احتمال اکران فرزند صبح در فضای مجازی

فیلم فرزند صبح به کارگردانی و نویسندگی بهروز افخمی داستان زندگی حضرت امام خمینی (ره) را در دوران کودکی تا هفت‌سالگی را روایت می‌کند و بخشی از آن نیز به دستگیری ایشان در قیام 15 خرداد می‌پردازد.

این فیلم که ساخت آن از مهرماه سال 1383 آغاز شده است، با وجود اکران محدود در جشنواره فیلم فجر سال 1389 به سبب ارسال نامه‌ای از سوی بهروز افخمی به مهدی مسعودشاهی، دبیر آن دوره جشنواره مبنی بر آنکه هر گونه دخالت را در جریان ساخت یا نظارت این فیلم تکذیب می‌کند، رنگ اکران عمومی ندید.

از آن سال (1389) تا امروز (1399) نیز با وجود سپری کردن شرایط تولید، تدوین و بازبینی‌های نهایی سرانجام از قول محمدرضا شرف‌الدین تهیه‌کننده این اثر اعلام شد این اثر کار نهایی خود را پشت سر گذاشته و نسخه فعلی همان نسخه تدوین شده و مورد تایید بهروز افخمی کارگردان این اثر است که برای اکران مراحل نهایی خود را می گذراند.

پرتره‌نگاری سینمایی درباره شخصیت‌های معاصر کار پیچیده‌ای است

محمدرضا شرف‌الدین در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: این نسخه؛ نسخه‌ای است که با نظارت شخص کارگردان و تدوین نهایی وی به اتمام رسیده و آماده اکران است.

تهیه‌کننده فیلم فرزند صبح درباره آسیب‌ها در حوزه تولید آثار سینمایی به‌ویژه این اثر سینمایی و شرایط فرزند صبح از زمان تولید تا امروز گفت: پرتره نگاری از شخصیت‌های معاصر در هر زمانی کاری بسیار مشکل است.

زمانی پرتره‌نگاری اثر سینمایی متمرکز بر فصلی از تاریخ گذشته است و شما با مواد خامی که اغلب در حد ادعاهای تاریخی است و به دستتان رسیده است دست به تولید اثر می‌زنید در این حوزه کار ساده‌تر است؛ اما وقتی درباره یکی از شخصیت‌های اثرگذار تاریخ معاصر و با نگاهی جهانی مانند حضرت امام خمینی (ره) قصد تولید اثری دارید اوضاع متفاوت و پیچیده می‌شود.

فراموش نکنیم، هنرمند تاریخ‌نگار نیست

شرف‌الدین درباره چرایی این سختی‌ها و پیچیدگی‌ها گفت: وقتی درباره شخصیت‌های تاریخی معاصر با رویکرد و اثرگذاری جهانی مانند امام خمینی (ره) و ادعاهای اجتماعی، سیاسی و مطالبات گروه‌های مختلف و افراد ذی‌نفع در زندگی تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فردی ایشان اثر آنهم در رسانه‌ای فراگیری چون سینما تولید می‌شود، با سختی‌ها و پیچیدگی‌های مخالفی روبرو هستیم.

وی ادامه داد: زیرا در این زمینه هر کسی تفسیر و قرائت خود را مطالبه می‌کند و همین امر یکی از مهمترین دلایلی بود که در این کار به دوران کودکی امام (ره) پرداختیم. اگر می‌خواستیم به دوران مبارزاتی حضرت امام (ره) بپردازیم یا در واقع دوران قبل از انقلاب را مدنظر داشته باشیم، قرائت‌های متفاوتی بود که ما به‌عنوان گروه فیلم‌ساز در عرصه هنری نمی‌توانستیم مسوولیت آنها را بپذیریم.

تهیه کننده فرزند صبح گفت: پذیرش آن مسوولیت‌ها که در عرصه کلان سیاسی و اجتماعی است باید توسط افراد مرتبط با آن مسائل مانند تاریخ‌نگاران صورت گیرد؛ هنرمند تاریخ‌نگار نیست و تخیل بخش مهمی از فرایند خلق اثر هنری است و به دامنه تخیل درباره ابعاد چند وجهی زندگی شخصیتی مانند حضرت امام خمینی (ره) نه امکان‌پذیر و نه جایز است.

