواجه هستند. اما در بلندمدت، قطعا کاهش تعرفه واردات می‌تواند به نفع مصرف‌کنندگان و حتی تولیدکنندگان داخلی باشد، زیرا رقابت بیشتر باعث بالا رفتن کیفیت و کاهش قیمت‌ها خواهد شد.
با قیمت‌گذاری دستوری، خودروساز قادر به نوآوری نیست
*برخی کارشناسان معتقدند بهتر است دولت تولید خودروهای کم‌مصرف و با آلایندگی کمتر را در دستور کار قرار دهد تا از یک‌سو کیفیت خودروهای داخلی ارتقا یابد و از سوی دیگر فرآیند واردات نیز با سهولت بیشتری انجام شود؟
بحث تولید خودروی استاندارد، تعریف مشخص و خاص خود را دارد و خودروهایی که در حال حاضر در کشور تولید می‌شوند، از استانداردهای لازم برخوردار هستند. با این حال، تولید خودرویی با مصرف سوخت و آلایندگی کمتر موضوعی جداگانه است که به نفع کشور و مصرف‌کنندگان داخلی خواهد بود.
نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که یک سازمان زمانی می‌تواند بخش نوآوری خود را توانمند کند و درآمدزا باشد که قیمت‌گذاری دستوری اعمال نشود؛ زیرا وقتی قیمت‌گذاری دستوری اجرا شود و سود به واسطه‌ها منتقل شود، خودروساز قادر به ایجاد نوآوری نخواهد بود و در این خصوص باید امکان سرمایه‌گذاری برای خودروسازان فراهم شود.
کیفیت سوخت باید اصلاح شود
* مسیر بعدی برای بهبود وضعیت خودرو و مصرف سوخت کشور از نگاه شما چیست؟ آیا امکان دارد بنزین با کیفیت وارد کنیم تا جایگزین بنزین فعلی و کم‌کیفیت شود؟
بله، مسیر بعدی می‌تواند این باشد که بتوانیم بنزین با کیفیت وارد کنیم و استفاده از بنزین کم‌کیفیتی که در حال حاضر در کشور تولید و مصرف می‌شود، کاهش یابد. دولت در این مسیر می‌تواند نقش خود را ایفا کند و اقداماتی در این زمینه انجام دهد. مسئله این است که بنزین با کیفیت باید ارائه شود، اما در عین حال دولت مدعی است که همین بنزین با کیفیت را با ضرر و زیان عرضه می‌کند و بخش زیادی از هزینه آن را به عنوان سوبسید تقبل می کند.
با این حال، به نظر می‌رسد که دولت در حال کاهش سوبسید خود است، به جای آنکه به بهبود کیفیت سوخت و بهره‌مندی خودروها از این کیفیت بپردازد. اطلاعات مربوط به عرضه بنزین سوپر مشخص شده است و این سوخت از 15 آذرماه در جایگاه‌ها عرضه خواهد شد. با این شرایط این اقدام نمی‌تواند اثری مثبتی روی کیفیت بنزین داشته باشد.
ثبات طولانی مدت قیمت بنزین به اقتصاد کشور آسیب زد
*جناب بابایی، یکی از مواردی که در مورد افزایش قیمت بنزین مطرح می‌شود ایجاد نارضایتی در بین مردم است، برهمین اساس گفته می شود باید شفاف و با اطلاع رسانی به سمت اصلاح قیمت انرژی حرکت کرد و مردم را نسبت به ضرورت چنین اقدامی توجیه کرد.
افزایش قیمت بنزین، قطعا بر کیفیت سوخت و تعرفه‌های خودرو اثر خواهد گذاشت و ممکن است نارضایتی‌هایی بین مردم ایجاد کند. این موضوع از گذشته نیز وجود داشته است؛ با این حال مردم امروز نسبت به مسائل اقتصادی آگاه‌تر هستند. با توجه به افزایش چند صد برابری قیمت بسیاری از کالاها در سال‌های اخیر، قیمت بنزین تا حدی ثابت نگه داشته شد و این ثبات طولانی‌مدت خود باعث آسیب‌هایی به اقتصاد کشور شد. بنابراین، من فکر نمی‌کنم با قیمت اعلام شده و سهمیه‌ای که برای مردم در نظر گرفته شده، چالش جدی ایجاد شود.
البته باید توجه داشت که افزایش قیمت بنزین هزینه‌های حمل و نقل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی هزینه حمل و نقل افزایش پیدا کند، این مسأله بدون شک اثر خود را بر زندگی مردم می‌گذارد و ممکن است بخشی از نارضایتی‌ها را ایجاد کند.
خودورسازان در حال ساخت موتورهای کم‌مصرف هستند
* نکته دیگری که در حال حاضر مطرح است این است که آیا تاکنون خودروسازان اقدامی برای تولید موتورهای کم‌مصرف انجام داده‌اند؟
در مورد موتورهای استاندارد، کم‌مصرف و کم‌آلاینده، خودروسازان در حال فعالیت هستند، اما زمان دقیق رسیدن به تولید انبوه چنین موتورهایی را تنها مدیران ارشد صنعت خودرو که اکنون در رأس امور هستند می‌توانند پاسخ دهند، زیرا اطلاعات دقیق در دسترس من نیست. آنچه من می‌دانم این است که تولید موتورهای کم‌مصرف و کم‌آلاینده در حال توسعه است و شرکت‌های مربوطه در این حوزه فعالیت می‌کنند.
در خصوص تأثیر افزایش قیمت بنزین بر بازار خودرو و واردات، به نظر من با توجه به اینکه قیمت بنزین و خودرو مدت‌ها ثابت و دستوری نگه داشته شده بود، اثر آن بر صنعت خودرو محدود خواهد بود. تنها جایی که اثر ملموس ایجاد می‌شود، بخش حمل و نقل و سفرهای مردم است. افزایش هزینه‌های حمل و نقل عمومی و جابه‌جایی کالاها ممکن است نارضایتی‌هایی ایجاد کند، اما با گذر زمان و مدیریت درست این مشکلات قابل حل خواهند بود.
همچنین بخوانید- بنزین سه‌نرخی؛ مردم چه می‌گویند، دولت چه باید بکند | پیشنهادات مردمی برای نجات سفره‌ها از موج گرانی
- خودروهای وارداتی جدید، بازار را تکان می‌دهند؟ | صدرایی: خودروهای کارکرده در شرایط فعلی مشتری بیشتری دارند زیرا...
- علت دیده‌نشدن خودروهای وارداتی در خیابان‌ها چیست؟/ تکرار تجربه‌های تلخ با شرکت‌های تازه‌کار
- نقشه تازه هندی‌ها برای بازار خودرو ایران / مهمان تازه، وارد سامانه یکپارچه می‌شود؟
