ادبیات خودباوری و پیشرفت را در چه منابعی جست‌وجو کنیم؟

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ رهبر انقلاب «وابستگی و عقب‌ماندگی» را «دو ذلت بزرگ» دانسته و انقلاب اسلامی را حرکتی علیه زدودن این دو می‌دانند: «انقلاب یک حرکت عظیمی بود برای اینکه وابستگی و عقب‌ماندگی‌، این دو ذلت بزرگ را، به برکت اسلام و با راهنمایی و رهبری اسلام، از این ملت بزداید. دو درد طولانی مزمن بود، این‌ها را علاج بدهد.» (سخنرانی به تاریخ 19/10/95

ایشان اشاره می‌کنند برای حرکت علیه وابستگی و عقب‌ماندگی لازم است سنگرهای ساخته‌شده توسط دشمن مثل سنگر ترس، سنگر ناباوری ملت به خود، سنگر جدایی دین از سیاست و... شناسایی و منهدم شوند: «انقلاب آمد و به دست جوان‌های خودش این سنگرها را تخریب کرد، منهدم کرد و به‌جای آن، سنگرهایی برای حفاظت از انقلاب و برای حفاظت از جمهوری اسلامی و منافع ملی به‌وجود آورد... انقلاب آمد این ناباوری را به‌کلی تبدیل کرد به باور به خود، اعتمادبه‌نفس ملی. امروز جوان ایرانی می‌گوید ما می‌توانیم.» 1/1/95 اما رهبر معظم انقلاب خطر رکود و عقب‌گرد حرکت انقلاب را گوشزد می‌کنند: «اگر بخواهیم دچار رکود نشویم، دچار ذلت نشویم، دچار عقب‌گرد نشویم، دچار همان وضعیت دوزخی قبل از انقلاب نشویم، باید حرکتمان متوقف نشود. اینجاست که با یک مفهومی به نام «پیشرفت» روبه‌رو می‌شویم. باید دائم پیشرفت کنیم. این عزت ملی، این استحکام درونی، این ساخت مستحکم، بایستی دائم در حال جلو رفتن باشد و ما را به پیشرفت برساند.» 14/3/91 و البته که لازمه استمرار پیشرفت و غلبه بر مشکلات حفظ روحیه ما می‌توانیم به‌عنوان میراث گران‌بهای امام خمینی (رحمه‌الله) است؛ میراثی که امروزه با عنوان «روحیه جهادی» از آن یاد می‌کنیم». 14/10/84 حال، با توجه به جایگاه خودباوری و پیشرفت و روحیه «ما می‌توانیم» در کلام امامین انقلاب، مجمع ناشران انقلاب اسلامی نیز معرفی کتاب‌های مرتبط با این موضوعات را بر خود واجب دانسته تا اهمیت این روحیه راهبردی را بیش‌ازپیش برای مخاطبان کتاب‌خوان و جامعه ایرانی وسعت بخشد و تعمیق کند. به همین منظور، هم‌زمان با ایام شهادت سردار شهید طهرانی‌مقدم که به‌عنوان یکی از مصادیق و شخصیت‌های محوری خودباوری و پیشرفت و روحیه جهادی شناخته می‌شوند برخی کتب مربوط به این حوزه معرفی می‌شوند. «امواج اراده‌ها» راضیه عزیزی کتاب «امواج اراده‌ها» گلچینی از خاطرات مستندی است که توان و اراده ایرانیان به سمت خودکفایی و پیشرفت کشور را در موضوعات مختلف به تصویر می‌کشد؛ این کتاب که توسط «راضیه عزیزی» گردآوری شده، خاطراتی از پیشرفت و خودکفایی در زمینه «صنعت نظامی»، «صنعت هسته‌ای»، «علوم پزشکی»، «دیپلماسی و مدیریت» و «فناوری و صنعت» را در 280 صفحه روایت می‌کند؛ البته در لابه‌لای این خاطرات، قسمت‌هایی هم وجود دارد که به‌صورت ویژه، به شخصیت فرد مرتبط به آن حوزه پیشرفت پیوند خورده به‌طوری‌که ابعاد شخصیتی این عزیزان هم برای مخاطب معرفی می‌شود. «کتاب امواج اراده‌ها» توسط