پاسخ به یک نیاز و طرح یک پرسش

مقام معظم رهبری بارها درباره مسائل تاریخی به این مهم اشاره کردند که جامعه نیاز دارد فیلم‌هایی درباره حوادث برجسته تاریخ انقلاب نوشته و ساخته شود. مانند آنچه در حادثه هفتم تیر (شهادت شهید بهشتی) یا دیگر فرازهای مهم تاریخ معاصر انقلاب به وقوع پیوسته است.

اما سوال اینجاست چرا با وجود حضور مدیران سینمایی چون محمدرضا شرف‌الدین که سال‌ها به عنوان مدیر انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بنیاد روایت، مشغول فعالیت بوده و فرمایشات مقام معظم رهبری نیز در این میان بر ساخت آثاری با محتولی تاریخ معاصر انقلاب اسلامی تاکید داشته است، حرکت و فعالیت هنرمندان سینما در این عرصه شکل مطلوب به خود نگرفته است.

شرف‌الدین در پاسخ خاطرنشان کرد: برای پاسخ به این مساله لازم است تا جمله‌ای را از حضرت آقا وام بگیرم. ایشان می‌فرمایند هر واقعه تاریخی تا زمانی که با هنر عجین و ترکیب نشود ماندگار نخواهد بود. همین جمله نشان می‌دهد هنر یکی از مهم‌ترین رسالت‌ها و وظایفش ماندگار کردن حوادث تاریخی است.

وی افزود: به‌عنوان مثال یک عکس شاید در زمانه خودش تنها به عنوان یک اثر هنری مطرح شود؛ اما با توجه به محتوای موجود در آن این قابلیت را دارد تا به سرعت به سندی تاریخی، قابل استناد و تفسیر تبدیل می‌شود و ارزش آن از یک اثر هنری بالاتر می‌رود.

تهیه کننده فیلم فرزند صبح با تاکید بر آنکه اساسا خاصیت هنر آن است که به حوادث، اتفاقات و موضوعات تاریخی جنبه ماندگاری می‌بخشد و آن‌ها را جاودانه می‌کند تصریح کرد: با تمام وجود معتقدم یکی از مواردی که بسیار ضرورت دارد به آن پرداخته شود، روزبه‌روز و گام به گام تاریخ انقلاب است؛ عمر پربرکت حضرت امام (ره) به‌خصوص بعد از انقلاب هر روز آن یک واقعه بزرگ تاریخی است که باید توسط هنر ثبت، ضبط و تفسیر شود تا آیندگان به‌عنوان تجربیات تاریخی از آن بهره ببرند.

وی یادآور شد: اما روی دیگر سکه آن است که سینما هنری فاخر، پرهزینه و پرداختن به آن مستلزم حمایت‌های بسیار جدی است که این حمایت‌ها را در اراده بسیاری از اهالی فرهنگ نمی‌بینم که بخواهد وارد این عرصه از فعالیت‌های سینمایی و هنری شوند. بیشتر تمرکز فعالان عرصه فرهنگ و هنر تنها بر روزنامه‌ها و خبر خلاصه شده است. اما ضرورت دارد وقایع مهم انقلاب اسلامی که به‌نظر من هر روز آن قابل بررسی، نقد و نقل است باید در عرصه رسانه و مخصوصا تلویزیون و سینما گسترش پیدا کند.

تهیه‌کننده فرزند صبح در پاسخ به این‌که آیا این اثر با تدوین نهایی و نظر کارگردان آماده اکران است و زمان اکران این اثر خاطرنشان کرد: این فیلم نخستین فیلم 35 تاریخ سینمای ایران است که برای اکران روی پرده سینما ساخته شده است. هدف ما نیز آن بود که این اثر را در سالن‌های سینمایی اکران کنیم.

وی گفت: اما با شرایط موجود تعطیلی سینما از یک سو و مقررات، دستورالعمل‌های فاصله‌گذاری و محدودیت‌های آن از سویی دیگر، گمان‌مان این است تا این اثر را در تلویزیون‌های تعاملی و فضای مجازی اکران کنیم. به همین سبب هر زمان که فرصت آن ایجاد شود و شرایط را مهیا ببینیم این کار را انجام خواهیم داد.

در فیلم فرزند صبح بازیگرانی چون عبدالرضا اکبری (در نقش امام خمینی)، هدیه تهرانی، آتیلا پسیانی، محمدرضا شریفی‌نیا و الیکا عبدالرزاقی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

• فرزند صبح
• انجمن سینمای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
• کمیته امداد امام خمینی (ره)
• فیلم

• سی و یکمین سالگرد هجرت آفتاب