نشر راه‌یار منتشر شده و به‌خوبی نشان می‌دهد که رویدادهایی مثل غلبه بر «استاکس‌نت» یا «پهپاد امریکایی» کاری اتفاقی و بدون برنامه‌ریزی نبوده است. «مبانی پیشرفت در اندیشه آیت‌الله جوادی آملی» حسن یوسف‌زاده و محمدعلی نظری یکی از موضوعات بنیادی علوم انسانی، ارائه تفسیر درست از فرایند پیشرفت است و این مهم، وقتی ممکن می‌گردد که این علوم قبل از هر چیز، به شناخت درستی از انسان و جهان و رابطه عمیق این دو رسیده باشد. از نظر علامه جوادی آملی، علوم انسانی که در چارچوب تفکر مادی صورتبندی شده، به دلیل نگرش تک‌ساحتی نمی‌تواند تبیین درستی از انسان و جهان ارائه دهد و در نتیجه، هر تفسیری که از پدیده‌های انسانی نظیر پیشرفت و غیره ارائه می‌دهد، ناصواب خواهد بود. کتاب «مبانی پیشرفت در اندیشه آیت‌الله جوادی آملی» توسط حسن یوسف‌زاده گردآوری شده و به دیدگاه‌های آیت‌الله جوادی درباره پیشرفت و توسعه می‌پردازد. آیت‌الله جوادی آملی در یک سنخ‌شناسی کلان، الگوهای پیشرفت را به دو نوع توسعه تکاثری و توسعه کوثری تقسیم می‌کند. به اعتقاد ایشان، اسلام نه‌تنها نسبت به امر توسعه و پیشرفت بی‌تفاوت نیست، بلکه نوع کوثری آن را با جدیت تمام مورد ترغیب و تشویق قرار داده است. این کتاب که به همت انتشارات الگوی پیشرفت منتشر شده، در بخش اول به مبانی و مفاهیم مرتبط با پیشرفت و تحلیل و صورت‌بندی آن و نیز به روش‌شناسی اکتشاف مبانی پیشرفت از منظر آیت‌الله جوادی اختصاص دارد. مبانی عام پایه‌ای پیشرفت، شامل هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، ارزش‌شناسی و مبانی خاص پیشرفت، شامل دین‌شناسی، انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی در بخش دوم و سوم کتاب بررسی شده است. عرصه روابط اجتماعی، اقتصاد، سیاست و صنعت در پیشرفت به‌عنوان چهار عرصه‌ای است که در بخش چهارم، موردتوجه بوده است. فصل پایانی این کتاب 134 صفحه‌ای نیز به الزامات مبانی پیشرفت پرداخته که دارای اهمیت ویژه است. «موشک جواب موشک» فاطمه عالمی و محمدحسین بارونقی کتاب «موشک جواب موشک» ویژه مخاطبان کودک، قصد دارد تا با معرفی قهرمانان واقعی در بستر روایتی داستانی و خواندنی، از تلاش برای شکل‌گیری گروه موشکی ایران در سال‌های آغاز جنگ بگوید. فاطمه عالمی، نویسنده کتاب، هدف از نوشتن این اثر را ضرورت آشنایی کودکان با قهرمانان ملی، ارتقای روحیه خودباوری و عزت‌نفس در کودکان و ایجاد روحیه همکاری و کار تیمی و توانایی حل مسئله در فرزندان دانسته است. اگر از بتمن‌ها و سوپرمن‌های خیالی کتاب‌های کودکانتان خسته شده‌اید، اگر قصد دارید توانایی حل مسئله و همکاری گروهی را به فرزندانتان بیاموزید، اگر به دنبال ایجاد اراده «ما می‌توانیم» برای فرزندانتان هستید، کتاب «موشک جواب موشک» به‌خوبی به این موضوعات فاخر پرداخته است. «هفدهمین روز» فاطمه عالمی و محمدحسین بارونقی «هفدهمین روز» روایتی مستند از سه سال اول تولد یگان موشکی ایران و نحوه تشکیل گردان موشکی و آغاز خودکفایی ایران در صنعت موشک‌سازی است؛ داستان‌هایی کوتاه و پیوسته از روزهایی که امید و ناامیدی به هم گره خورده بودند تا مهم‌ترین تقدیر را در تاریخ دفاعی ایران به تصویر بکشند؛ ماجراهای جذاب، ناب و به‌روزی که با وجود تمام تحریم‌ها، جوانان آن دوره توانستند با قدرت به خودکفایی در صنعت موشکی دست پیدا کنند. انتخاب عنوان «هفدهمین روز» برای نام این کتاب که انتشارات موزه انقلاب اسلامی به چاپ رسانده، اشاره به جریان خودکفایی صنعت موشکی کشورمان توسط گروه شهید تهرانی‌مقدم با تمام جریانات پر پیچ‌وخمش در هفده روز پرماجراست. فاطمه عالمی و محمدحسین بارونقی در این کتاب علاوه بر محتوای متنی، محتوایی همچون فیلم، تصویر و صدا را نیز گنجانده‌اند که مخاطب از طریق نرم‌افزارهای بارکدخوان می‌تواند به محتوایی مجزا از متن کتاب دست پیدا کند. همچنین این کتاب 214 صفحه‌ای، با داشتن پیوست فنی در انتها، به بررسی و توضیحات اختصاری واژه‌ها و اصطلاحات فنی کتاب و معرفی تجهیزات همراه با تصویر پرداخته است. «مبانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از منظر امام خامنه‌ای» سیدمحمدجواد قربی کتاب «مبانی الگوی اسلامی ایرانی، پیشرفت از منظر امام خامنه‌ای» با هدف بررسی و تدابیر دیدگاه‌های رهبر انقلاب از جمله تبیین و تشریح مختصات الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت، ارتباط مردم و دولت در فرایند پیشرفت، ارتقاء توانمندی علمی در جامعه، ولایت‌مداری در فرایند پیشرفت جامعه‌ی اسلامی‌ایرانی و... به شناخت راهکارها و مبانی الگوی پیشرفت اسلامی پرداخته است. سیدمحمدجواد قربی، گردآورنده کتاب، بخش اول را با شناخت و مفاهیم اصطلاحات مربوطه، اعم از توسعه و پیشرفت شروع می‌کند و در بخش دوم و سوم، به تفصیل مفهوم و مبانی «الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت» می‌پردازد و آنها را با جزئیات برای خواننده تشریح می‌کند. الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت در عرصه فکر و علم و زندگی طی فصل چهارم بررسی می‌شود و سرانجام، مبحث فصل پایانی این نوشتار 350 صفحه‌ای که با تلاش مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده، به راهکارهای تحقق الگوی اسلامی‌ایرانی می‌پردازد. «خط مقدم» فائضه غفارحدادی «خط مقدم» ضمن پرداختن به زندگی شهید تهرانی مقدم، از تلاش‌های گسترده رزمندگان و مسئولان نظام، برای رسیدن به فناوری ساخت موشک و انتقال فناوری آن به داخل کشور در دوران دفاع مقدس می‌گوید و چگونگی ابداعات و خودباوری‌های افرادی چون شهید تهرانی‌مقدم را در قالب داستان و بیان خاطرات، روایت می‌کند. فائضه غفارحدادی، نویسنده کتاب، تلاش کرده در قالب داستان، تمامی زوایای حاشیه‌ای انتقال فناوری و ساخت موشک توسط شهید تهرانی‌مقدم و همرزمان او را برای مخاطبین کتابش بگوید و حتی‌الامکان، سختی‌ها و خطرات گوناگون این حرکت سرنوشت‌ساز را با زبانی ساده به تصویر بکشد. جلوه‌های اخلاقی و پایبندی‌های اعتقادی شهید تهرانی‌مقدم در جای‌جای وقایع کتاب، ملاقات‌ها و سفرهایش دیده می‌شود و انگیزه الهی و خالص شهید در انتخاب این راه سخت و دشوار، در ذهن خواننده کتاب به نمایش گذاشته می‌شود. انتشارات شهید کاظمی با چاپ این کتاب در 528 صفحه، اوقاتی لذت‌بخش و نورانی را برای دوستداران کتاب فراهم کرده است. «مبانی الگوی پایه اسلامی‌ایرانی پیشرفت (دو جلد)» حمیدرضا شاکرین از جمله ملزومات اساسی در راستای نیل به تمدن نوین اسلامی، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است که ضامن پایداری، پویایی و تکامل جامعه و نظام اسلامی است. تدوین این الگو مبتنی بر مبانی معرفتی و زیرساخت‌های نظری باید باشد که بدون توجه به آن‌ها، جریان روبه‌پیشرفت جامعه و نظام اسلامی، اهداف و مسیر صحیح را باز نمی‌یابد. حمیدرضا شاکرین در کتاب دوجلدی «مبانی الگوی پایه اسلامی‌ایرانی پیشرفت» پس از نگاهی به مبانی غرب، در پی دستیابی به مبانی نظری اسلامی است تا بتواند علاوه بر تبیین رابطه دین و پیشرفت، مبانی و اهداف و اصول راهبردی تحقق یافتن پیشرفت اسلامی‌ایرانی را استخراج و تبیین نماید. از نظر نگارنده، طراز الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت، الگویی شریعت‌محور و در چارچوب مبانی اسلامی، خرد بنیان، ارزش‌گرا، ناظر به ابعاد و ظرفیت‌های گوناگون انسان، شکوفاگر متوازن همه استعدادها و توان‌های آدمی و ناظر به نیازهای فردی و اجتماعی، مادی و معنوی فرد و جامعه اسلامی باید باشد. مجموعه دوجلدی «مبانی الگوی پایه اسلامی‌ایرانی پیشرفت» به همت انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برای علاقه‌مندان عرضه شده است. «زنده‌باد جهاد» سیدمجتبی قافله‌باشی کتاب «زنده‌باد جهاد» 10 روایت مستند از تجربیات ارزشمند مدیران و پیشکسوتان جهاد سازندگی طی دوران فعالیتشان در جهاد است. این کتاب که به همت سیدمجتبی قافله‌باشی نگارش یافته، دربردارنده مطالعات و مستندسازی تجربیات گران‌قدر نهاد انقلابی جهاد سازندگی است. رویکرد اصلی کتاب، تبیین الگوی مدیریت جهادی در ساختار و فرهنگ مدیریتی کشور و انتقال تجربیات مدیریتی، منطبق با روح و فرهنگ انقلاب اسلامی است که تابه‌حال آن‌گونه که بایدوشاید، به این تجربیات گران‌قدر توجه نشده است. همین امر نیز سبب شده تا برخی سطوح مدیریتی در کشور از مجموعه‌های غربی الگو بگیرند و همین الگوگیری از سبک مدیریت غربی، برای فرهنگ مدیریتی جامعه ما، زیان‌هایی را در بر دارد. انتشارات الگونگار که در 368 صفحه این کتاب به چاپ رسانده، درصدد است الگویی مناسب و بومی از مدیریت برای مخاطبین به تصویر بکشد. «زندگی به سبک جهادی» محمد تاجیک رستمی «زندگی به سبک جهادی» شرح مزجی است بر فرمایش‌های رهبر انقلاب در سال‌های پس از انقلاب تا سال 93 در رابطه با جهاد و زندگی جهادی که در شش فصل به بازشناسی تعریف جهاد در حوزه‌هایی نظیر خانواده، دانشگاه، حوزه‌های علمیه و... پرداخته است. وجود جهاد و فرهنگ جهادی یکی از ضروریات لاینفک فرد و جامعه اسلامی است؛ زیرا موضوع جهاد و فرهنگ جهادی، تکمیل‌کننده اسلام ناب محمدی (ص) و به فرموده امیرالمؤمنین (ع) آن جهادگر حقیقی، یکی از پایه‌های مهم و اساسی ایمان است و طبق فرمایش قرآن کریم، جهاد، ملاک تمایز مؤمنان حقیقی از غیر است؛ زیرا «مؤمن حقیقی آن کسی است که ایمان را با جهاد و هجرت و نصرت همراه می‌کند.» با توجه به تأکید ویژه دین مبین اسلام در خصوص وجود فرهنگ و روحیه جهاد در جامعه و توجه ویژه رهبر انقلاب به مقوله مهم و اساسی جهاد و مبارزه، ضرورت شناخت دقیق و صحیح از این موضوع برای هر فرد و جامعه، لازم و ضروری است؛ زیرا هر کاری و هر حرکتی جهادی نیست و برای شناخت جهاد و فرهنگ، چه جایی بهتر از محضر حکیمانه رهبر انقلاب که بیانات ایشان ناظر به مبانی دین و مصلحت جامعه مسلمین است. «خودباوری و خودکفایی از دیدگاه امام خمینی (ره)» ابوالفضل هادی‌منش «امام آمد این روح حقارت را گرفت و در طول پانزده سال نهضت امام تا پیروزی انقلاب و از روز پیروزی انقلاب به نحو دیگری تا ده سال عمر با برکت آن بزرگوار، دائم روح خودباوری را در این ملت دمید: شما می‌توانید، ما می‌توانیم، شما قادرید، شما بزرگید، شما قدرتمندید.» 14/03/88 جملاتی که خواندید، بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) است. امام راحل، همواره مهم‌ترین عامل مؤثر در جهت قطع ایادی شرق و غرب و دستیابی به حاکمیت و استقلال را چیزی جز خودباوری نمی‌دانستند. حتی در خطاب‌های ایشان، خودباوری و استقلال تنها متوجه جامعه انقلابی ایران نبود و تمام مسلمین و مستضعفین را در بر می‌گرفت. رهبر کبیر انقلاب، استقلال در تمام جنبه‌ها و شئون را مدنظر داشتند و خودباختگی را مانعی در راه استقلال می‌دیدند و خودباوری و خودکفایی را شرط استقلال، حتی استقلال فکری می‌دانستند. حضرت امام در این‌باره می‌فرمایند: «ما باید سال‌های طولانی زحمت و مشقت بکشیم یا از فطرت ثانی خود متحول شویم و خود را بیابیم و روی پای خویش بایستیم و مستقل گردیم و دیگر احتیاجی به شرق و غرب نداشته باشیم... اگر این مهم را انجام دادیم، مطمئن باشید که هیچ‌کس و هیچ قدرتی نمی‌تواند به ما ضربه بزند. اگر ما از نظر فکری، مستقل باشیم، آن‌ها چگونه می‌توانند به ما ضربه بزنند؟» مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام در کتاب «خودباوری و خودکفایی از دیدگاه امام خمینی (س)» که توسط ابوالفضل هادی‌منش در 274 صفحه گردآوری شده، خودباوری را از زبان امام (ره) برای مخاطبین خود بازخوانی می‌کند. «منظومه جهاد» سیدمحمدحسین راجی شاید اولین چیزی که بعد از شنیدن کلمه جهاد به ذهن انسان می‌رسد، اسلحه و جبهه جنگ و خون و... باشد و خیلی به مصادیق انواع و اقسام دیگر از جهاد توجه نشود. کتاب «منظومه جهاد» با موضوع جهاد و ایثار و شهادت، حاصل سخنرانی‌های نویسنده کتاب در جمع گروه‌های جهادی است. سیدمحمدحسین راجی در سخنرانی‌های خود به بررسی ابعاد مختلف جهاد مانند جهاد نظامی، سیاسی، اقتصادی، فکری و تبیینی، خانوادگی، هنری، فرهنگی، علمی، اخلاقی و اجتماعی و نیز به اموری که لازمه جهاد یا مانع جهاد است، پرداخته است. انتهای پیام /